5 họa phẩm mang tính cách mạng

Dưới đây là những bức tranh có tính cách mạng như thế.

Bức "The Third of May" của Francisco Goya (1808)

Cuộc xâm lược Tây Ban Nha của Napoleon năm 1808 và việc chiếm đóng của quân Pháp cho tới năm 1814 có ảnh hưởng rất lớn tới Francisco Goya. Ông đã thử nghiệm chủ đề có phần điên rồ trong các tác phẩm trước đó, bao gồm cả bức Los Caprichos, nhưng các bức tranh trong và sau cuộc chiến với nước Pháp của ông mang một vẻ tăm tối hơn rất nhiều so với các tác phẩm trên. 

Trong loạt tranh "Thảm họa của chiến tranh" được bắt đầu vẽ năm 1808 nhưng chỉ được công bố sau đó hàng chục năm, Goya đã sáng tác ra những bức tranh phản chiến một cách rõ ràng. Thay vì chọn phe trong cuộc chiến, Goya tập trung vào việc đẩy con người tới bản năng cơ bản nhất như thế nào. Với bức "Ngày 3 tháng 5", Goya đã tái hiện một sự kiện lịch sử nhưng dưới góc nhìn bi tráng hơn rất nhiều. Những đàn ông bị kết án đối diện với đội xử bắn trên ngọn đồi Prícipe Pío, một trong những nơi diễn ra các vụ hành quyết như vậy. Hình ảnh người ở phía trái bức tranh chính là điểm thu hút người xem. Đó là một người mặc đồ trắng, với cánh tay ở vị trí giống như chúa Jesus bị đóng đinh, người đàn ông này có dáng vẻ của một anh hùng. Tác phẩm cũng thể hiện được sự đối nghịch giữa một bên là lính Pháp với vẻ hung tợn, bất nhân và bên kia là những người lính Tây Ban Nha với sự chịu đựng và hy sinh, mang lại cho người xem một sự cảm thông cùng với lòng kính trọng dành cho họ.

Bức "Olympia" của Edouard Manet (1863)

Vào thế kỉ 19, có rất nhiều người vẽ các bức tranh về "cuộc sống thường ngày" trong sự cảm nhận của chính họ. Tuy nhiên họa sĩ Manet với xuất thân từ tầng lớp trên của xã hội lại chọn việc khắc họa những người ở tầng lớp dưới. Giống Victor Hugo, Manet đã tái hiện được hình ảnh những con người thực sự của Paris mặc dù đây không phải là một xu thế phổ biến vào thời đó. Bằng chứng là khi bức Olympia được trưng bày vào năm 1863, người ta đã phải canh chừng cẩn thận để tránh những người xem quá khích có thể phá hủy bức tranh. Công chúng thời đó bị bối rối với những chi tiết như một người nô lệ da đen và con mèo đen, nhưng chủ yếu cảm thấy bị xúc phạm bởi hình ảnh một cô gái làng chơi khỏa thân. Việc cô gái này có một khuôn mặt rõ nét là lí do gây nên sự phản ứng dữ dội đó. 

Bức "Self-portrait with Thorn Necklace and Hummingbird" của Frida Kahlo (1940)

Đây là một bức chân dung tự họa vô cùng ấn tượng của nữ họa sĩ Frida với mục đích nhấn mạnh sự tồn tại của bản thân. Mỗi chi tiết trong bức tranh đều chứa những thông điệp mà không phải ai cũng có thể hiểu. Frida vẽ bản thân đeo một chiếc vòng cổ bằng gai, giống với vương miện gai của chúa Jesus. Các mũi gai đâm vào cổ bà tượng trưng cho nỗi đau bà trải qua sau khi phải li dị chồng mình là ông Diego. Phía dưới chiếc vòng cổ là một con chim ruồi đã chết, hình ảnh này trong truyện cổ Mexico vốn được dùng như bùa để mang tới điều may mắn trong tình yêu. Tuy nhiên ở vai trái của bà là một con mèo đen, biểu tượng của điều xui xẻo và cái chết, đang sẵn sàng vồ con chim ruồi. Con khỉ vẽ trên vai phải của bà là món quà mà ông Diego tặng bà khi hai người còn chung sống. Quanh tóc bà là đàn bướm đại diện cho sự tái sinh. 

