IS làm loạn tuần đầu tiên năm mới 2017

Theo các chuyên gia chống khủng bố, nhiều khả năng IS muốn vươn lên trở thành một mạng lưới khủng bố quốc tế song song với Al Qaeda hoặc thay thế Al Qaeda.

Trong một tuyên bố trực tuyến ngày 8-1, IS đã thừa nhận tiến hành vụ đánh bom xe liều chết trước đó cùng ngày tại khu chợ thuộc quận Jamila – nơi tập trung chủ yếu người Hồi giáo dòng Shiite sinh sống, phía Tây thủ đô Baghdad của Iraq, làm ít nhất 13 người thiệt mạng và 50 người bị thương.

Cũng tại thủ đô Baghdad, hôm 5-1, IS đã gây ra hai vụ đánh bom xe khiến ít nhất 14 người thiệt mạng. Vụ nổ thứ nhất xảy ra đúng vào giờ cao điểm buổi sáng tại Al-Obeidi - khu vực phía Đông Baghdad, làm 6 người thiệt mạng và 15 người bị thương. Sau đó, vụ thứ hai xảy ra gần 1 trạm kiểm soát an ninh ở quận trung tâm thủ đô Baghdad làm 8 người thiệt mạng.

Các phần tử cực đoan đã giấu bom trên ô tô trong cả 2 vụ đánh bom trên. Bằng thủ đoạn tương tự, hôm 7-1, IS đã thực hiện một vụ tấn công vào một khu chợ đông đúc, ngay trước trụ sở tòa án Hồi giáo ở thị trấn Azaz, miền Bắc Syria, gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ, cướp đi sinh mạng của ít nhất 43 người, chủ yếu là dân thường, làm hàng chục người bị thương.

Cũng tại Syria, hôm 2-1, IS đã thực hiện vụ tấn công bằng bom ở thành phố ven biển Tartous khiến hai sĩ quan an ninh thiệt mạng. Trước đó, vào đúng đêm giao thừa, một tay súng khủng bố đã sát hại 39 người và làm 65 người bị thương tại một hộp đêm ở thủ đô Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ. IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công đẫm máu này.

Mặc dù liên tiếp gây ra nhiều vụ tấn công như vậy nhưng giới chuyên gia nhận định, IS trên thực tế đã bị suy yếu nghiêm trọng và đang tháo lui dưới các cuộc tấn công tổng lực của các lực lượng khác nhau trong năm qua.

Theo ông Wayne White, cựu Phó Giám đốc Văn phòng tình báo Trung Đông thuộc Bộ Ngoại giao Mỹ, hàng loạt chiến dịch tấn công dữ dội cả trên không lẫn dưới mặt đất của các lực lượng Iraq, Syria và liên minh quốc tế do Mỹ dẫn đầu đã nhấn chìm IS. Chuyên gia White đánh giá cao vai trò quan trọng của các lực lượng nước sở tại trong các chiến dịch tấn công IS trên thực địa, dù có sự hỗ trợ của Mỹ trong công tác cố vấn và huấn luyện.

Ông cho rằng, kể cả khi quân đội Mỹ tham chiến trên thực địa, điều này có thể phần nào giúp đẩy nhanh quá trình sụp đổ của IS. Theo chuyên gia này, các lực lượng quân đội tại Syria và Iraq có thể đánh bại hoàn toàn IS mà không cần sự trợ giúp của lực lượng chiến đấu Mỹ.

Bên cạnh đó, sự “ấm nồng” trong quan hệ Nga – Thổ Nhĩ Kỳ được xem là có ý nghĩa lớn đối với cuộc chiến chống IS ở Syria vì Thổ Nhĩ Kỳ nằm sát Syria và có lực lượng quân đội rất hùng hậu. Trước kia có nhiều dấu hiệu cho thấy Ankara gây khó dễ cho Moscow trên địa bàn Syria nhưng nay thì tình hình lại ngược lại. Thổ Nhĩ Kỳ tích cực ủng hộ Nga, cam kết cùng Nga tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh Syria.

Ngoài ra, việc Liên Hợp Quốc có một Tổng Thư ký mới hội tụ cả “đức lẫn tài” như ông Antonio Guterres cũng được kỳ vọng sẽ đem lại một xung lực mới cho tổ chức quốc tế quan trọng này trong cuộc chiến chống khủng bố, cũng như việc hòa giải xung đột giữa các tôn giáo và giữa các nền văn minh. Và không thể không kể đến vai trò của Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump.

Là người có thái độ khá thân thiện với chính quyền của Tổng thống Nga Vladimir Putin, một khi ông Trump chính thức nhậm chức vào đầu năm 2017, cuộc chiến chống IS của Nga ở Syria sẽ bớt trở ngại từ phía Mỹ, thậm chí có thể nhận thêm nhiều hỗ trợ từ phía Mỹ vì ông Trump luôn tỏ rõ thái độ cứng rắn đối với lực lượng Hồi giáo cực đoan.

Tuy nhiên, vẫn phải hết sức cảnh giác với IS. Trước sức ép của liên quân quốc tế, IS nhiều khả năng sẽ biến chủng ngược, trở lại thành một mạng lưới khủng bố du kích, dựa vào những công cụ phi quy ước để đối phó với phương Tây và các lực lượng dân chủ tại Trung Đông.

Nguy hiểm hơn là, IS có thể sẽ không dừng lại ở xuất phát điểm của chúng trước đây (một chi nhánh của Al Qaeda ở Iraq), mà sẽ vươn lên trở thành một mạng lưới khủng bố quốc tế song song với Al Qaeda hoặc thay thế Al Qaeda. Hôm 5-1, thủ lĩnh của Al Qaeda Ayman al-Zawahiri chỉ trích IS đang truyền bá những luận điệu “dối trá” chống lại mạng lưới khủng bố quốc tế của thủ lĩnh Osama bin Laden đã bị tiêu diệt này.

Theo các chuyên gia chống khủng bố, Al Qaeda hiện đang cạnh tranh ảnh hưởng với IS về vai trò lãnh đạo trong thế giới Hồi giáo thánh chiến trên phạm vi toàn cầu. Điều này cho thấy, khủng bố trong năm 2017 vẫn sẽ rất nguy hiểm, đặc biệt là IS, nhưng theo một cách thức khác. Trong kịch bản IS tan rã, thế giới sẽ bước vào một cuộc chiến mới không phân tuyến với lực lượng IS ở nhiều nơi.

Theo Khổng Hà

Đất Việt