Nga-Syria "nhịn" Israel để "đấu" Mỹ

Nga cam kết Iran và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không áp sát biên giới Israel

Moscow tuần này đã trả lời những lo ngại của Israel về việc đưa các quan chức Iran và Thổ Nhĩ Kỳ lên biên giới, để theo dõi khu vực thu hẹp xung đột tiềm năng ở phía Nam Syria (thường được gọi là 4 khu vực an ninh) mà Nga đang đề xuất cho Syria.

Trang mạng DEBKAfile của Israel là ấn phẩm đầu tiên tiết lộ những lo ngại của Israel về tình trạng này vào ngày 3 và 5/5, trong bối cảnh Quân đội Nga đang chuẩn bị thiết lập bốn khu vực ngừng bắn ở Syria, bao gồm tỉnh Idlib đến biên giới Thổ Nhĩ Kỳ; phía bắc thành phố Homs; khu vực tây Ghouta thuộc thủ đô Damascus và khu vực phía Nam Syria.

Một trong số 4 khu vực này bao gồm một vùng rộng phía cực nam Syria, nằm dọc theo biên giới của Syria với Israel và Jordan, bao gồm cả cao nguyên Golan mà Israel đã chiếm đóng 2/3 của Syria vào năm 1967.

Theo đó, các quan sát viên quân sự của Nga, Iran và Thổ Nhĩ Kỳ sẽ chịu trách nhiệm giám sát các khu vực ngừng bắn này. Điều đó đã làm dấy lên lo ngại từ phía Tel Avip là các quan chức quân sự của Iran và Hezbollah sẽ có cơ hội tiếp cận với đường biên giới của Israel.

Về những mối quan ngại này, nguồn tin quân sự và tình báo của DEBKAfile cho biết, trong các cuộc tiếp xúc cấp cao trong vài ngày gần đây, Moscow đã đồng ý với Tel Avip về việc thay thế các sĩ quan Iran bằng các sĩ quan quân đội Nga ở vùng Mt. Hermon và các khu vực biên giới Israel, Lebanon và Syria.

Đề xuất này cũng kêu gọi mở rộng Lực lượng quan sát viên giám sát xung đột của Liên Hợp Quốc (UNDOF), tổ chức chuyên trách giám sát tình trạng ngừng bắn giữa Israel và Syria trên Golan.

Vấn đề này được đưa ra trong cuộc đàm phán của Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov với Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Ngoại trưởng Rex Tillerson ở Washington ngày 11/5 và một ngày trước đó - trong một cuộc trò chuyện qua điện thoại giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Được biết, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ, Tướng Joseph Dunford, cũng tham gia vào các cuộc trao đổi về 4 khu vực ngừng bắn giữa Washington, Moscow và Tel Avip trong chuyến thăm Israel của ông hồi tuần trước, với tư cách là khách mời của Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Israel, Trung tướng Gady Eisenkott.

Ngày 9/5, tướng Dunford nói rằng, Israel đang quan ngại về khả năng có các lực lượng Iran hoặc được Iran ủng hộ như Hezbollah áp sát biên giới của họ.

Tuy nhiên, nguồn tin của DEBKAfile cho biết, cả Tổng thống Vladimir Putin và Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov đều cam kết rằng các lực lượng Iran, thân Iran cũng như các sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ sẽ không được điều phối đến tại các khu vực gần biên giới với Israel.

Các nguồn tin quân sự của DEBKAfile thông báo rằng, trong các cuộc đàm phán giữa Washington, Moscow và Tel Avip hôm 11/5, ba bên đã đồng ý tiếp tục thảo luận đề xuất được coi là “mang tính xây dựng” của Nga trong những ngày tiếp theo.

Một vấn đề nữa được nêu ra là ai sẽ giải quyết các lực lượng của tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) ở khu vực Yarmouk gần biên giới Israel-Jordan và Israel-Syria, bao gồm các căn cứ do Lực lượng Khaled bin al-Walid - nhóm vũ trang đã tuyên thệ trung thành với IS - thành lập.

Thông tin về việc Iran và Hezbollah sẽ không hiện diện ở biên giới Israel được DEBKAfile đưa ra trong bối cảnh Moscow và Damascus đang nỗ lực ngăn chặn việc Quân đội Mỹ và Jordan tiến vào vùng lãnh thổ phía đông nam Syria, lập cứ điểm để hậu thuẫn cho lực lượng phiến quân đối lập đánh IS ở khu vực này.

Nga-Syria hòa Israel để đối phó với Mỹ-Jordan

Theo giới truyền thông dẫn các nguồn tin địa phương, các lực lượng quân sự Hoa Kỳ và Anh được sự hỗ trợ của Quân đội Jordan đã tiến vào phía nam Syria vào chiều 14/5.

Theo báo cáo của SMART News Agency, khoảng 150 nhân viên quân sự Mỹ, Anh đã vào Syria cùng với nhóm vũ trang "Jaysh Mughawyr Al-Thurah" - một chi nhánh của Quân đội Syria Tự do (FSA, được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn). Lực lượng này đang hướng về khu vực Hamimah.

