Cận cảnh công nghệ sưởi ấm gia cầm từ bếp than tổ ong

Sáng chế ra đời từ nỗi lo... mất điện

Chia sẻ với Dân trí, anh Phạm Gia Tuấn bày tỏ: Có vào việc tôi mới nhận thấy những khó khăn, trở ngại của người chăn nuôi. Bí quyết quan trọng nhất trong việc úm gà (nuôi gà con từ khi mới nở đến 30 ngày tuổi) là phải luôn luôn giữ nhiệt độ chuồng nuôi ở 30⁰C -> 32⁰C trong môi trường không khí trong sạch giầu oxy để đàn gà con được phát triển khỏe mạnh thì sau này mới dễ nuôi và cho năng suất cao đem lại hiệu quả kinh tế. Nhưng theo tôi quan sát thì hầu như tất cả các trang trại chăn nuôi nhỏ lẻ dưới vài nghìn con rất khó thực hiện vì: Bà con nông dân chúng ta thường úm gà bằng bóng đèn điện 60W hoặc bóng đèn úm sợi đốt chuyên dụng 250W. Trong khi nguồn điện lưới 220V của Việt Nam thường xuyên bị mất điện đặc biệt ở những trang trại nhỏ vùng quê.

Trong những đêm đông lạnh giá. Nếu bà con ta ngủ quên thì sẽ bị chết cả đàn. Còn ban ngày nếu có biết thì chỉ còn cách đốt củi - quạt than để cấp cứu kịp thời. Nhưng những đàn gà này cho dù có cứu được phần nào số còn lại do bị nhiễm lạnh và sặc khói nên sau này cũng ốm đau quặt quẹo còi cọc làm giảm năng xuất hiệu quả kinh tế trong chăn nuôi. Đây là nguyên nhân chính mà chúng ta đang bị bế tắc vì mất điện.

Ngoài ra việc úm bằng bóng đèn cũng không được hoàn hảo do: Bà con chúng ta do muốn tiết kiệm số lượng đèn điện nên thường dùng bao tải che đậy ủ kín quây úm để nhiệt độ nhanh đạt đến 30⁰C và tránh bị thất thoát nhiệt. Việc làm này sẽ khiến đàn gà con bị thiếu oxy lâu dài sẽ làm hẹp thể tích phổi. Rất không tốt cho sức khỏe đàn gà. Đây là nguyên nhân khiến gà chậm lớn và cũng là nguyên nhân cho các bệnh viêm phổi - phế quản - hen suyễn sau này. Còn nếu dùng nhiều bóng đèn điện rải rác ở diện tích rộng thì rất tốn tiền điện. Hơn nữa bóng đèn sợi đốt còn rất dễ cháy (đứt tóc).

“Có trải qua và tìm hiểu kỹ mới thấy vấn nạn mất điện lưới là nguyên nhân bất khả kháng làm tổn hại của bà con ta quá nhiều và đã kéo dài đã nhiều năm trời mà chưa có hướng giải quyết. Qua theo dõi các chương trình khuyến nông tôi thấy chỉ duy nhất có một sáng kiến tình thế của của bác: Trần Quang Đạo ở Yên Thế - Bắc Giang đưa ra một giải pháp là Đào nền chuồng xây cầu lò kết hợp giữa lò sấy thuốc lá và bếp Hoàng Cầm. Đây cũng là một sáng kiến hay đã được nhiều bà con áp dụng. Nhưng theo tôi nhận thấy kiểu này khá tốn kém công sức - xi măng và không dễ thực hiện - hiệu suất nhiệt hữu ích không cao - Hơn nữa lại đốt bằng lá vải hoặc trấu và rơm rạ do sợ đốt bằng than - củi sẽ bị nhiệt độ cao nóng quá làm bỏng gà” – anh Tuấn chia sẻ.

Lò úm đơn giản nhưng hiệu quả lớn

Từng là quân nhân và là giáo viên tên lửa phòng không nên anh Tuấn rất có chuyên môn về phần nhiệt. Sẵn xưởng cơ khí chuyên sản xuất bếp lò của gia đình kết hợp với kiến thức thực tế và để đơn giản hóa vấn đề sưởi gia súc và úm gà con nên giải pháp anh đưa ra là cực kỳ đơn giản dễ hiểu, dễ thực hiện, vốn đầu tư ít... Hoàn toàn chủ động trong việc úm gà có thể không cần phụ thuộc vào điện lưới 220V hoặc giải pháp cấp bách trường hợp cấp cứu khi mất điện thì dùng ngay ắc quy xe máy 12V để nguyên trong xe câu dây điện ra nối vào chiếc quạt nhỏ 12V - 100mmA kèm theo lò úm (xe máy thường nhà nào cũng có ắc quy 12v - 4A như vậy có thể chạy liên tục được 40 giờ).

Cũng theo anh Tuấn, muốn chủ động hoàn toàn không cần quan tâm đến điện lưới 220V hoặc muốn úm nhiều nghìn gà con thì nên mua ắc quy có dung lượng lớn hơn 12V - 25A để sử dụng cho nhiều lò và lâu dài đến hàng trăm giờ quạt gió úm cho 1 lần nạp điện.

“Tôi đã làm thử nghiệm úm gà hoàn toàn bằng lò than tổ ong giá rẻ chỉ bằng 1/4 so với dùng bóng điện và điều quan trọng nhất là bà con có thể kê cao gối ngủ mà không lo mất điện bị chết gà hoặc gia súc vật nuôi”, anh Tuấn tươi cười cho biết.

Một trong những vấn đề trở ngại lo lắng nhất của người nông dân khi úm gà bằng phương pháp này đó chính là khí CO độc hại cũng được anh nghiên cứu xử lý triệt để.

“Bí quyết quan trọng đã được tôi giải quyết là bộ phận thu nhiệt và quạt gió cấp nhiệt để khí oxy cùng khí nóng đi khắp chuồng úm gà bằng luồng gió nóng thổi nhẹ hoàn toàn không có khí CO độc hại. Vấn đề thoát khí độc của lò than được giải quyết trịêt để bằng ống gom khói cộng với khí thải CO₂ ra ngoài bằng ống thoát khí độc chờ sẵn với đường kính nhỏ 48mm nên bà con nông dân chỉ cần nối thêm bằng ống tre nứa đục thông ruột để vượt qua chuồng úm là được” – anh Tuấn nói.

Anh Tuấn cũng biết mình rất bận rộn và không có ý định kinh doanh mặt hàng này vì biết chắc rằng nó rất dễ bị bắt chước trong khi luật bản quyền tác giả Việt Nam chưa được bảo hộ rõ ràng. Tuy nhiên, trong thời gian đầu anh sẵn sàng làm mẫu để hướng dẫn bà con nông dân. Nguyện vọng của anh là muốn cống hiến một sản phẩm nhỏ đơn giản nhưng rất hữu ích này để phổ cập nhanh chóng cho cộng đồng và muốn làm bạn của nhà nông Việt Nam.

Nguyễn Hùng – Trọng Trinh