Công nhận di tích quốc gia với ruộng bậc thang Hoàng Su Phì

Chiều 6/9, ông Sèn Chỉn Ly - Phó chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang cùng lãnh đạo các Sở, ban ngành liên quan đã tổ chức họp báo chính thức thông tin: Ruộng bậc thang Hoàng Su Phì đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chính thức cấp bằng công nhận Di tích Quốc gia.

Ngày 16/9, tại trung tâm hành chính huyện Hoàng Su Phì, lễ đón nhận danh hiệu này sẽ được tổ chức long trọng với một chương trình nghệ thuật hoành tráng, đặc sắc giới thiệu được những giá trị văn hóa gắn liền với tập tục canh tác ruộng bậc thang hàng trăm năm của các dân tộc tại huyện Hoàng Su Phì.

Theo đó, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch chính thức công nhận 760ha trong tổng số hơn 3000 ha diện tích ruộng bậc thang của Hoàng Su Phì tại 6 xã: Bản Luốc, Sán Sả Hồ (bản người Dao áo dài và người Nùng); xã Bản Phùng (bản người La Chí); xã Hồ Thầu, xã Nậm Ty và xã Thông Nguyên (bản người Dao đỏ) là di tích Quốc gia. Ruộng bậc thang tại những khu vực này có quy mô lớn, ở bình độ cao, có hình dáng tự nhiên phong phú tạo nên vẻ đẹp kỳ vĩ mê hồn.

Hoàng Su Phì là một trong hai huyện núi đất nằm ở phía Tây của Hà Giang, cách trung tâm hành chính của Hà Giang 110km. Huyện bị chia cắt mạnh bởi địa hình núi cao, độ dốc lớn; sông Chảy và sông Bạc là hai dòng thủy lưu chính chảy qua địa bàn huyện… đã hình thành những thung lũng hẹp, tương đối bằng phẳng, độ cao trung bình 1.000m so với mực nước biển.

Với đặc điểm tự nhiên như vậy, từ hàng trăm năm nay, các đồng bào dân tộc thiểu số tại Hoàng Su Phì đã tạo dựng lên những khu ruộng bậc thang, kế thừa từ đời này sang đời khác để trồng lúa nước sinh sống.

Ruộng bậc thang tại Hoàng Su Phì ước tính có tuổi đời khoảng 300 năm, được khai phá, kiến tạo và mở rộng bởi công sức ngàn đời của 14 dân tộc anh em quần cư trên địa bàn huyện Hoàng Su Phì.

Ông Hoàng Hải Lý - Chủ tịch UBND huyện Hoàng Su Phì cho biết: Quy mô diện tích, địa hình, bình độ… của ruộng bậc thang Hoàng Su Phì lớn hơn nhiều so với ruộng bậc thang Mùa Cang Chải, tập quán canh tác… cũng có sự khác biệt theo văn hóa riêng của mỗi dân tộc bản địa. Gắn với tư liệu sản xuất, phương thức sản xuất… của mỗi vùng miền, mỗi dân tộc… là một đời sống văn hóa đa dạng, phong phú, giàu ý nghĩa lịch sử và nhân văn.

Để nâng cao đời sống kinh tế cho người dân ngay trên những thửa ruộng bậc thang hùng vĩ, UBND huyện Hoàng Su Phì đang tiến hành chuyển đổi giống lúa có năng suất, chất lượng cao để giao bà con canh tác thử nghiệm, nếu có hiệu quả kinh tế sẽ nhân rộng và phổ biến. Huyện cũng đã chuẩn bị đưa vào sản xuất nhiều giống rau mới vào vụ đông để thâm canh theo mùa, giúp bà con nông dân làm giàu được trên những thửa ruộng của cha ông được phong di tích.

Việc phát triển du lịch với thế mạnh là cảnh quan độc đáo của ruộng bậc thang, Sở VHTT&DL tỉnh Hà Giang cùng UBND huyện Hoàng Su Phì đang phối hợp với các tỉnh lân cận liên kết thành các tuyến du lịch liên thông với Bắc Hà (Lào Cai); Mù Cang Chải - Trạm Tấu (Yên Bái), Công viên Địa chất Đồng Văn - Mèo Vạc…; hạ tầng vật chất cũng sẽ được đầu tư nâng cấp và xây mới.

“Ruộng bậc thang tại Hoàng Su Phì được công nhận là di tích Quốc gia sẽ rất thuận lợi cho việc phát triển du lịch. Để mang lại lợi ích cho người dân từ nguồn thu này, Chúng tôi cũng đã đề xuất với các công ty du lịch, họ nên trích mỗi đầu du khách 1USD để trả cho bà con bản địa - chủ nhân thực sự của di tích Ruộng bậc thang độc đáo, tuyệt đẹp tại đây”, ông Lý cho biết.

Đây là lần thứ hai, ngành văn hóa Việt Nam tôn vinh giá trị và vẻ đẹp của ruộng bậc thang, hình thức canh tác truyền thống và phổ biến của bà con, dân tộc cư trú ở các tỉnh miền núi, nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc. Trước đó, ruộng bậc thang Trạm Tấu - Mù Cang Chải cũng đã được công nhận đi tích Quốc gia.

Tại Hà Giang, ngoài ruộng bậc thang, trước đó tỉnh miền núi này cũng đã đón nhận danh hiệu Công viên Địa chất cho quần thể địa hình vùng núi đá thuộc bốn huyện miền núi phía Đông, bao gồm: Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc hứa hẹn trở thành những điểm du lịch hấp dẫn mang giá trị văn hóa và giá trị thẩm mĩ đặc sắc.

Dưới đây là một số hình ảnh về các công đoạn trồng lúa hình thành bức tranh ruộng bậc thang Hoàng Su Phì kỳ vĩ:

Mạ non bắt đầu gieo mầm xanh vào đất.

Lúa đang thì con gái