1. Dòng sự kiện:
  2. Phe nổi dậy lật đổ chính quyền Syria
  3. Chiến sự Nga - Ukraine

SRG - lá chắn thép trấn thủ Deir Ezzor

Vệ binh Cộng hòa Syria (Syrian Republican Guard - SRG) được thành lập năm 1976, là một lực lượng tinh nhuệ trong Quân đội Ả Rập Syria (SAA).

Khái quát chung về Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Syria

Vệ binh Cộng hòa Syria hoạt động chủ yếu như một lực lượng an ninh nội bộ, nhằm bảo vệ các quan chức cấp cao của chính phủ khỏi các cuộc tấn công của các phần tử nổi dậy chống chính phủ và cũng như để kiểm tra mức độ trung thành của Quân đội Syria, nhằm tránh để SAA “đi chệch hướng”.

Từ khi thành lập đến nay, SRG đã được hưởng những đặc quyền rất lớn với nguồn kinh phí và nguồn lực con người được ưu tiên rất cao. Ban đầu, SRG có ba lữ đoàn cơ giới, mỗi lữ đoàn có một tiểu đoàn xe tăng và hai hoặc ba tiểu đoàn cơ giới.

Sức mạnh của Vệ binh Cộng hòa sau đó được mở rộng thêm thông qua việc bổ sung các tiểu đoàn xe tăng độc lập; ba lữ đoàn dù và (hoặc) đặc nhiệm; hai trung đoàn bảo vệ, chuyên cung cấp vệ sĩ cho các quan chức cấp cao của chính phủ, bao gồm cả Tổng thống Assad.

Trước đây, Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Syria dàn trải lực lượng của mình trên khắp lãnh thổ Syria trong suốt mấy năm qua, mặc dù nó cũng có một số lượng lớn tình nguyện viên làm nhiệm vụ bảo vệ các vị trí lãnh đạo chủ chốt của đất nước

Với sức mạnh tối đa, Lực lượng Vệ binh Cộng hòa Syria có khoảng 25.000 quân (một phần lực lượng này đã bị hao hụt trong cuộc nội chiến Syia). SRG nằm trong số các đơn vị đầu tiên nhận được các thiết bị chiến đấu mới nhất, chẳng hạn như xe tăng chiến đấu chủ lực T-72.

Đặc quyền của lực lượng Vệ binh Cộng hòa lớn đến độ, nếu một người được bổ nhiệm làm sĩ quan trong đội ngũ này là một dấu hiệu của sự tin tưởng cao độ và là con đường thăng tiến nhanh nhất với các quan chức cao cấp của Syria, bao gồm cả Tổng thống Assad - người đã phục vụ trong lực lượng này.

Về mặt hạn chế, Vệ binh Cộng hòa cũng trải qua những vấn đề tương tự như các cơ cấu tổ chức khác của lực lượng cảnh sát và cận vệ, nghĩa là nhấn mạnh đến sự trung thành chứ không phải là năng lực chiến đấu cá nhân và chiến thuật tác chiến đơn vị.

Lực lượng vệ binh cộng hòa Syria được cho là có quyền lực rất lớn
Lực lượng vệ binh cộng hòa Syria được cho là có quyền lực rất lớn

Một điểm khác là lực lượng này còn phải gánh chịu sự oán hận từ các tổ chức quân sự khác hay tham vọng chính trị quá lớn của các quan chức cao cấp mà họ phải đối phó.

Ngoài ra, giống như tất cả các đội ngũ ưu tú khác, Vệ binh Cộng hòa cũng bị chỉ trích vì đã làm suy yếu phần còn lại của quân đội bằng cách “cuỗm” lấy những cá nhân xuất sắc nhất, đã được huấn luyện tốt của các lực lượng khác, nhưng không cho họ ra trận bởi điều đó là quá nguy hiểm đối với những tài năng này.

