Phì đại amidan gây ngủ ngáy?

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi Bác sĩ chuyên khoa I Lê Văn Quảng - Bác sĩ Tai Mũi Họng - Khoa Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Nha Trang. BSCKI. Lê Văn Quảng là chuyên gia về lĩnh vực Tai Mũi Họng với 15 năm kinh nghiệm.

Amidan là hạch lympho hình tứ giác nằm sau thành họng. Chúng có thể to ra ở trẻ em từ 2–6 tuổi. Các triệu chứng chủ yếu của bệnh viêm amidan phì đại bao gồm nghẹt mũi, ngáy, thở bằng miệng, chảy nước bọt, ho,... có thể gây ra hội chứng ngưng thở khi ngủ ở trẻ em.

Viêm amidan phì đại là một thuật ngữ được dùng khi một mô hạch hạnh nhân to bất thường. Trong trường hợp nặng, phì đại hạch hạnh nhân có thể dẫn đến khó nuốt và thở. Khi mô hạch hạnh nhân lớn này bắt đầu trở thành một vấn đề thường xuyên, bác sĩ có thể đề nghị cắt amidan để loại bỏ các mô thừa được hình thành.

Viêm amidan phì đại dẫn đến các vấn đề như không tập trung vào ban ngày, mất trí nhớ, nó ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, ngoài ra còn có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như huyết áp cao, hen suyễn và bệnh tim.

Ngoài trường hợp bẩm sinh, thì nhiễm trùng đường hô hấp trên, chế độ ăn uống, phản ứng dị ứng, khói thuốc lá,... cũng có khả năng gây ra chứng viêm amidan phì đại.

Viêm amidan phì đại có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm như:

Áp-xe quanh amidan: Trường hợp viêm amidan phì đại nhiều lần thường dẫn đến áp-xe quanh amidan. Bệnh nhân đau họng, khó nuốt, sưng họng nói không ra tiếng, đau đầu, sốt cao, hơi thở hôi, chảy nước dãi, do không nuốt được.

Do độc tố của liên cầu khuẩn gây ra, bệnh nhân nổi ban, nổi hạch, đau họng, nhức đầu, ói mửa, sốt cao, amidan sưng to, họng đỏ, lưỡi đỏ, nhịp tim nhanh. Có trường hợp bệnh nhân bị biến chứng viêm màng ngoài tim cấp, viêm cơ tim, viêm nội mạc tim, biến chứng viêm tai giữa...

Viêm khớp cấp: Bệnh nhân bị các triệu chứng sưng, nóng, đỏ đau các khớp cổ tay, đầu gối, các ngón tay, ngón chân, người mệt mỏi, uể oải. Sau biến chứng viêm khớp thường dẫn đến bệnh lý màng tim.

Viêm cầu thận: Khả năng bị viêm cầu thận sau viêm amidan phì đại và chuyển thành viêm thận cấp sau đó là đáng lo ngại. Bệnh nhân có hiện tượng phù chân, phù mặt nhất là khi ngủ dậy.

Rối loạn nhịp thở khi ngủ: Biến chứng từ viêm amidan phì đại gây rối loạn nhịp thở. Nếu đồng thời có triệu chứng bệnh VA phì đại sẽ xuất hiện triệu chứng ngủ ngáy, nghiêm trọng có thể gây tình trạng thiếu oxy gây ngạt thở, ngủ không yên giấc.

Nguyên nhân chủ yếu của việc ngủ ngáy là do viêm VA, viêm amidan dẫn đến phì đại VA và amidan phì đại gây cản trở đường thở. Việc điều trị thường được cân nhắc nạo VA hay cắt amidan.

Chứng phì đại amidan được khuyến khích điều trị khi nó gây ảnh hưởng đến đường thở và làm rối loạn giấc ngủ của bạn. Tuy nhiên, nếu nó xuất phát từ yếu tố nhiễm trùng tiềm ẩn, bác sĩ có thể chỉ định bạn sử dụng kháng sinh để khắc phục. Bệnh viêm amidan phì đại thường được yêu cầu điều trị khi ảnh hưởng đến tình trạng thở, ăn và ngủ. Trường hợp, amidan phì đại do nhiễm trùng tiềm ẩn gây ra thì có thể dùng thuốc kháng sinh.

Nếu do dị ứng, bệnh nhân viêm amidan phì đại có thể sử dụng thuốc corticosteroid dạng xịt cho mũi; hoặc uống thuốc kháng histamin để giảm nhẹ các triệu chứng.

Viêm amidan phì đại ảnh hưởng đến tình trạng hô hấp mà không do nguy cơ tiềm ẩn nào, có thể được chỉ định cắt amidan. Phương pháp phẫu thuật được đề nghị khi amidan mở rộng quá mức và làm cản trở hơi thở mà không phải do bất cứ viêm nhiễm nào. Phẫu thuật phì đại amidan cải thiện được triệu chứng ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn.

• Phẫu thuật cắt amidan giúp cải thiện tình trạng khó thở, ngưng thở khi ngủ.
• Khi cắt amidan, bác sĩ cũng có thể loại bỏ tuyến adenoid; tuyến nằm ở phía sau mũi và gần vòm miệng.
• Cắt amidan là thủ thuật đơn giản, được thực hiện bằng gây mê toàn thân. Đa số, người bệnh được xuất viện trong ngày phẫu thuật; và sẽ phục hồi hoàn toàn trong khoảng 7 – 10 ngày.

Các biện pháp khắc phục ngủ ngáy:

• Giảm cân đối với những người có tình trạng thừa cân, béo phì.
• Tránh xa khói thuốc lá
• Sử dụng máy tạo ẩm để làm tăng độ ẩm trong phòng giúp dễ thở hơn khi ngủ.
• Nhỏ nước muối sinh lý trước khi đi ngủ.
• Tập ngủ nghiêng thay vì nằm ngửa.

• Dọn dẹp phòng các vật dụng như chăn ga gối thường xuyên, tránh tác nhân gây dị ứng.

Khi bạn thấy ngủ ngáy mà kèm theo các dấu hiệu bất thường cần đến các cơ sở y tế để khám để đưa ra phương pháp điều trị.

Chuyên khoa Tai Mũi Họng - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec chuyên khám và điều trị các bệnh lý tai mũi họng thông thường như: viêm amidan, viêm đau họng, ù tai, viêm mũi không do dị ứng, ung thư cổ họng; các khối u vùng đầu mặt cổ, các dị tật bẩm sinh vùng tai mũi họng bằng các phương pháp ngoại khoa phổ biến.