Số phận các “người đẹp vũ trụ” Liên Xô

“Đó là chiến thắng lớn của riêng tôi - ông Kamanin, trợ lý các vấn đề vũ trụ của Tư lệnh quân đội, viết trong nhật ký của mình. Tôi cần hơn 6 tháng để thuyết phục Korolev, Keldysh, Vershinin, Malinovski (khi đó là Công trình sư trưởng, Chủ tịch Viện hàn lâm Khoa học Liên Xô, Tư lệnh Không quân, Bộ trưởng Quốc phòng) và nhiều người khác về việc cần thiết tuyển chọn các nhà du hành vũ trụ là nữ. Tôi đã làm tất cả những gì có thể để trong nửa sau của năm 1962, một phụ nữ Xô viết đã có mặt trên quỹ đạo bay quanh trái đất”.

Sau khi nghiên cứu lý lịch của các nữ phi công và vận động viên nhảy dù, người ta đã đưa gần 60 nữ vận động viên đi kiểm tra y khoa. Tại đó chỉ có 5 cô gái ở độ tuổi từ 20 đến 28, được chọn vào đội bay. Họ được ghi tên vào tháng 3 và 4/1962. Theo nguyên tắc thời đó tất cả đều trở thành quân nhân.

Valentina Chereskova trước đó làm trong Liên hợp Vải kỹ thuật ở Iaroslav. Irina Solovieva là một kỹ sư có triển vọng của một viện thiết kế xây lắp điện ở Ural. Tachiana Kuznetsova là thí nghiệm viên trưởng của Viện Nghiên cứu khoa học công nghiệp điện tử ở Matxcơva. Valentina Ponomarieva là kỹ sư trong Viện Toán ứng dụng, do Viện sĩ Keldysh lãnh đạo. Còn Zanna Erkina dạy tiểu học ở một làng trong vùng Riazansk.

Tất cả họ đều tham gia câu lạc bộ hàng không. 4 người ham mê môn thể thao nhảy dù, họ đã thực hiện nhiều lần nhảy, có người thậm chí đã có trong thành phần của đội tuyển Liên Xô. Riêng Ponomarieva chỉ mới nhảy dù 8 lần, nhưng bù lại cô lái được máy bay Yak-18 một cách rất điệu nghệ, và đã từng tham gia các cuộc thi.

Cô gái duy nhất bay lên vũ trụ

Ponomarieva được đánh giá rất ổn định trong tập luyện, về lý thuyết cô đạt hầu như toàn điểm xuất sắc, nhưng về tinh thần cô bị đánh giá là không ổn định. Chereskova và Ponomarieva hiểu được mình là những ứng cử viên hàng đầu cho chuyến bay và giữa họ hình thành một sự cạnh tranh rõ ràng.

Trong cuộc họp của Hội đồng Nhà nước vào tháng 6/1963, trong số 5 cô gái đó Chereskova đã được chọn là nữ du hành vũ trụ đầu tiên bay trên tàu “Vostok-6”. Ponomarieva và Solovieva là những vị trí dự bị. Cuối cùng vào ngày 16/6 tàu “Vostok-6” đã đưa Chereskova, nữ vận động viên và là người đẹp của thành phố Iaroslav, lên đỉnh cao vinh quang.

Giấc mơ không có thật

Những cô gái còn lại hy vọng là sẽ đến lượt họ. Lời hứa của Korolev hoàn toàn có thể sẽ trở thành hiện thực. Chuyến bay của đội bay nữ đầu tiên trên tàu “Vostok”, kéo dài 15 - 17 ngày, được dự kiến vào tháng 3/1966. Thành phần chính là Ponomarieva và Solovieva, dự bị là Kuznhetsova và Erkina. Song vào tháng 1/1966, Tổng công trình sư Korolev đã qua đời. Đó là một tổn thất lớn đối với ngành du hành vũ trụ Liên Xô. Nhiều kế hoạch bay lên quỹ đạo đã bị đình lại. Vì độ an toàn không cao, người ta đã hoàn toàn từ bỏ chương trình tàu “Vostok”.

Vào năm 1969, nhóm nữ trong đội các nhà du hành vũ trụ đã giải thể, nhưng cú sốc này không làm họ sụp đổ. Ponomarieva, Solovieva và Erkina tiếp tục ở lại làm việc tại thành phố “Ngôi sao”, làm những việc có liên quan tới việc chuẩn bị cho các nhà du hành vũ trụ. Kuznhetsova trở thành đại diện Bộ Quốc phòng.

Chereskova, người duy nhất bay vào vũ trụ, được bổ nhiệm vào chức Trưởng Ủy ban phụ nữ Xôviết, tiếp theo là nhiều chức vụ khác trong đảng, quốc hội, tổ chức xã hội. Vào năm 1995 bà được phong tặng hàm tướng. Đó là trường hợp cực hiếm trong quân sự. 4 bạn gái của bà được phong hàm đại tá (2 người), trung tá và thiếu tá.

Hiện nay, ở tuổi 72, Ponomarieva vẫn lạc quan và có nhiều bạn bè. Đã hơn 10 năm bà không còn sống ở thành phố Ngôi sao, mà chuyển về ở với gia đình con trai tại Liubertsy, ngoại ô Matxcơva. Bà là trung tâm quy tụ những bạn gái trong đội bay đầu tiên. Thỉnh thoảng họ tổ chức gặp gỡ nhau. Các đồng nghiệp tại nơi làm việc vẫn có thiện cảm và kính trọng người phụ nữ có vóc dáng cân đối, lanh lợi này. Đến nay bà Ponomarieva vẫn làm lãnh đạo nhóm lịch sử du hành vũ trụ trong Viện Lịch sử khoa học tự nhiên và kỹ thuật thuộc Viện hàn lâm Khoa học Nga.

Mặc dù từng cảm thấy rất nặng nề vì không thực hiện được mơ ước bay lên vũ trụ, thế nhưng bà Ponomarieva coi cuộc đời bà nói chung là thành công. Bà cho rằng thời kỳ chuẩn bị bay là thời gian thú vị, may mắn đối với tất cả đội. Nếu bây giờ được đề nghị, bà vẫn muốn bay lên vũ trụ.

Vào năm 1980, Irina Solovieva bảo vệ luận án phó tiến sĩ tâm lý học. Đến nay bà vẫn làm việc tại Trung tâm chuẩn bị các nhà du hành vũ trụ (TsPK), thực hiện nghiên cứu tâm lý làm việc trong những điều kiện cùng cực.

Tachiana Kuznhetsova từ lâu đã về hưu. Trong những năm 80 bà là trưởng một phòng thí nghiệm. Bà sống cùng chồng, cũng là cựu quân nhân, tại thành phố Ngôi sao.

Zanna Erkina cũng sống tại thành phố này, trong một căn hộ 3 phòng. Bà đã ly dị chồng, còn các con trai và con gái đều đã có gia đình riêng.

Vào năm 1980, khi Viện sĩ Valentin Glushko trở thành tổng công trình sư, người ta lại thành lập đội nữ du hành vũ trụ mới gồm 8 người đẹp. Trong số họ chỉ có Savitskaia đã được bay (2 lần). Còn trong những năm 90, Elena Kondakova đã 2 lần làm việc trên quỹ đạo. Trong những năm gần đây, Nadezda Kyzelnaia cũng đã chuẩn bị để bay lên Trạm không gian quốc tế ISS, nhưng một năm rưỡi trước cô đã từ bỏ đội các nhà du hành vũ trụ.

Theo An ninh thế giới