3 triệu đồng/vé xem kịch, vẫn xếp hàng dài chờ mua…

Kịch nghệ toàn thế giới từ lâu đã rơi vào giai đoạn trầm lắng, nhưng có một nơi, vé xem kịch có giá trung bình 3 triệu đồng, giá ghế đẹp lên tới 20 triệu đồng, vậy mà khán giả vẫn xếp hàng “rồng rắn” vào xem. Chuyện ấy có… thật không, ở đâu, và vì sao lại thế?

Doanh thu của khu kịch nghệ Broadway, New York, Mỹ - khu kịch nghệ lớn nhất thế giới - tiếp tục tăng lên trong năm 2019 này, giá vé tăng, vậy mà số lượng người tới xem kịch Broadway vẫn ngày một tăng. Tại sao bộ môn nghệ thuật sân khấu cổ điển này lại ngày càng phát triển, thịnh hành ở tại một thành phố lớn, hiện đại, hối hả hàng đầu thế giới?

Theo phân tích đánh giá của tờ tin tức New York Times (Mỹ), đó là bởi một yếu tố quan trọng hàng đầu: thành phố New York đang ngày càng trở thành một điểm đến du lịch phổ biến và khi tới đây, bên cạnh những hoạt động thăm thú, trải nghiệm, du khách sẽ không bỏ qua cơ hội tận hưởng “đặc sản văn hóa”.

Ở thành phố New York, đặc sản ấy chính là khu kịch nghệ Broadway hoành tráng với những vở kịch sân khấu kinh điển, những thể nghiệm nghệ thuật mới mẻ.

Thành công của khu kịch nghệ Broadway đã kéo dài nhiều năm và vẫn đang tiếp tục được nối dài bởi dù giá vé trung bình tăng lên, nhưng số lượng vé bán ra không hề giảm đi mà còn tăng hơn các năm trước.

Năm ngoái, số lượng công chúng tìm tới kịch nghệ Broadway tăng 9,5%, tổng doanh thu cả năm tăng 10,3%, khiến năm 2018 trở thành năm thứ 6 liên tiếp chứng kiến sự thành công về mặt thương mại của khu kịch nghệ Broadway nổi tiếng thế giới.

Đó là sự phát triển đặc biệt quan trọng đối với một hình thức nghệ thuật cổ điển, vốn thường khiến người ta lo lắng rằng kịch nghệ không còn bắt kịp với những thị hiếu văn hóa - nghệ thuật đương đại.

Sự tăng trưởng về lượng vé và doanh thu là phần thưởng ý nghĩa dành cho những nhà hát đang nỗ lực hoạt động tích cực làm nên một khu kịch nghệ Broadway sôi động, nơi đây càng lúc càng xuất hiện nhiều dự án nghệ thuật đầy tham vọng và giàu sức sáng tạo.

Trong năm qua, có tổng cộng 14.768.254 lượt khán giả tìm tới các vở kịch Broadway, đưa về tổng mức doanh thu 1,8 tỷ USD (con số được đưa ra hồi đầu tuần này bởi Liên đoàn Broadway, một tổ chức thương mại đại diện cho các nhà sản xuất và chủ nhà hát tại Broadway). Con số này được tổng hợp trong quang thời gian từ 28/5/2018 tới 26/5/2019.

Đây là những con số xác lập kỷ lục mới đối với khu kịch nghệ Broadway nói riêng và đối với kịch nghệ thế giới nói chung.

Thực tế, kịch nghệ toàn thế giới đã phải chứng kiến sự trầm lắng bắt đầu từ thập niên 1970 khi các loại hình giải trí mới bắt đầu mở ra với sự thịnh hành của vô tuyến truyền hình, giờ đây, thêm mạng Internet, mạng xã hội và các hình thức giải trí trực tuyến… kịch nghệ nhiều nơi càng chìm sâu vào khó khăn u ám, vậy nhưng ở Broadway, bộ môn kịch nghệ lại đang có dấu hiệu hồi sinh mạnh mẽ.

“Đó là một sự việc có tính hiện tượng, một hiện tượng đặc biệt, ngày càng có nhiều người tới xem kịch ở Broadway. Người ta thích những hình thức giải trí nghệ thuật diễn ra trực tiếp ngay trước mắt mình và Broadway tiếp tục chứng tỏ là một thương hiệu mạnh”, bà Charlotte St. Martin, chủ tịch Liên đoàn Broadway cho hay.