Quả thực là như vậy, việc nhấn mạnh đến vai trò an ninh nội bộ của nó có nghĩa là lực lượng Vệ binh Cộng hòa đã đóng vai trò rất nhỏ trong cuộc nội chiến ở Lebanon hoặc chống lại cuộc xâm lược của Quân đội Israel đối với Lebanon vào năm 1982, ngoại trừ một vài đơn vị đặc nhiệm.

Giống như Quân đội Syria (SAA), cơ cấu chỉ huy của Vệ binh Cộng hòa có xu hướng bị thống trị bởi người Alawites. Tuy nhiên, các sĩ quan chỉ huy của nó cũng bao gồm các đại diện của các thành phần chính khác trong xã hội Syria, ví dụ như cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mustafa Tlass là người Sunni.

Con trai của ông này là là thiếu tướng Manaf Tlass, Tư lệnh một đơn vị quan trọng của Vệ binh Cộng hòa và là bạn thân lâu năm của Tổng thống Syria Bashar al-Assad. Rất tiếc là sau này ông Manaf Tlass đã đào ngũ sang phía đối lập, trong những năm đầu của cuộc nội chiến.

Quân số, vũ khí-trang bị của SRG

Hiện nay, trụ sở Lực lượng Vệ binh Cộng hòa vẫn còn ở Damascus, nó sẽ xử lý các vấn đề hành chính, nhân sự và hậu cần. Còn bản thân Lực lượng Vệ binh Cộng hòa cũng giống như các đơn vị ưu tú khác, không có chủ đích sử dụng như là một lực lượng hoạt động đơn lẻ, nhưng về bản chất họ đã được phân tán trên nhiều mặt trận như là một sự tăng cường chất thép cho các đơn vị quân đội thường trực khác và các lực lượng dân quân địa phương.

SRG đang trưởng thành lên rất nhiều trong cuộc chiến ở Syria
SRG đang trưởng thành lên rất nhiều trong cuộc chiến ở Syria

Vệ binh Cộng hòa được coi là đặc biệt ưu tú cũng giống như đặc nhiệm Tiger (nhưng quy mô lớn hơn), ưu tiên đóng giữ các vị trí tiền tuyến, hoặc được sử dụng để phát động một cuộc tấn công đột phá vào các vị trí phòng thủ kiên cố của đối phương hoặc phản công trước những nỗ lực tấn công của đối phương.

Do đó sức mạnh và kế hoạch tác chiến của các đơn vị Vệ binh Cộng hòa tại bất kỳ vị trí nào phụ thuộc vào tính chất của các mối đe dọa và kế hoạch hoạt động của SAA trong tương lai.

Hiện Lực lượng Vệ binh Cộng hòa đang được triển khai chủ yếu ở Đông và Nam Damascus, Đông Ghouta, cũng như tỉnh Aleppo, nơi nó hoạt động dọc theo đường Ehtria và phía tây của thành phố Aleppo.

Ngoài ra, Lữ đoàn 104 của Vệ binh Cộng hòa tiếp tục trấn giữ căn cứ không quân Dei Ezzor, trong khi trung đoàn 800 hoạt động ở khu vực bên ngoài dãy núi Qalamoun và căn cứ không quân Tiyas (T4).

Hiện nay, tổng quân số của tất cả các đơn vị Vệ binh Cộng hòa ước tính chỉ còn khoảng 20 nghìn binh sĩ, mặc dù không phải toàn bộ quân số đó đều là lực lượng đặc biệt tinh nhuệ. Tuy nhiên, với quân số lớn, Vệ binh Cộng hòa vẫn là một trong những lực lượng quan trọng nhất của SAA.

Các trang thiết bị của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa vẫn được coi là hiện đại hàng đầu trong Lực lượng Vũ trang Syria. Các tay súng của Vệ binh Cộng hòa được trang bị súng trường AK-74 và AK-100, các đơn vị của họ được trang bị súng phóng lựu tự động AGS-17, súng máy hạng nặng KORD 12.7mm và súng bắn tỉa hạng nặng cỡ nòng lớn OSV-96...

