Khai quật khảo cổ tường thành công trình kiến trúc “độc nhất vô nhị” tại Việt Nam

Địa điểm khai quật là tại khu vực tường thành phía Đông Bắc cổng thành phía Bắc, thuộc di sản thế giới Thành nhà Hồ (huyện Vĩnh Lộc) do Trung tâm bảo tồn di sản Thành nhà Hồ làm chủ đầu tư.

Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ sẽ phối hợp với Viện Khảo cổ học Việt Nam thực hiện trên diện tích khai quật là 400m2. Tổng giá trị dự toán cho việc khai quật khảo cổ là gần 4,4 tỷ đồng.

Việc khảo cổ được thực hiện theo quy trình khai quật, bảo quản cấp thiết sau khai quật. Cụ thể, khai quật, khảo cổ tại các hố theo đúng quy trình khai quật, khảo cổ học; đào các lớp có di tích, di vật theo từng lớp của khảo cổ.

Khi gặp di tích, di vật tiến hành làm xuất lộ di tích, di vật theo yêu cầu của khảo cổ để đo, vẽ, chụp ảnh. Dừng khai quật khi gặp cốt nền của di tích, mở hố thám sát nhỏ để kiểm tra kết cấu địa tầng có di tích...

Ông Phạm Đăng Quyền - Phó chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa giao Trung tâm Bảo tồn di sản Thành nhà Hồ tổ chức triển khai, thực hiện khai quật khảo cổ nghiên cứu cấu trúc và kỹ thuật xây dựng tường thành di sản thế giới Thành nhà Hồ theo quy định.

Thành nhà Hồ là công trình kiến trúc bằng đá được xây dựng vào cuối thế kỷ XIV, đầu thế kỷ XV, là kinh đô của nước Đại Việt - vương triều Trần từ năm (1389 - 1400) và kinh đô của nước Đại Ngu - vương triều Hồ từ năm (1400 - 1407). Thành được xây dựng bao gồm Thành nội, La thành, Đàn tế trên khu đất rộng tới 155,6ha (nay thuộc huyện Vĩnh Lộc).

Toàn bộ tòa thành được lắp ghép bằng những khối đá lớn khổng lồ hình chữ nhật chồng khít lên nhau, tường thành có chiều cao từ 5 - 6m, điểm cao nhất là 10m. Trải qua thời gian hơn 600 năm, tòa thành kỳ vĩ này vẫn trường tồn.

Vào tháng 6/2011, Thành nhà Hồ được tôn vinh là Di sản văn hóa của nhân loại. Qua quá trình khai quật, các nhà khảo cổ học đã phát hiện dưới lòng đất trong khu vực nội thành vẫn còn lưu giữ dấu vết của nhiều công trình quan trọng khác...

Nét độc đáo trong nghệ thuật lắp ghép những khối đá khổng lồ, trong khoảng thời gian thi công ngắn nhất, có độ bền vững nhất, được xếp vào bậc nhất không chỉ trong nước mà trong khu vực Đông Nam Á. Các chuyên gia của UNESSCO thừa nhận rằng, chưa có một tòa hoàng thành bằng đá nào tương tự ở Việt Nam cũng như khu vực Đông Nam Á.

Do ảnh hưởng của cơn bão số 10 năm 2017, một khối lượng lớn đất đá từ tường thành của Di sản văn hóa thế giới Thành nhà Hồ tại vị trí phía Đông Bắc (cách cổng Bắc 200m), thuộc địa phận xã Vĩnh Tiến, huyện Vĩnh Lộc đã bị sạt lở xuống. Đoạn sạt lở có chiều dài 6,9m, cao 4m, khối lượng đất đá sạt lở ước tính khoảng 20m3.

Cũng qua đánh giá bước đầu của ngành chức năng tỉnh Thanh Hóa thì trải qua thời gian hơn 600 năm, mặt tường thành bị tác động của thiên nhiên làm biến dạng, kết cấu mặt tường thành bị xô nghiêng ra phía ngoài...

Duy Tuyên