Bộ đàn đá làm từ đá núi lửa lần đầu tiên được chế tác tại Việt Nam

Nhân kỷ niệm 20 năm tủ sách Hạt giống tâm hồn (HGTH) ra đời, bộ đàn đá mang tên Hạt giống tâm hồn được nghệ nhân Trương Đình Chiếu chế tác từ đá núi lửa với tạo hình con thuyền vượt sóng đã được trao tặng cho công ty First News - Trí Việt. Bộ đàn đá đặc biệt này đã được trưng bày và biểu diễn tại Hội hoa xuân TPHCM, công viên Tao Đàn trong dịp Tết Quý Mão vừa qua.

Bộ đàn có một không hai của kỷ lục gia

Nghệ nhân Trương Đình Chiếu, người có thể sử dụng 100 loại nhạc cụ, biết phối khí cùng lúc với 10 loại nhạc cụ khác nhau, nhưng ông đặc biệt quan tâm đến âm nhạc dân tộc, nhất là đàn đá. Cho đến thời điểm hiện tại, nghệ nhân Trương Đình Chiếu đã chế tác được khoảng 500 bộ đàn đá, tuy nhiên, bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn là bộ đặc biệt nhất về mặt ý nghĩa, chất liệu cũng như thời gian chế tác.

Ý tưởng về bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn ra đời khi nghệ nhân đến tham dự và được mời biểu diễn trong chương trình Đánh thức khát vọng dành cho học sinh, sinh viên tại TPHCM. Đây không chỉ là chương trình chia sẻ kinh nghiệm sống, truyền động lực cho học sinh, sinh viên có thể tự khám phá tiềm năng bản thân mà còn là một hành trình hướng đến giá trị cuộc sống cũng như đánh thức ước mơ, khát vọng chinh phục thành công bằng chuỗi hoạt động ý nghĩa và thiết thực.

Nếu như những bộ đàn đá trước đây là sự kết hợp giữa đá nhân tạo với một số loại đá có sẵn được khai thác ở Lâm Đồng, Bình Phước,... thì bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn được tạo ra hoàn toàn từ những khối đá được hình thành từ dung nham của một vụ phun trào núi lửa đầu tiên của tỉnh Đắk Lắk. Những khối đá núi lửa nằm rải rác trong các rẫy của đồng bào Ê-đê thuộc huyện Chư Sê, tỉnh Đắk Lắk mà nghệ nhân mất không ít thời gian để nhờ người địa phương tìm kiếm và đến tận nơi để thẩm định.

Lan tỏa thanh âm tích cực

Sau 5 năm với hàng trăm chuyến đi, nghệ nhân Trương Đình Chiếu mới có thể tìm và vận chuyển đủ số lượng đá cần thiết để tạo hình thành một chiếc thuyền vượt sóng ra khơi với những thanh âm đặc sắc khi gõ. Như tên gọi của nó, bộ đàn đá không thể thiếu được hình ảnh cuốn sách Hạt giống tâm hồn đang mở có viên ngọc ở giữa, như một điểm nhấn, cũng như lần nữa khẳng định giá trị mà tủ sách HGTH mang lại cho bạn đọc.

Nghệ nhân Trương Đình Chiếu chia sẻ: "Thanh đá muốn phát ra âm đúng nốt nhạc phải có sự tác động của con người. Nếu như quá trình tìm kiếm đã gian nan thì việc thẩm âm cũng mất thời gian không kém. Tôi xem, gõ, thẩm âm từng thanh đá, đánh dấu cho thợ mài. Mài, rồi thẩm âm, rồi mài tiếp, lại thẩm âm.

Vì nguồn đá để thực hiện cũng khá hiếm, nên tôi cũng phải rất thận trọng để tránh hư hỏng chính vì vậy mà phải mất đến 5 năm mới có thể hoàn thành và trưng bày bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn tại Hội hoa xuân Quý Mão cho mọi người tham quan cũng như trải nghiệm gõ đàn đá".

Hội hoa xuân đã thu hút khá đông người dân, du khách trong và ngoài nước đến tham quan. Đa số khách tham quan đều thích thú và dành thời gian dừng lại để chụp ảnh và lắng nghe âm thanh từ bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn với sự biểu diễn của chính nghệ nhân Trương Đình Chiếu. Người đã được Trung tâm UNESCO Văn hóa thông tin truyền thông công nhận là người có thể biểu diễn nhiều nhạc cụ cùng một lúc nhất Việt Nam vào năm 2012, và cho đến nay cũng chưa có ai phá được kỷ lục này.

Chị H.A (Quận 9) cho biết: "Lần đầu tiên tôi đi dự Hội hoa xuân tưởng chỉ để ngắm hoa nhưng không ngờ lại được nghe và gõ thử bộ đàn đá đặc biệt này, thật sự âm thanh từ của bộ đàn này rất hay và có sự lôi cuốn của riêng nó chứ không bị lẫn vào đâu được. Ngoài ra, tôi cũng rất ấn tượng với tạo hình của chiếc thuyền của bộ đàn đá này. Tôi mong rằng bộ nhạc cụ này sẽ được mọi người đặc biệt là các bạn trẻ đón nhận và yêu thích nó".

Trong đêm bế mạc Hội hoa xuân Tao Đàn 2023, bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn đã được trao giấy chứng nhận và giải đặc biệt khi tham gia trưng bày tại Hội hoa xuân. Dịp này, nghệ nhân Trương Đình Chiếu cũng quyết định trao tặng bộ đàn độc đáo này cho First News nhân dịp kỷ niệm 20 năm tủ sách HGTH ra đời. Ông Nguyễn Văn Phước - Nhà sáng lập First News cho biết sẽ gửi bộ đàn đá Hạt giống tâm hồn này để Nghệ nhân Trương Đình Chiếu mang đi biểu diễn trong 5 năm. Sau thời gian đó, bộ đàn đá đặc biệt này sẽ được trưng bày trong phòng Truyền thống Hạt giống tâm hồn - Trí Việt.

Được biết, tủ sách HGTH, một "hiện tượng xuất bản" với trên 300 tựa sách đã trở thành cái tên quen thuộc với bạn đọc Việt Nam suốt 20 năm qua. Những tập sách với các câu chuyện gần gũi, cảm động và giàu tính nhân văn là nguồn động viên tinh thần cho hàng triệu độc giả, giúp họ vượt qua những khó khăn thử thách trong cuộc sống, có tinh thần sống nghị lực, lạc quan, theo đuổi ước mơ và vươn tới một cuộc sống tốt đẹp hơn.  

Theo kỷ lục gia Trương Đình Chiếu, nếu những cuốn sách thuộc tủ sách HGTH mang đến những thông điệp truyền cảm hứng đến độc giả thì âm thanh từ bộ đàn đá này sẽ lan tỏa những giá trị văn hóa dân tộc lẫn năng lượng tích cực đến người nghe khắp bốn phương.