Đồng bào Pa Kô ở miền Tây Quảng Trị nô nức tham gia lễ hội Ariêu Ping

Đây là lần thứ 3 lễ hội Ariêu Ping tổ chức tại làng A Đăng, xã Tà Rụt, huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, cùng với đại hội văn hóa, thể dục thể thao. Lễ hội năm nay thu hút hàng ngàn người dân tham gia.

Lễ hội Ariêu Ping còn gọi là lễ cải táng, bốc mả, diễn ra từ 8-10/8. Đây là lễ hội truyền thống mang nét văn hóa tâm linh lớn nhất của đồng bào Pa Kô, nhằm tỏ lòng tôn kính đến những người đã khuất.

Già làng Kôn Liên (79 tuổi, thôn A Đăng, xã Tà Rụt, huyện Đakrông) cho biết: Sau 15 năm, thôn A Đăng mới tổ chức lại lễ hội Ariêu ping lớn như thế này. Khác với các lễ hội trước đây, lễ hội năm nay được Đảng, Nhà nước quan tâm tạo điều kiện hỗ trợ bà con từ khâu chuẩn bị đến diễn ra lễ hội an toàn, chu đáo, đầy đủ nên bà con chúng tôi rất vui và phấn khởi. Lễ hội được tổ chức như lời tri ân của thế hệ hôm nay đối với cha ông- những người đã khuất, lễ hội Ariêuping là một nét văn hóa truyền thống không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào dân tộc Pa Kô được truyền lại từ xưa đến nay.

Lễ hội Ariêu Ping được tổ chức với 7 công đoạn và 19 nội dung hoạt động cơ bản như: nghi lễ cất bốc và an táng hài cốt cho người đã khuất; múa Rzooc; lễ cúng tế; lễ đâm trâu hiến tế; múa cồng chiêng, văn nghệ; các trò chơi dân gian như ném vòng bắt duyên, đi cà kheo, bắn nỏ…

Lễ hội Ariêu ping được tổ chức tại thôn A Đăng, xã Tà Rụt lần này được nhằm giải quyết những vấn đề vướng mắc về phong tục tập quán và đời sống xã hội trong suốt 15 năm qua còn tồn đọng tại làng A Đăng trong đó chủ yếu là giải quyết về vấn đề mồ mả.

Bên cạnh đó, đây cũng là dịp để bà con họ hàng con cháu trong ngoài làng nhận biết và bày tỏ tình cảm với nhau, tránh nhầm lẫn trong quan hệ hôn nhân. Mặt khác, lễ hội được tổ chức nhằm giải quyết về việc chuyển dời khu nghĩa địa, quy tụ hài cốt xây lăng mộ ở một nơi nhất định, lâu dài về sau. Phân định lại ranh giới đất đai, tránh nhầm lẫn, tranh chấp địa phận trong quản lý và chịu trách nhiệm về tập tục cúng bái của các Giàng, các Thần. Qua đó, phân công trách nhiệm của từng làng về quan hệ giao tiếp, ứng xử với những tình huống cụ thể xảy ra hàng ngày được linh hoạt.

Theo quan niệm của người Pa Kô, xung quanh thế giới họ đang sống luôn tồn tại thế giới tâm linh của những người đã khuất. Chính vì vậy, trong cuộc sống lao động hàng ngày con người cần tôn trọng thế giới tự nhiên. Sự liên kết trong cộng đồng bản làng được thể hiện qua sinh hoat phong tục tập quán, lễ nghi như một sợi dây ràng buộc và gắn chặt thành viên trong làng thành một khối đoàn kết.

Lễ hội Ariêu ping thường được tổ chức sau 10-15 năm, đây là dịp để củng cố mối quan hệ đoàn kết trong cộng đồng người Pa Kô cũng như nâng cao vị trí, vai trò và trách nhiệm của già làng, trưởng bản về công tác quản lý, điều hành chủ trì, tổ chức, sắp đặt công việc trong làng như cúng tế, lễ nghi, luật tục, hôn nhân gia đình, ranh giới đất đai, bảo vệ mùa màng, đời sống dân làng, công tác ngoại giao…

Để chuẩn bị cho lễ hội, từ những ngày trước, các thanh niên trai tráng đã vào rừng chọn các cây gỗ đẹp, thẳng đem về đẽo cột làm cây nêu. Tiếp đó, chọn những cây tre thẳng để làm chum tua buộc trên nêu. Theo người dân quan niệm, cây nêu là nơi trú ngụ của các vị thần linh mà bà con mời về.

Cùng với việc dựng nêu, công việc quan trọng nhất là dựng nhà mồ của làng và từng dòng họ. Ở lễ hội Ariêu Ping, lễ vật cúng thần linh rất nhiều (còn gọi là vật hiến sinh), gồm: trâu, bò, dê…

Năm nay, lễ hội Ariêu Ping không chỉ hội tụ người dân địa phương mà còn có người dân các bản khác dọc dãy Trường Sơn cũng được mời về tham dự.

Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ mang tính truyền thống, biểu diễn văn nghệ, múa cồng chiêng, chơi các trò chơi dân gian mang nét đặc trưng của đồng bào Pa Kô.

Người dân Tà Rụt nói riêng và bà con Pa Kô nói chung tổ chức lễ hội Ariêu Ping với sự thành kính. Đây cũng là dịp để bà con vui chơi sau những tháng ngày lao động, dịp để bà con thắt chặt tình đoàn kết, gắn bó lẫn nhau trong cuộc sống.

Đăng Đức