Đi chợ thông minh – chuyện nhỏ hay lớn?

Đi chợ là chuyện không mới với phụ nữ, nhưng đi chợ cũng có lúc vui, lúc buồn và nhiều trăn trở, nhất là khi thị trường thực phẩm ngày càng đa dạng, nhưng cũng càng nhiều nguy cơ tiềm ẩn, thật khó để lựa chọn được thực phẩm tốt.

Vấn đề đặt ra cho người nội trợ là không nhỏ: mua thức ăn gì cho ngon, hợp với túi tiền mà vẫn đảm bảo sức khỏe của gia đình. Đi chợ cho khôn, cho khéo tưởng là chuyện nhỏ hóa ra lại không nhỏ chút nào.
 
Đi chợ thông minh – chuyện nhỏ hay lớn? - 1

Thế nào là đi chợ khéo?

“Khéo ăn thì no”, nhưng để ăn cho no và đủ chất thì lại phụ thuộc vào “tài năng” đi chợ của người nội trợ. Vậy đi chợ thế nào là khéo?

Khéo tính: bạn cần tính xem gia đình mình có bao nhiêu nhân khẩu, và có những ai cần chế độ ăn đặc biệt để tính ra số lượng thực phẩm cần mua. Số lượng thực phẩm phải vừa đủ, không thừa không thiếu và phù hợp với ngân sách của gia đình bạn, tránh lãng phí và tránh lưu cữu thực phẩm vì như thế chất lượng dinh dưỡng cũng như hương vị của thức ăn cũng không còn đảm bảo nữa.
 
Đi chợ thông minh – chuyện nhỏ hay lớn? - 2

Khéo chọn: bạn chỉ cần thuộc nằm lòng hai “bí kíp” sau: nếu là thực phẩm tươi sống, hãy chọn “tươi thì thật tươi, sống thì phải sống” (tức chọn rau quả phải gần ngày thu hoạch , chọn gia cầm, hải sản còn sống là tốt nhất); nếu là thực phẩm công nghiệp, nên chọn sản phẩm còn mới, nguyên vẹn và đọc kỹ tất cả thông tin trên nhãn sản phẩm.

Để có một bữa ăn “chuẩn” về dinh dưỡng

Về lý thuyết, như chúng ta đều biết, bữa ăn “chuẩn” về dinh dưỡng là bữa ăn cung cấp đầy đủ và cân bằng các chất dinh dưỡng (gồm có chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và chất khoáng) từ các nhóm thực phẩm đa dạng để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng toàn diện của cơ thể. Để tiện cho các bà nội trợ khi đi chợ, dưới đây là khẩu phần dinh dưỡng tiêu chuẩn cho 1 người / ngày:

-          < 6g muối; < 20g đường / ngày (càng ăn nhạt càng tốt)

-          4-5 chén tinh bột (đa dạng từ cơm, bún, phở, bánh mì…)

-          120g chất đạm (đa dạng từ thịt, cá, trứng, sữa…)

-          300g rau xanh

-          200g trái cây tươi

-          30g chất béo

-          > 2 lít nước

Tỷ lệ dinh dưỡng cân đối cho một khẩu phần ăn: chất bột đường chiếm 55 – 65%, chất đạm 15%, và chất béo chiếm 15-25%.

Bữa ăn dành cho bà mẹ mang thai và trẻ em

Với bà mẹ mang thai, bữa ăn hàng ngày không khác với bữa ăn bình thường, mẹ chỉ cần đảm bảo uống thêm 600ml sữa mỗi ngày là đủ nhu cầu dinh dưỡng.

Với trẻ em, thực phẩm quan trọng nhất là sữa, tiếp đến là cơm, bún, thịt, cá, rau, trái cây và cuối cùng là nước.

Một số lưu ý về dinh dưỡng khác:

-          Tỷ lệ đạm động vật / đạm thực vật: với trẻ em là 2:1, với người lớn là 1:1

-          Nên có hai loại dầu ăn trong bếp: dầu salad để xào và ăn sống, dầu cooking để chiên.

-          Trẻ càng nhỏ thì càng nên ăn béo và không kiêng mỡ động vật; người lớn nên ăn dầu thực vật thay cho mỡ.

-          Chỉ ăn đồ ngọt trong trường hợp đói lả, cần lại sức nhanh. Không cho trẻ ăn đồ ngọt trước bữa ăn.

-          Không cho trẻ dưới 6 tháng uống thêm nước ngoài sữa; và thay thế nước bằng sữa cho trẻ suy dinh dưỡng.

