Thỏa thuận ngừng bắn Syria: Cách Nga lựa chọn chiến trường mới

Ngày 2/1, thông tin quân sự tại chiến trường Syria cho thấy, các cuộc tấn công nhắm vào Fatah al-Sham và Jaish al-Islam đang được quân đội Syria tăng cường trên 2 mặt trận đông và tây Ghouta, Damascus.

Các cuộc tấn công trong những ngày đầu năm 2017 tiếp tục diễn ra tại quận Wadi Barada, đơn vị tên lửa và pháo binh Syria đã tập kích như "trời giáng" xuống các phòng tuyến được Fatah al-Sham cho rằng là khá vững chắc trong khu vực. Sau trận pháo kích, các phòng tuyến này sụp đổ kéo theo nhiều thiệt hai nặng nề về binh lực và trang thiết bị vũ khí cho các nhóm phiến quân.

Hướng tiến quân (màu đỏ) của quân đội Syria.

Sau trận pháo kích, các phòng tuyến này sụp đổ kéo theo nhiều thiệt hại nặng nề về binh lực và trang thiết bị vũ khí cho các nhóm phiến quân. Trong khi đó, các đơn vị bộ binh khác với sự dẫn đầu của sư đoàn cơ giới số 4 thuộc quân đội chính phủ Syria đã giao tranh ác liệt với các chiến binh thánh chiến ở Wadi Basimeh và Hosseiniyeh. Hỏa lực trên không cũng tham gia phối hợp với các trận tác chiến dưới mặt đất, các trực thăng tấn công Syria không ngừng tập kích Fatah al-Sham trong các thị trấn Basimeh, Basatin, Ziniyeh và Hosseiniyeh.

Nhận đòn tấn công pháo kích, không kích và liên tiếp chống trả trong các trận giao tranh trực tiếp, hiện phòng tuyến của Fatah al-Sham ở Tây Ghouta thuộc vùng nông thôn tỉnh Damascus đang khủng hoảng và sụp đổ hàng loạt.

Một nguồn tin quân sự cho biết quân đội Syria đang phối hợp cùng tổ chức Trăng lưỡi liềm đỏ để mở lối sơ tán an toàn cho thường dân thoát khỏi khu chợ cổ Wadi al-Bardi có địa hình quanh co và phức tạp đến khu vực an toàn. Việc sơ tán dân thành công sẽ gây áp lực lớn cho quân phiến loạn vì chiến thuật "lá chắn sống" sẽ bị diệt trừ hoàn toàn. Nội bộ của lực lượng Fatah al-Sham cũng đang xảy ra sự phân rã sâu sắc khi một bộ phận các tay súng, chỉ huy đơn vị có động thái muốn hòa giải với chính phủ và chấp nhận đầu hàng trong khi đó phần còn lại phản kháng mạnh mẽ và ngăn cản các nhóm kia, gây ra tình trạng giao tranh nội bộ.

Theo lệnh ngừng bắn ban hành trên toàn Syria lại không bao gồm khủng bố IS và Mặt trận al-Nusra (nay là tân Fatah al-Sham).

Bên cạnh đó, các cuộc tấn công mới đây của quân chính phủ tại phòng tuyến phiến quân ở Ayn al-Fijeh trong tối 01/01/2017 đã gây ra thiệt hại nặng cho lực lượng nổi dậy đồng thời đe dọa đến các vị trí chiến lược của chúng ở Zabadani và Madaya, điều này đã khiến các tay súng thánh chiến bắt đầu lo sợ. Các hoạt động quân sự khác nhắm vào phiến quân Jaish al-Islam tại phía đông bắc làng Hazrama, phía đông Ghouta cũng được tiếp diễn trong ngày 01/01.

Lữ đoàn 105 Vệ binh Cộng hòa đã dẫn đầu lực lượng vũ trang chính phủ phá vỡ hàng phòng thủ của căn cứ tiểu đoàn phòng không Jaish al-Islam trong một cuộc chiến ngắn vào buổi sáng. Sau khi phá vỡ hàng thủ tại căn cứ phòng không nói trên, toàn bộ phần đông bắc làng Hazrama đã nằm dưới sự kiểm soát của quân đội Syria chỉ trong 24 giờ. Với tiến độ tấn công tại Hazrama, quân đội Syria đang dồn Jaish al-Islam vào thế "chân tường" không thể chạy thoát theo tuyến quốc lộ Homs - Damascus do các lực lượng chính phủ đã bao vây mọi hướng.

Việc Nga điều khiển nhanh lực lượng hỗ trợ quân đội chính phủ ở các khu vực trên được cho là kết quả của những tính toán mà Moscow đã tính đến khi công bố lệnh ngừng bắn toàn quốc. Những khu vực vi phạm sẽ được Nga tiến công đầu tiên, tập trung giải quyết các nhóm khủng bố ở gần Thủ đô Syria.

Nga sẽ tiến công tiêu diệt hết những nhóm vi phạm ngừng bắn ở gần Thủ đô Damacus.

Giới quan sát cho rằng, sau khi giành chiến thắng ở Aleppo, nhiều khả năng quân đội Syria sẽ tiến về tập trung ở Idlib- đây cũng là khu vực nhiều phe nhóm nổi dậy phá vỡ lệnh ngừng bắn vừa qua vốn đã được Hội đồng Bảo an LHQ thông qua.

