Cú lừa lớn nhất trong lịch sử hội họa

Walter Keane từng là một trong những họa sĩ nổi tiếng nhất của Mỹ hồi thập niên 1950. Walter luôn khẳng định rằng ông được truyền cảm hứng để vẽ nên những em bé với đôi mắt mở to từ những đứa trẻ mà ông từng gặp trên đường phố Berlin (Đức) thời kỳ hậu chiến.

“Trong ánh mắt của những đứa trẻ đó ánh lên những câu hỏi và câu trả lời dành cho cả nhân loại. Tôi muốn mọi người đều biết tới những đôi mắt đó, tôi muốn những bức tranh của mình chạm tới trái tim của mọi người, khiến họ đồng lòng nhận ra rằng chúng ta cần phải hành động” - Walter đã từng “cao giọng” chia sẻ như vậy. Ông này cũng luôn lặp đi lặp lại câu nói “đôi mắt là cửa sổ tâm hồn”.

Đối với Walter, đôi mắt còn là cửa sổ gia tài. Hồi thập niên 1950-1960, Walter là họa sĩ có số lượng tranh bán chạy hàng đầu thế giới, những bức tranh sơn dầu khắc họa những đứa trẻ với vẻ mặt buồn bã và đôi mắt mở to xuất hiện ở khắp mọi nơi.

Thuở đó, những đứa trẻ với đôi mắt mở to của Walter thường được so sánh với nàng Mona Lisa vì tính chất ám ảnh của những đôi mắt đối với người xem. Dù các chuyên gia phê bình hội họa không đánh giá cao hàm lượng nghệ thuật trong tranh Walter nhưng điều đó chẳng thể ảnh hưởng tới thực tế ông đã trở thành một triệu phú nhờ việc bán tranh.

Không mệt mỏi đánh bóng hình ảnh bản thân trước công chúng, Walter trở thành họa sĩ ngôi sao. Thời đó, mỗi bức tranh của Walter có giá lên tới 50.000 đô la, ông trở thành một hiện tượng trong giới mỹ thuật về khả năng kiếm tiền.

Nhưng có một vấn đề quan trọng, đó là Walter chưa từng vẽ nổi một bức tranh. Thực tế, Walter là một cú lừa ngoạn mục của hội họa Mỹ.

Tác giả đứng sau những bức tranh làm nên tên tuổi của Walter chính là người vợ của ông - bà Margaret Keane - người luôn tránh mặt truyền thông, âm thầm vẽ ra những bức tranh làm nên danh tiếng và tiền tài cho chồng. Cuối cùng, đến năm 1970, Margaret đã quyết định vạch trần sự thật về một trong những hiện tượng mỹ thuật đình đám nhất.

Sau khi ly hôn, Margaret quyết định giành lại những gì mà mình đáng được nhận. Cuộc chiến pháp lý mà bà tiến hành đã kéo dài tới 16 năm. Đã có những lúc Margaret và Walter cùng xuất hiện tại tòa để vẽ tranh, nhằm chứng minh ai là tác giả thực sự. Margaret luôn hoàn thành nhiệm vụ vẽ tranh trước tòa còn Walter từ chối với lý do đau vai.

Vụ lùm xùm nổi tiếng trong lịch sử mỹ thuật đã được đạo diễn người Mỹ Tim Burton (một người từng sưu tầm khá nhiều tranh Walter Keane) chuyển tải lên màn ảnh rộng và hứa hẹn sẽ là một bộ phim có sức nặng tại giải Oscar.

Walter đã qua đời hồi năm 2000, thọ 85 tuổi, còn bà Margaret hiện tại đã ở tuổi 87, bà xuất hiện một thoáng trong phim theo lời mời của đạo diễn.

Thực tế, Walter có học mỹ thuật ở Paris hồi thập niên 1940 và cũng từng tới thăm thành phố Berlin thời hậu chiến. Về vợ ông, bà Margaret đã vẽ hình ảnh những đứa trẻ mắt to từ khi bà còn là một cô bé nhút nhát lớn lên ở bang Tennessee.

Lý giải về những đứa trẻ với đôi mắt mở to buồn bã đó, bà Margaret cho biết đó chính là hình ảnh phản chiếu chính bà với những điều bất hạnh xảy ra trong tuổi thơ.

Walter ban đầu thử dùng những bức tranh của vợ trong các chiến dịch quảng cáo phòng triển lãm mỹ thuật mà ông mở ra. Những bức vẽ tưởng như “tầm phào” của vợ bất ngờ khiến ông chủ phòng tranh nhận được nhiều sự quan tâm và lời hỏi mua tranh.

Bởi Margaret luôn ký tên là Keane trên những bức tranh của mình nên Walter dễ dàng bán được tranh với danh nghĩa là tác giả mà không hề để lộ cho vợ biết về cú lừa của mình. Margaret bắt đầu phát hiện ra chân tướng sự thật sau 2 năm chung sống nhưng quyết định giữ im lặng. Sau đó, Walter đã cố gắng học cách vẽ của Margaret nhưng không thể.

Khi những bức tranh càng lúc càng bán chạy và Walter mở thêm nhiều phòng tranh, Margaret buộc phải vẽ tới 16 tiếng một ngày để đáp ứng kịp nhu cầu, trong khi chồng bà tận hưởng cuộc sống giàu sang, danh tiếng và bắt đầu ngoại tình.

Ngay cả những người giúp việc trong nhà cũng không biết Margaret đang làm gì bởi phòng vẽ của bà luôn bị khóa kín.

Cứ một tiếng, Walter lại gọi điện về nhà một lần để chắc chắn Margaret đang ở trong phòng vẽ tranh. Margaret trở thành “tù giam lỏng” của chồng.

Cuối cùng, năm 1965, Margaret quyết định ly hôn. Năm 1970, bà quyết định công khai những bí mật đằng sau loạt tranh “mắt to”. Walter đã phải sang Châu Âu để tránh khỏi những cơn bão dư luận. Thực tế, Walter chưa từng vẽ nổi một bức tranh, nhưng trước dư luận, ông vẫn khẳng định mình có vẽ, chỉ có điều trong chuyến sang Châu Âu, tất cả tranh ông đã… “mất tích”.

Bích Ngọc
Theo Guardian/Daily Mail