-          Hạn chế sử dụng thực phẩm bảo quản lâu ngày như các loại khô, mắm, dưa muối…

Cách chọn mua thực phẩm công nghiệp

Thực phẩm công nghiệp đã trở thành một phần không thể thiếu trong chế độ ăn uống của các gia đình ngày nay, do sự tiện lợi và đáp ứng một số nhu cầu dinh dưỡng đặc biệt (như sữa công thức cho trẻ em, bà mẹ và người có bệnh lý đặc biệt). Các sản phẩm này thường được quảng cáo rất rầm rộ nên đôi khi lại đem đến sự hoài nghi và định kiến đối với người tiêu dùng. Tuy nhiên, dù có quảng cáo theo cách nào thì sản phẩm thực phẩm công nghiệp vẫn phải tuân thủ và chịu sự quản lý nghiêm ngặt về quy định ghi nhãn. Là người tiêu dùng hiểu biết, người nội trợ thông minh, bạn phải biết mình đang mua gì về nhà. Để làm được điều đó, bạn cần biết cách đọc hiểu thông tin trên nhãn các sản phẩm này để cân nhắc chi tiêu và đối chiếu với nhu cầu dinh dưỡng của gia đình.

Các bước đọc nhãn sản phẩm thực phẩm công nghiệp:

1-      Kích thước khẩu phẩn: nhằm xác định thành phần dinh dưỡng ghi trên nhãn được tính cho lượng thực phẩm như thế nào.

2-      Lượng calorie: để biết sản phẩm cung cấp năng lượng cho cơ thể như thế nào và từ nguồn tốt hay xấu.

3-      Hàm lượng chất béo, cholesterol, đường, sodium…: cần giới hạn càng thấp càng tốt.

4-      Hàm lượng vitamin & khoáng chất: cần cung cấp đủ lượng (theo giá trị dinh dưỡng tiêu chuẩn / ngày – có thể được in bổ sung dưới nhãn thành phần dinh dưỡng).

5-      Bảng tham khảo giá trị dinh dưỡng tiêu chuẩn theo ngày.

6-      Tỷ lệ dinh dưỡng của sản phẩm so với giá trị dinh dưỡng tiêu chuẩn: nhằm xác định sản phẩm đáp ứng được bao nhiêu so với nhu cầu (<5% được xem là thấp, >25% được xem là cao.

Người tiêu dùng cần lưu ý những điểm sau khi chọn mua thực phẩm công nghiệp:

-          Bao bì nguyên vẹn, sạch đẹp, không móp méo.

-          Hạn sử dụng càng gần ngày sản xuất và càng xa ngày hết hạn càng tốt.

-          Thành phần và giá trị dinh dưỡng.

-          Cách sử dụng, chế biến và bảo quản sản phẩm. (Cần lưu ý cả điều kiện bảo quản ở cả nơi bày bán sản phẩm.)

-          Tên tuổi và uy tín của nhà sản xuất và nhà phân phối.

-           Cảm quan khi sử dụng (đánh giá bằng thị giác và khứu giác khi quan sát sản phẩm).

Trên đây là những thông tin khái quát nhất được trích từ hội thảo chuyên đề “Đọc hiểu thông tin trên nhãn sản phẩm công nghiệp dành cho bà mẹ mang thai và trẻ em” vừa diễn ra tại Thành phố Hồ Chí Minh (ngày 27.11) và Hà Nội (ngày 4.12) do Webtretho đồng hành cùng Hội tiêu chuẩn & bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam tổ chức trong khuôn khổ của chuyên mục “Bạn của người tiêu dùng”.

Ngoài ra, tại hội thảo, ThS-BS Đào Thị Yến Phi còn chia sẻ rất nhiều thông tin bổ ích về dinh dưỡng cho gia đình, mẹ và bé; đồng thời tư vấn rất nhiều trường hợp cụ thể cho các bậc phụ huynh. Toàn bộ thông tin và nội dung của hội thảo sẽ được Webtretho đăng tải đầy đủ tại diễn đàn Webtretho, bạn đọc có thể truy cập tại http://www.webtretho.com/forum/f2460/.

Nhận được sự quan tâm và ủng hộ của đông đảo thành viên và bạn đọc, trong thời gian tới, Webtretho sẽ đẩy mạnh chuyên  “Bạn của người tiêu dùng” trở thành một diễn đàn chia sẻ và đối thoại đáng tin cậy giữa người tiêu dùng, các doanh nghiệp và cơ quan chức năng nhằm nâng cao nhận thức về tiêu dùng của người tiêu dùng và góp phần tăng chất lượng sản phẩm – dịch vụ của các doanh nghiệp.