Phương án triển khai một cuộc tấn công đánh thẳng vào trung tâm tỉnh Idlib và tiến tới hai thị trấn then chốt người Shia hoàn toàn có thể diễn ra nhằm ngăn chặn nguy cơ thảm sát những người dân thường đang nằm trong vòng vây của lực lượng thánh chiến liên kết chặt chẽ với các nhóm khủng bố Al Qaeda Syria.

Cuộc tấn công này sẽ là bắt buộc, nhưng cần phải triển khai vùng đệm giải phóng vây lấn tỉnh Idlib để chia sẻ lực lượng phiến quân thánh chiến và đảm bảo an toàn cho thành phố Aleppo trước các cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn nữa.

Trở ngại lớn trong tiến trình giải quyết hòa bình của Nga

Trong khi đó, tổ chức phân tích thông tin tình báo "Stratfor" vừa đăng tải các đánh giá cho rằng, tiến trình giải quyết hòa bình ở Syria sẽ khó kết thúc, ít nhất là trong năm 2017.

Theo đó, tổ chức này đưa ra 2 thách thức chính ngăn cản quân đội Syria đẩy lùi các nhóm cực đoan ra khỏi đất nước và mang lại hòa bình lâu dài cho quốc gia Trung Đông này là có quá nhiều nhiệm vụ trên chiến trường và những bên liên quan đang theo đuổi những lợi ích của riêng mình.

Thứ nhất, có quá nhiều thách thức trên chiến trường.

"Những người trung thành với Tổng thống Assad chỉ đơn giản là bị kéo ra quá nhiều hướng để giành được một chiến thắng quyết định. Hiện họ vẫn còn rất nhiều việc phải làm và hàng loạt thứ có thể thay đổi cán cân quyền lực trong cuộc xung đột tại Syria", các nhà phân tích của Stratfor cho biết.

Clip sự khốc liệt của trận chiến tại Palmyra

Chiến thắng ở Aleppo là một nhiệm vụ quan trọng, nhưng đảm bảo an toàn cho thành phố này và khu vực phía Bắc của Syria sẽ là điều không dễ dàng. Ngoài ra, các lực lượng vũ trang Syria cũng sẽ phải đẩy lùi các nhóm cực đoan nằm giữa Aleppo và Damascus.

Cùng với đó, các lực lượng chính phủ Syria "cũng sẽ bị kéo vào những khu vực do IS kiểm soát ở thành phố miền Đông Deir el-Zour, nơi quân chính phủ đang bị bao vây. Việc giành lại quyền kiểm soát vùng lãnh thổ ở vành đai năng lượng xung quanh Palmyra cũng sẽ là một ưu tiên của quân đội Syria".

Thứ hai, có nhiều bên liên quan

Cuộc xung đột Syria đã cho thấy có nhiều bên liên quan, cả ở trong và ngoài nước. Điều này luôn luôn được coi là một trong những yếu tố quan trọng khiến cuộc khủng hoảng trở nên phức tạp như vậy. "Năm 2017, sự hiện diện của các cường quốc bên ngoài cũng sẽ làm phức tạp chiến trường Syria, tương tự như trong những năm qua", Stratfor dự đoán.

Mỹ dự kiến sẽ điều chỉnh lại cách tiếp cận của mình đối với Syria. Washington sẽ hỗ trợ có lựa chọn cho các nhóm phiến quân chiến đấu chống lại IS thay vì giúp đỡ những nhóm có mục đích chính là nhằm lật đổ ông Assad.

Các nhà phân tích cho rằng điều này sẽ dẫn đến 3 hậu quả. "Đầu tiên, Thổ Nhĩ Kỳ, Qatar và Saudi Arabia sẽ phải tăng cường hỗ trợ cho các phiến quân, bao gồm cả những nhóm cực đoan hơn mà Mỹ đã bỏ rơi. Thứ hai, sự hỗ trợ của họ sẽ tạo không gian cho cho các nhóm phần tử cực đoan phát triển mạnh. Thứ ba, Nga sẽ có thể hợp tác về mặt chiến thuật nhiều hơn với Mỹ và các đồng minh".

Với Thổ Nhĩ Kỳ, mục tiêu chính của Ankara là ngăn chặn người Kurd có nhiều quyền lực hơn và mở rộng việc kiểm soát lãnh thổ ở miền Bắc Iraq và Syria. Kết quả là, lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chủ yếu tập trung vào việc mở rộng phạm vi ảnh hưởng trong khu vực thay vì đặt tất cả các nỗ lực vào cuộc chiến chống IS. Đồng thời, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ khó có thể tiến sâu hơn vào Syria do sự can dự quân sự của Nga ở quốc gia Trung Đông này. Theo Stratfor, "ở Syria, sự hiện diện của quân đội Nga có thể sẽ ngăn chặn Thổ Nhĩ Kỳ mạo hiểm tiến xa hơn về phía Nam so với al-Bab ở miền bắc Aleppo".

Thổ Nhĩ Kỳ cũng sẽ thúc đẩy cho một vai trò lớn hơn trong các hoạt động lớn nhằm giải phóng Raqqa, "thủ đô tự xưng" của IS. Chiến lược này có thể khiến Ankara mâu thuẫn với Moscow, có nghĩa rằng Thổ Nhĩ Kỳ sẽ phải thực hiện mọi nỗ lực để duy trì mối quan hệ với Nga để tránh sự phức tạp trên thực địa ở Syria.

Theo Đông Phong

Đất Việt