Dân sinh
Fica
DTiNewsBài hát "phổ cập nhất thế giới"- Happy Birthday sẽ tính tiền?
(Dân trí) - “Happy Birthday to You” đã được người dân trên khắp thế giới sử dụng để hát chúc mừng sinh nhật trong suốt 120 năm qua, nhưng ít người biết rằng bài hát phổ biến này hiện đang thuộc quyền sở hữu của một công ty tư nhân.
Hiện giờ, “Happy Birthday to You”, bài hát ngắn nhất, nổi tiếng nhất và được sử dụng nhiều nhất bằng tiếng Anh đang trở thành trung tâm của một cuộc chiến pháp lý. Theo đó, một công ty sản xuất phim đã đệ đơn lên tòa để bác bỏ quyền sở hữu cá nhân đối với bài hát này.
Công ty sản xuất phim Good Morning To You Productions Corp hiện đã đệ đơn yêu cầu tòa án liên bang Mỹ tuyên bố chính thức bài hát “Happy Birthday to You” là bài hát của cộng đồng và yêu cầu công ty âm nhạc Warner/Chappel Music Inc, công ty con của tập đoàn Warner Music Group, phải bồi hoàn hàng triệu đô la đã thu về một cách phi pháp dựa trên cái gọi là phí bản quyền. Trong suốt những năm qua, Warner/Chappel Music Inc đã thu tiền tác quyền đối với các chương trình và ca sĩ muốn sử dụng bài hát phổ biến này.
Bài hát ngắn 4 câu được viết vào năm 1893 bởi Mildred và Patty Hill, hai chị em gái cũng đồng thời là hai cô giáo mầm non đến từ bang Kentucky, Mỹ. Ban đầu nó được sáng tác với mục đích dành cho các cô giáo hát, đón chào các em bé tới trường.
Trong đơn kiện của mình, công ty sản xuất phim Good Morning To You Productions Corp viết: “Trong hơn 120 năm qua, bị đơn Warner/Chappel đã liều lĩnh một cách sai trái và phi pháp khi áp dụng việc thu phí bản quyền đối với nhạc phẩm Happy Birthday to You”.
Nguyên đơn – công ty Good Morning To You Productions Corp cho biết họ đang thực hiện một bộ phim tài liệu về bài hát lâu đời này thì nhận được thông báo sẽ phải nộp phạt 150.000 đô la vì đã sử dụng nhạc phẩm “Happy Birthday” mà không xin phép dù trước đó công ty này đã nộp 1.500 đô la tiền phí bản quyền hồi tháng 3.
Công ty Warner/Chappell hiện đang nắm giữ quyền sở hữu độc quyền đối với “Happy Birthday”, nhạc phẩm được tổ chức Kỷ lục Guinness Thế giới công nhận là bài hát nổi tiếng nhất thế giới bằng tiếng Anh. Công ty này đã thu về ít nhất 2 triệu đô la mỗi năm tiền phí bản quyền nhờ vào nhạc phẩm lâu đời này.
Ban đầu chị em nhà Hill sáng tác bài hát “Good Morning to All” (Chào buổi sáng các em bé) dành để các giáo viên hát, đón chào các em học sinh tới lớp. Sau khi bài hát ra mắt, người ta đã “cover” lại thành “Happy Birthday to You” để hát mừng sinh nhật.
Rất ít người biết rằng bài hát này hiện đang được sở hữu bản quyền và việc biểu diễn nó trước công chúng mà chưa xin phép là phạm luật. Vì vậy, nhiều nhà hàng lớn tại Mỹ có dịch vụ tổ chức sinh nhật cho khách hàng đã phải yêu cầu nhân viên phục vụ thể hiện một bài hát khác để tránh gặp rắc rối với công ty Warner/Chappell.
Giáo sư Robert Brauneis đến từ trường Đại học Luật George Washington cho biết: “Nếu bạn hát bài này ở nhà để chúc mừng sinh nhật người thân, bạn không phải trả tiền bởi đó là một màn biểu diễn cá nhân nhưng nếu bạn muốn hát nó trong một gameshow truyền hình, bạn sẽ phải trả từ 5.000 – 30.000 đô la tiền tác quyền”.
Theo giáo sư Brauneis điểm yếu của việc áp dụng luật sở hữu bản quyền có thể thấy rõ ở trường hợp nhạc phẩm “Happy Birthday”. Chủ sở hữu của bài hát đã không gia hạn quyền sở hữu tác quyền đối với nhạc phẩm này một cách thỏa đáng khiến vấn đề pháp lý trở nên phức tạp.
“Happy Birthday” nên được coi là nhạc phẩm của tất cả người dân trên khắp thế giới.
Bài hát được sáng tác vào năm 1893 bởi hai cô giáo Patty và Mildred Hill. Sau này, công ty Warner/Chappel Music Inc đã mua lại quyền sở hữu tác phẩm này vào năm 1988.
Nữ diễn viên Marilyn Monroe đang biểu diễn “Happy Birthday, Mr. President” nhân dịp sinh nhật Tổng thống Mỹ John F. Kennedy năm 1962.
Theo một văn bản luật đã được đưa ra vào năm 1923, tác quyền đối với nhạc phẩm “Happy Birthday” có hiệu lực đến hết năm 2030. Nếu vụ kiện của công ty sản xuất phim Good Morning To You Productions Corp thất bại, Warner/Chappel Music Inc sẽ còn bội thu trong nhiều năm nữa.