Về lực lượng thiết giáp, T-72AV là xe tăng chiến đấu chủ lực phổ biến trong Lực lượng Vệ binh Cộng hòa. Đây là một phiên bản rất tiên tiến của T-72 được trang bị giáp phản ứng nổ (ERA).

Lực lượng Vệ binh Cộng hòa là một trong những đơn vị đầu tiên được nâng cấp các xe tăng T-72, được trang bị hệ thống bảo vệ chủ động Sarab 1 và 2, đồng thời nâng cấp hệ thống thiết bị ngắm ảnh nhiệt Viper-72.

Lực lượng Vệ binh Cộng hòa cũng sử dụng xe chiến đấu bộ binh BMP-2 IFV và một số lượng lớn các súng máy và pháo tự hành 14,5mm, 23mm và 57mm.

Trung đoàn pháo binh số 100 được trang bị các khẩu pháo tầm xa hạng nặng 122mm D-30 và hệ thống pháo tự hành Akatsiya 152mm, cùng với các hệ thống pháo phản lực (MLRS - rocket nhiều nòng) BM-21 của Liên Xô và MLRS Burkan do Syria tự sản xuất.

Mặc dù không thiên về các chức năng quân sự nhưng sự đầu tư vào Lực lượng Vệ binh Cộng hòa đã chứng tỏ là một ý tưởng tốt. Vệ binh Cộng hòa cũng đã phải chịu đựng những tàn phá của cuộc nội chiến khốc liệt suốt 6 năm qua, nhưng vẫn là một lực lượng quân sự khá ưu tú.

Dưới sự lãnh đạo của những vị chỉ huy như: Tư lệnh, thiếu tướng Shoaeb Suleiman; Phó tư lệnh, Chuẩn tướng Mohamed Qasem; Chỉ huy Lữ đoàn 104, Thiếu Tướng Issam Zahreddine; chỉ huy Lữ đoàn 105, Chuẩn tướng Talal Makhlouf; chỉ huy Lữ đoàn 106, Chuẩn tướng Rukin Mohamed Khaddor; Lực lượng vệ binh Cộng hòa đã lao vào trong cuộc chiến chống các tổ chức khủng bố và phiến quân đối lập ở Syria và chứng tỏ mình là một trong những lực lượng ưu tú nhất của Quân đội Syria.

Lực lượng vệ binh cộng hòa Syria đã góp công lớn trên nhiều chiến trường
Lực lượng vệ binh cộng hòa Syria đã góp công lớn trên nhiều chiến trường

Những thành tích chính của SRG

Mặc dù các đơn vị của nó bị hao hụt nghiêm trọng, so với các thành phần khác thuộc SAA, nhưng Vệ binh Cộng hòa cũng đã giành được rất nhiều thành tựu chiến đấu trên thực địa - đặc biệt là vào đầu năm 2012 khi nó đẩy lùi cuộc tấn công của phe đối lập vào Damascus.

Khi đó, các đơn vị của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa đã kiên cường phòng thủ chống cự thành công cuộc tấn công mãnh liệt vào một số trục ở phía tây và đông thủ đô Damascus, bảo vệ thành công căn cứ không quân chiến lược Mazzeh và sân bay quốc tế Damascus.

Được hỗ trợ bởi Hezbollah, Lực lượng Vệ binh Cộng hòa sau đó đã tiến hành phản công, quét sạch khủng bố và phiến quân đối lập ở khu vực Damascus và vây hãm các khu vực kiểm soát của các phe nhóm nổi dậy ở Tây và Đông Ghouta, buộc chúng phải xin ngừng bắn, chạy về Idlib.

Vệ binh Cộng hòa cũng xứng đáng nhận được một lời khen ngợi xứng đáng nhất trong cuộc chiến chống lại cuộc nổi loạn khổng lồ ở Aleppo vào năm 2012 bằng cách gửi một lượng lớn các tay súng và xe thiết giáp đến Aleppo, mặc dù vẫn phải đối phó với phiến quân Damascus.