Hamimah nằm cách Palmyra 90 km về phía đông. Khu vực này là vị trí chiến lược mà quân đội Mỹ và Anh muốn hướng tới. Nhưng đó chưa phải là mục đích cuối cùng của Liên quân Mỹ-Anh, mà tỉnh Deir Ezzor mới là mục tiêu then chốt mà họ hỗ trợ FSA đánh chiếm.

Theo giới truyền thông, trong tuần trước, Mỹ và Jordan đã tập trung binh lực rất lớn ở khu vực tam giác biên giới Jordan-Iraq-Syria, nhằm hỗ trợ cho nhóm phiến quân "Jaysh Mughawyr Al-Thurah" kiểm soát đường biên giới chiến lược ở khu vực al Tanf (Syria) và al-Walid (Iraq).

Những hình ảnh vệ tinh cho thấy, Mỹ và Jordan đã tập trung một lực lượng lớn, gồm nhiều đơn vị thiết giáp và không quân, bao gồm cả máy bay chiến đấu và trực thăng tấn công trên biên giới Jordan-Syria.

Khu vực này cách không xa hai thị trấn nằm ngang nhau ở hai bên biên giới Iraq-Syria (al Qaim-Iraq và Abu Kamar-Syria), cách khu vực al-Tanf (Syria) và al-Walid (Iraq) khoảng hơn 200 km. Đây là địa điểm IS đã sử dụng làm điểm tập kết binh lực để tấn công sang Syria hồi tháng 6/2014.

Việc kiểm soát được khu vực tam giác chiến lược giữa biên giới 3 nước là chìa khóa dẫn đến việc kiểm soát hoàn toàn đường cao tốc Baghdad-Damascus và kết nối với tuyến đường chính của Baghdad-Amman (nối thủ đô của Iraq với thủ đô của Jordan).

Tuy nhiên, Tehran và Damascus đang lo ngại rằng các báo cáo về việc IS tập trung quân ở khu vực này chỉ là cái cớ để chuẩn bị cho lực lượng Mỹ và Jordan xâm nhập miền nam Syria và tạo ra một khu vực an ninh do họ kiểm soát, bắt đầu từ điểm cuối là al-Tanf.

Để ngăn chặn một cuộc tấn công tiềm năng như vậy, quân đội Syria cũng tuyên bố huy động binh lực lớn để tiến hành một cuộc tấn công vào các ổ nhóm khủng bố và đối lập ở khu vực đông nam đất nước, nhưng thực ra mục đích chính là nhằm ngăn chặn quân Mỹ-Jordan tràn qua biên giới.

Quân đội Syria mà nòng cốt là các đơn vị của Quân đoàn 5 và sư đoàn 18, phối hợp với Lực lượng phòng vệ Quốc gia NDF tiếp tục cuộc tấn công trên vùng nông thôn Palmyra nhằm đánh chiếm bằng được sân bay quân sự chiến lược T3, dọn đường đến biên giới Syria-Jordan.

Nếu giải phóng được sân bay quân sự T3, Quân đội Syria sẽ có một bàn đạp chiến lược quan trọng cho cuộc tấn công dọc theo tuyến đường lên phía nam Deir Ezzor, chặn đứng bước tiến của liên quân Anh-Mỹ và FSA lên phía Bắc tới thành phố Deir Ezzor hoặc sang phía Tây để đến tỉnh Homs.

Do đó, có thể nhận thấy rằng, Syria đang chạy đua với thời gian để ngăn chặn một vùng lãnh thổ lớn ở phía Đông đất nước rơi vào tay các thế lực nước ngoài (giống như al-Hasakah, al-Raqqa vào tay Mỹ hay phía Bắc Aleppo trong tay Thổ Nhĩ Kỳ), mà sau này Damascus sẽ không thể đòi được.

Do đó, việc Nga và Syria chấp nhận xuống thang với Israel ở phía Nam-Tây Nam, chấp nhận không để các quân nhân Iran và Hezbollah đến biên giới Israel là sách lược đúng đắn, nhằm loại trừ nguy cơ Tel Avip mượn cớ tung quân vào các tỉnh Quneitra, Daraa và As-Suwayda.

Có thể ví hành động nhân nhượng này tương tự như sách lược “Bắc cự Tào Tháo, Đông hòa Tôn Quyền” mà Khổng Minh đã dặn dò Quan Vũ trước khi vào Xuyên. Tiếc thay, Quan Vân Trường đã không nghe lời Gia Cát Lượng nên đã để mất Kinh Châu vào tay Tôn Quyền (trong “Tam Quốc diễn nghĩa”)

Trong bối cảnh đang “Tứ bề thọ địch”, chỉ có thực hiện đúng sách lược này, Nga-Syria mới có thể tạm thời hòa hoãn với Israel, để rảnh tay đối phó với âm mưu đánh chiếm Deir Ezzor của Mỹ-Anh.

Theo Thiên Nam

Đất Việt