Tất cả những chi tiết kể trên đều có liên quan mật thiết đến cuộc đời của nữ họa sĩ, chúng thể hiện quan điểm của bà về chính trị, văn hóa chủng tộc và cùng với đó là nỗi đau tinh thần, thể xác của chính bản thân tác giả. Có thể nói bức tranh với phong cách phối màu rực rỡ, những hình ảnh mang đậm phong cách cá nhân đã phần nào khẳng định tên tuổi và tài năng của bà trong giới hội họa.

Bức "Study after Velazquez's Portrait of Pope Innocent X" của Francis Bacon (1953).

Các tác phẩm của Bacon được nhận ra ngay lập tức nhờ sự khắc họa một cách thô ráp nội tâm và cuộc sống con người. Ông thường tập trung vào những đề tài như cái chết, sự trừng phạt và hình dáng con người. Sự cống hiến của ông đã làm các tác phẩm mang đầy tính biểu tượng, quyến rũ và làm dấy lên sự tò mò trong lòng người xem. Margaret Thatcher từng miêu tả Bacon là "người đàn ông vẽ những bức tranh đáng sợ". Loạt tranh chân dung của ông tập trung vào tâm lý rối loạn, nhân tính của con người, và bức tranh Study after Velázquez’s Portrait of Pope Innocent X cũng không phải ngoại lệ.

 Là tác phẩm vẽ lại dựa trên bức chân dung nổi tiếng thế kỉ 17 của họa sĩ Tây Ban Nha Diego Velázquez, Bacon đã biến hình ảnh tôn giáo trở thành một cảnh đáng sợ để cho thấy sự độc ác của con người. Bacon đã đẩy sự thay đổi tâm lý trong tranh của mình tới mức tối đa. Vị Giáo hoàng la hét, giây phút đau khổ bị đông cứng trong thời gian và đẩy tới sự im lặng, khiến chúng ta có thể cảm nhận nhưng không thể nghe được sự thống khổ của ông. Các nét vẽ nhanh và cứng của ông tạo cảm giác căng thẳng, giam giữ chủ thể bức tranh trong sự tra tấn nội tâm. Trong tranh của Bacon, cái nhìn sợ hãi bị dính chặt với khuôn mặt Giáo hoàng mãi mãi, ám ảnh cả chủ thể bức tranh cũng như người xem.

Bức "Guernica" của Pablo Picasso (1937)

Ngày 26/4/1937, cuộc không kích khủng khiếp của không quân Đức xuống thị trấn Guernica (phía Bắc Tây Ban Nha) đã gây chấn động thế giới. Hàng trăm dân thường thiệt mạng trong cuộc không kích mà sau này được coi là một trong những sự kiện quan trọng trong cuộc nội chiến Tây Ban Nha. Cuộc ném bom đã thúc đẩy Picasso bắt đầu vẽ tuyệt tác vĩ đại nhất của mình, bức Guernica. Cùng với việc sử dụng màu sắc đen trắng gần gũi, phong cách lập thể, trường phái ấn tượng, những hình ảnh trong tác phẩm đã làm tô đậm lên tính nhân văn của vị họa sĩ bậc thầy. Bức tranh cho thấy thảm kịch của chiến tranh và sự thiệt hại mà nó gây ra với con người, đặc biệt là các dân thường. Tác phẩm này thu hút được sự chú ý rất lớn và trở thành một biểu tượng phản chiến và là hiện thân của hòa bình. Khi hoàn thành, Guernica được đưa đi trưng bày vòng quanh thế giới và trở nên rất nổi tiếng. Chuyến đi này giúp thế giới chú ý hơn tới cuộc nội chiến Tây Ban Nha.