Mặc dù Lực lượng Vệ binh Cộng hòa không thể đánh đuổi các chiến binh Hồi giáo ra khỏi Aleppo vào thời điểm đó, nhưng những lực lượng ưu tú nhất của họ đã thiết lập thế trận phòng ngự vững chắc, bảo vệ thành công một số vị trí trọng điểm cho đến khi chiến dịch Bình minh Chiến thắng (Operation Dawn of Victory) được mở ra vào năm 2016 để giải phóng toàn bộ thành phố.

Ví dụ như lữ đoàn 800 của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa đã đóng vai trò quyết định trong việc đánh bại cuộc tấn công của nhóm quân lớn thuộc tổ chức khủng bố al-Nusra (chi nhánh al-Qaeda Syria, sau này đổi tên thành Fateh al-Sham) ở phía nam thành phố và thu hồi lại các điểm bị mất.

Nhưng có lẽ, một trong những thành tựu quan trọng nhất của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa nói riêng và cũng như toàn bộ các lực lượng vũ trang Syria nói chung là sự kiên cường của lữ đoàn 104 anh hùng, dưới sự lãnh đạo của Thiếu tướng Issam Zahreddine ở Deir Ezzor.

Tướng Issam Zahreddine-Tư lệnh Lữ đoàn 104 SRG (trái) và chỉ huy sư đoàn 17 SAA là Đại tá Wael Asmandar ở sân bay Deir Ezzor ngày 20/02/2017
Tướng Issam Zahreddine-Tư lệnh Lữ đoàn 104 SRG (trái) và chỉ huy sư đoàn 17 SAA là Đại tá Wael Asmandar ở sân bay Deir Ezzor ngày 20/02/2017

Lữ đoàn này đã được gửi đến đó vào cuối năm 2012 để duy trì sự hiện diện của SAA bên trong thành phố chiến lược. Ngay cả cuộc bao vây và tấn công tàn bạo của Quân đội Syria Tự do (FSA), Ahrar al-Sham, al-Nusra trong suốt 4 năm liên tục và gần đây nhất là cuộc tấn công dữ dội của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS), lực lượng này vẫn bảo vệ vững chắc căn cứ không quân Deir Ezzor và hơn một nửa số quận trong thành phố.

Các lực lượng Đặc biệt của lữ đoàn 124 của Lực lượng Vệ binh Cộng hòa đã bảo vệ an toàn đường cao tốc Ithriya-Khanasser trong hai năm, do đó duy trì tuyến đường dây liên lạc cuối cùng của thành phố Aleppo với phần còn lại của Syria.

Tuyến đường cao tốc được bảo vệ an toàn nhờ những nỗ lực đáng kinh ngạc của lữ đoàn 124, đẩy lùi một số cuộc tấn công kết hợp của 2 tổ chức khủng bố al-Nusra và IS từ cả hai hướng.

Vệ binh Cộng hòa cũng thành lập một số đơn vị tình nguyện trong chiến tranh, bao gồm đơn vị hải quân đánh bộ Syria thuộc biên chế lữ đoàn 103, đã tham gia vào các trận đánh ở Latakia và Aleppo năm 2016, cũng như chiến dịch đầu tiên giành lại Palmyra tháng 3/2016.

Lực lượng Vệ binh Cộng hòa cũng thành lập một tiểu đoàn phòng thủ thiết giáp. Tiểu đoàn này bao gồm toàn các nữ chiến binh, được triển khai ở phía đông thủ đô Damascus.

Vượt qua 6 năm của cuộc chiến khốc liệt đang tiếp diễn, không bị ảnh hưởng bởi tình hình chính trị và an ninh hiện tại, Lực lượng Vệ binh Cộng hòa vẫn duy trì được vị thế quan trọng và mạnh mẽ nhất trong Quân đội Ả rập Syria, ngay cả sau những tổn thất to lớn về nhân lực và trang thiết bị.

Theo Thiên Nam

Đất Việt