Để hiểu về sự hồi sinh lạ lùng này của kịch nghệ Broadway, tờ tin tức New York Times đã phân tích những yếu tố giúp làm nên kỳ tích cho khu kịch nghệ này:

Du lịch phát triển giúp gia tăng số lượng khán giả tới xem kịch Broadway

Năm ngoái, có 65,1 triệu lượt khách tới thăm thành phố New York, đây là năm thứ 9 liên tiếp du lịch ở thành phố này chứng kiến sự tăng trưởng. Năm nay, 67,2 triệu lượt khách được kỳ vọng sẽ tới thăm New York, con số do ông Christopher Heywood đưa ra. Ông Heywood là người phát ngôn của công ty du lịch NYC & Company - công ty chịu trách nhiệm thúc đẩy quảng bá du lịch cho thành phố.

Du lịch là điều vô cùng quan trọng đối với kịch nghệ Broadway bởi du khách chiếm tới 63% lượng khán giả đến xem các show tại đây. Con số này được đưa ra bởi thống kê tiến hành thường niên phân tích nhân khẩu học của những khán giả tới xem show, do Liên đoàn Broadway thực hiện.

Broadway luôn có những vở kịch mới được ra mắt quanh năm, đây là một trong những nét hấp dẫn đối với du khách, đồng thời, Broadway cũng được quảng cáo rất mạnh bởi công ty du lịch NYC & Company. Một năm hai lần, công ty quảng bá du lịch này lồng ghép thực hiện show biểu diễn kịch nghệ ngay tại hội nghị dành cho các đơn vị làm du lịch tại thành phố.

Bà Victoria Bailey, giám đốc Quỹ Phát triển Sân khấu, một tổ chức phi lợi nhuận giúp đưa ra các gói vé giảm giá tại Broadway, nhận định rằng sự gia tăng số lượng khán giả xem kịch chính là nhờ những vở kịch kinh điển, vốn quen thuộc với số đông công chúng quốc tế, như “Vua Sư Tử”, “Aladdin”, “Người đàn bà đẹp”, “Giết con chim nhại”, “Nữ hoàng băng giá”, “Harry Potter”...

“Một trong những ưu thế của việc chuyển thể những tác phẩm điện ảnh nổi tiếng lên sân khấu kịch, đó là sự quen thuộc và dễ dàng nhận biết, ngay từ cái tên của vở kịch, vì vậy, yếu tố mạo hiểm, khả năng thua lỗ giảm đi rất nhiều.

“Du khách thường e dè khi họ không rõ về thứ mà mình sắp nhận được, bởi họ muốn đảm bảo trải nghiệm mình có trong quãng thời gian ngắn ngủi lưu lại thành phố phải thật chất lượng. Broadway luôn có sẵn những vở kịch kinh điển bên cạnh những tác phẩm thể nghiệm nghệ thuật mới mẻ”, bà Victoria Bailey phân tích.

Sự đa dạng của các vở kịch Broadway

Ở thời điểm hiện tại, tìm tới Broadway, công chúng có 72 show để lựa chọn vào xem, có những vở thuộc hàng kinh điển, diễn từ năm này sang năm khác vẫn ăn khách, có những vở chỉ diễn trong thời gian ngắn, mang nhiều tính thể nghiệm. Trong số này, hiện có 38 vở nhạc kịch, 29 vở kịch, 5 vở thể nghiệm.

Sự đa dạng của các vở kịch trình diễn tại Broadway giúp tạo nên sức hấp dẫn cho khu kịch nghệ này, giúp đáp ứng nhu cầu của khán giả ở đủ mọi lứa tuổi và phông nền văn hóa.

“Đang có nhiều vở kịch trình diễn ở Broadway hơn bao giờ hết, các nhà sản xuất ở Broadway đang trở thành những chiến lược gia rất khôn ngoan”, ông David Binder, một nhà sản xuất kịch ở Broadway chia sẻ.

Ở Broadway, mức giá vé hạng VIP có thể lên tới 850 USD/vé (gần 20 triệu đồng) đối với ghế ngồi ở vị trí đẹp; sau một mùa công diễn hiệu quả, một vở kịch có thể thu về hàng chục triệu USD doanh thu không quá khó khăn.

Để những vở kịch có tính thử nghiệm không bị “thui chột” vì không “đấu lại” những vở kịch kinh điển luôn ở tình trạng “chắc chắn có lãi”, những tác phẩm mới sẽ được những quỹ phi lợi nhuận hỗ trợ kinh phí công diễn. Chính điều này giúp tạo nên thế cân bằng cho kịch nghệ Broadway.

