Vươn xa vòi bạch tuộc

Băng đảng tội phạm có tổ chức ‘Ndrangheta ở khu vực Calabria, miền Tây Nam nước Ý, đã trở nên khét tiếng qua hoạt động buôn bán cocain ở châu Âu và nay đang “rửa” hàng triệu USD, đồng thời qua mặt mafia Sicily thâm nhập nền kinh tế miền Bắc nước này. Theo công tố viên chống mafia lâu năm nhất ở Ý Franco Roberti, ‘Ndrangheta được “hỗ trợ” bởi thái độ mập mờ của nước này đối với tệ tham nhũng.

Lan tràn khắp nước Ý

Sự thống trị của ‘Ndrangheta ở Milan - thành phố giàu có nhất nước và cả khu vực Lombardy đã làm cho mafia Cosa Nostra bị mất thanh thế. Ngoài ra, các thành viên ‘Ndrangheta sinh sống ở miền Bắc nhiều thế hệ đã dần dần nhận biết đầy đủ về khu vực này qua việc xây dựng mối quan hệ vững chắc với các cộng đồng địa phương và ưu tiên hóa các mối tiếp xúc với các chính khách ở đó.

Thế nhưng, Milan - thủ phủ tài chính của nước Ý - không phải là thành phố duy nhất ở miền Bắc bị mafia Calabria xâm nhập. Báo The Independent trích dẫn lời công tố viên Roberti nhấn mạnh rằng ‘Ndrangheta ở Bologna, thủ phủ khu vực Emilia Romagna, đã hình thành nên một mạng lưới tội phạm và chẳng ai có thể ngờ được mức độ bành trướng kinh khủng của chúng. Gần đây, hơn 100 người bị bắt ở Emilia Romagna, trong đó có 6 kẻ tình nghi là “ông trùm” của ‘Ndrangheta, một số sĩ quan cảnh sát và doanh nhân cũng như một chính khách địa phương nổi tiếng.

Chính thái độ thờ ơ của người Ý trước tội phạm tài chính đã giúp mafia mở rộng địa bàn hoạt động ở nước này. “Nước Ý chưa bao giờ đấu tranh hiệu quả với tham nhũng, kể cả trốn thuế. Nó được ngầm chấp nhận và không được xem là loại tội phạm nghiêm trọng” - công tố viên Roberti nhấn mạnh. Bà Rosy Bindi, chủ nhiệm Ủy ban Chống mafia quốc hội Ý, cũng đồng ý với nhận định trên. Bà thừa nhận: “Cuộc đấu tranh chống tham nhũng cũng là cuộc chiến chống mafia. Chúng tôi đang phải trả giá cho một hệ thống tư pháp quá dễ dãi”.

Thực tế đáng ngại hơn là tội phạm có tổ chức ở Ý đã và đang lan ra nước ngoài. Cựu bộ trưởng tư pháp Ý Paola Severino xác nhận các bè đảng mafia xuất phát từ Sicily, Naples và Calabria không chỉ thâm nhập miền Bắc nước Ý mà cả các nước châu Âu khác nữa. Năm 2014, chính phủ Ý báo cáo với Ủy ban châu Âu rằng ‘Ndrangheta đã có mặt ở Đức và cũng hoạt động tích cực ở Pháp và Tây Ban Nha. “‘Ndrangheta là thí dụ hoàn hảo về một mạng lưới tội phạm toàn cầu hóa” - ông Antonio Nicaso, chuyên gia về mafia, nhấn mạnh.

Bóng ma ở Mỹ, Úc

Ông Renato Cortese, một quan chức cảnh sát hàng đầu của Ý, thừa nhận ‘Ndrangheta đang ngày càng chuyển nhiều “ông trùm” và thuộc hạ đến Mỹ. Cảnh sát Ý và đặc vụ FBI (Cục Điều tra Liên bang Mỹ) gần đây đã phá một đường dây buôn ma túy lớn - điều hành một nhà hàng ở quận Queens, TP New York - sau khi cuộc điều tra xuyên Đại Tây Dương phát hiện băng đảng ‘Ndrangheta mở rộng mối quan hệ với các gia đình mafia truyền thống ở New York. Ông Andrea Grassi, chỉ huy cảnh sát đặc nhiệm Ý, cho biết đã thu giữ hơn 60 kg cocain ở Hà Lan và Tây Ban Nha trong quá trình điều tra.

Kênh truyền hình NBC New York đưa tin 3 công dân Ý gốc TP Calabria đã bị bắt ở New York - gồm Gregorio Gigliotti, vợ y là Eleanora và con trai Angelo. Nhà chức trách cho biết gia đình này điều hành nhà hàng ở vùng ngoại ô Corona thuộc thành phố New York. Nhà hàng này có tên gọi Cucino a Modo Mio, là trung tâm chỉ huy một đường dây buôn ma túy quốc tế. “Buổi tối, gia đình này kinh doanh nhà hàng. Thời gian còn lại, họ buôn ma túy” - ông Grassi khẳng định. Hơn nữa, theo các nhà điều tra, nhà hàng trên còn là kho vũ khí phục vụ bọn buôn ma túy. Bọn chúng mua cocain ở Costa Rica bằng tiền mặt được cất giấu trong những chiếc vali có cấu tạo đặc biệt. Số cocain này được đưa đến các kho hàng ở Wilmington thuộc bang Delaware và Chester bang Pennsylvania; sau đó được chở đến miền Bắc châu Âu và nước Ý dưới vỏ bọc sản phẩm của một công ty sản xuất.

Theo website IB Times, chính trường Úc đã bị hủy hoại đáng kể bởi mafia Ý, cụ thể là băng đảng ‘Ndrangheta ở Calabria. Một cuộc điều tra phối hợp của các cơ quan truyền thông đại chúng nước Úc quả quyết rằng tổ chức tội phạm này đã sử dụng tiền quyên góp cho các đảng phái chính trị làm phương tiện để hợp pháp hóa hoạt động phi pháp của chúng, trong đó có buôn ma túy, tống tiền. Nước Úc hiện đang phải đương đầu với nạn buôn ma túy mà chính phủ của Thủ tướng Tony Abbott đổ lỗi cho các tổ chức tội phạm xuyên quốc gia. Ước tính ‘Ndrangheta đã thu lợi gần 60 tỉ USD trong năm 2014 thông qua các hoạt động phi pháp như buôn ma túy cũng như các dự án hợp pháp và bất hợp pháp, trong đó có dịch vụ nghiền rác. Thu nhập của băng đảng ma túy này được đánh giá tương đương với gần 3% GDP của Ý năm 2014.

Cuộc điều tra kể trên phát hiện một số mối dây liên kết giữa các chính khách Úc và các nghi can mafia. Đơn cử, một người “có mối liên hệ sâu sắc với mafia” đã gặp gỡ cựu thủ tướng John Howard và các thành viên khác thuộc Đảng Cộng hòa Úc bảo thủ của ông ta tại một buổi gây quỹ vào đầu những năm 2000. Người ta còn nói đến chuyện con trai một “ông trùm” mafia làm việc tại tòa đại sứ Úc ở Rome dưới thời cựu bộ trưởng di dân Amanda Vanstone làm đại sứ. Bà Vanstone còn bị điều tra việc cấp visa (khi làm bộ trưởng trong chính phủ của ông Howard) cho trùm tội phạm Francesco Madafferi - sau này đã bị kết tội buôn ma túy và dính líu đến một vụ mưu sát.