Mức giá vé trung bình hiện tại ở Broadway là 124 USD/vé (gần 2,9 triệu đồng). Dù vậy, có những show ăn khách, mức giá vé khởi điểm đã cao hơn mức giá vé trung bình này, nhưng cũng có tới 40 show mà mức giá vé trung bình dưới 101 USD. Tất cả tùy thuộc vào độ ăn khách của tác phẩm.

Những show ăn khách nhất ở Broadway mùa này có vở kịch “Hamilton” - tác phẩm ăn khách “kinh khủng” kể từ khi bắt đầu công diễn hồi năm 2015, phá vỡ nhiều kỷ lục phòng vé với mức giá vé khởi điểm khá đắt đỏ. “Hamilton” hiện đã thu thêm được 165 triệu USD từ mùa diễn này.

Tiếp sau là “Vua Sư Tử” thu được 116 triệu USD, “Harry Potter và đứa trẻ bị nguyền rủa” thu về 105 triệu USD, “Wicked” thu về 93 triệu USD, “Nữ hoàng băng giá” thu về 86 triệu USD.

Show đang có lượng người xem đông nhất mùa này là vở kịch “Wicked” với 753.146 lượt khán giả vào xem. Sau đó là 4 show của Disney, gồm “Vua Sư Tử” - 708.214 lượt xem, “Aladdin” - 703.577 lượt xem, “Nữ hoàng băng giá” - 671.113 lượt xem, “Harry Potter và đứa trẻ bị nguyền rủa” - 671.508 lượt xem.

Các show được quay vòng, luân chuyển quanh năm

Số lượng người tới nhà hát sẽ về 0 khi nhà hát không có vở diễn. Ở Broadway, các chủ nhà hát và nhà sản xuất kịch đang ngày càng nỗ lực để những khoảng thời gian “tắt đèn” bên trong nhà hát ngày càng bị rút ngắn lại.

Trong những khoảng thời gian “tắt đèn”, người ta làm những gì bên trong nhà hát? Thường mỗi nhà hát sẽ phải “tắt đèn” trong vài tháng khi luân chuyển từ show này sang show khác, thời gian ấy dành để tháo dỡ sân khấu của vỡ cũ, lắp đặt thiết bị sân khấu cho vở mới, thực hiện các cuộc chạy thử nghiệm đối với các thiết bị kỹ thuật mới.

Nhưng giờ đây, các vở kịch ở Broadway được công diễn dài lâu hơn, điều đó có nghĩa là lượng thời gian “tắt đèn” trong một năm của mỗi nhà hát đều ít hơn, số ngày “sáng đèn” tăng lên, số khán giả đến xem show cũng tăng lên, những người làm hậu trường, phục vụ trong nhà hát sẽ có công việc ổn định hơn, thu nhập tốt hơn.

Thực tế, Broadway không phải một nơi “hái ra tiền” cho mọi vở kịch, phần lớn các vở diễn ở đây vẫn bị lỗ, có tới 70% show diễn ở đây sẽ bị lỗ nếu chỉ trông chờ vào nguồn thu đến từ khán giả. Những show làm ra lãi lớn vẫn chỉ là những show quen thuộc, có tính kinh điển, diễn từ năm này sang năm khác.

Dù vậy, những quỹ phi lợi nhuận với những chương trình hỗ trợ cho các vở diễn mới có tính thử nghiệm sáng tạo; những hiệp hội, liên đoàn kịch nghệ hoạt động chuyên nghiệp, ăn ý, hiệu quả, giúp tạo nên sự đồng thuận trong giới làm nghề… đã giúp kịch nghệ Broadway vẫn “sống tốt, sống khỏe” với đa dạng các thể loại kịch sân khấu cùng tồn tại trong khu kịch nghệ.

“Chúng ta đang sống trong một thời kỳ của những cái tên đã được định danh và nắm quyền thống trị, công chúng luôn sẵn sàng chi tiền để củng cố thêm cho những danh xưng và ngôi vị ấy.

“Nhiệm vụ của chúng tôi trong nền công nghiệp sân khấu này là thúc đẩy công chúng tìm tới cả những vở kịch kinh điển ăn khách và cả những vở kịch có nhiều sáng tạo mới mẻ, đương đại”, ông Brian Fenty, giám đốc của một ứng dụng thông minh trên điện thoại giúp đặt mua vé xem show tại Broadway cho hay.

Bích Ngọc

Theo New York Times/The New Yorker