“Đả” “hổ” lớn, vị thế ông Tập Cận Bình được nâng cao?

Việc công bố điều tra cựu ủy viên thường vụ Bộ chính trị Chu Vĩnh Khang đã được báo chí nhà nước Trung Quốc hôm nay ca ngợi là một bước ngoặt lớn.

Ông Chu Vĩnh Khang từng nắm kiểm soát lực lượng công an, tòa án, nhà tù và cơ quan tình báo trong nước cho đến khi ông về hưu, rút khỏi Ban thường vụ Bộ chính trị (PSC) Trung Quốc vào năm 2012.

Cơ quan kiểm tra Đảng Cộng sản Trung Quốc cuối cùng vào ngày hôm qua, 29/7, đã công bố về cuộc điều tra đối với ông, vốn đã được đồn đoán từ lâu.

Bằng việc “đả” “hổ lớn” Chu Vĩnh Khang, Chủ tịch Tập Cận Bình đã phá vỡ điều cấm kỵ có từ nhiều thập niên qua, đó là không “sờ” đến các thành viên hoặc cựu thành viên trong Ban thường vụ Bộ chính trị đầy quyền lực của Trung Quốc. Giới chuyên gia nhận định động thái này cho thấy nhà lãnh đạo hiện nay của Trung Quốc thâu tóm được quyền lực lớn hơn tất cả những người tiền nhiệm suốt nhiều thập niên qua.

Chỉ chưa đầy 2 năm sau khi lên nắm quyền, vị thế của ông Tập đã “được củng cố vững chắc”, Willy Lam, chuyên gia về chính trị Trung Quốc tại Đại học Trung Quốc của Hồng Kông nhận định. “Trong những năm còn lại của nhiệm kỳ 8 năm của ông, tôi nghĩ ông sẽ trở thành một lãnh đạo quyền lực, chắc chắn mạnh hơn nhiều so với những người tiền nhiệm”.

Vừa là lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc, người đứng đầu nhà nước, quân đội, ông Tập cũng đứng đầu nhiều ủy ban trước đây do những nhân vật khác nắm giữ, mà trong đó có Ủy ban an ninh quốc gia mới được thành lập.

Vụ điều tra ông Chu “chứng tỏ rằng ông Tập đã tìm cách vượt qua được nhiều trở ngại và đang tập trung được quyền lực”, Joseph Cheng, giáo sư về khoa học chính trị tại Đại học Thành phố Hồng Kông cho hay. “Khác với ông Hồ Cẩm Đào, người tiền nhiệm, ông đang dần nổi lên là lãnh đạo quyền lực nhất ở Trung Quốc”.

Ngoài “hổ” Chu Vĩnh Khang, nhiều thuộc cấp thân tín của ông Chu, như Bạc Hy Lai, cũng bị cách chức, bị điều tra. Bạc Hy Lai, một chính trị gia tham vọng và cuốn hút, đã “ngã ngựa” 2 năm trước và đang phải ngồi tù vì cáo buộc tham nhũng, lạm dụng quyền lực.

“Không còn là một đồng chí”

Các báo nhà nước Trung Quốc ngày hôm nay đều đăng tin về cuộc điều tra Chu Vĩnh Khang trên trang nhất, với một tờ báo còn đăng tấm hình lớn về một con hổ. Điều này xuất phát từ cam kết trong chiến dịch chống tham nhũng đầy quyết tâm của ông Tập, theo đó sẽ nhổ tận gốc những “con hổ” cấp cao cũng như “ruồi” ở cấp thấp hơn.

“Đây là quan chức cấp cao nhất từng bị điều tra trong lịch sử Trung Quốc”, tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc đưa tin.

Tờ báo có nhiều ảnh hưởng này cũng cho biết thêm ông Chu Vĩnh khang “không còn là một đồng chí nữa”.

Một số nhà phân tích cho rằng ông Tập có thể có quyền lực mạnh hơn bất kỳ nhà lãnh đạo Trung Quốc nào kể từ Mao Trạch Đông, nhà lãnh đạo sáng lập Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Các nhà phân tích của Đại học Hồng Kông đã chỉ ra rằng, ông Tập được nhắc tới rất nhiều trên báo chí nhà nước Trung Quốc, hơn bất kỳ nhà lãnh đạo Trung Quốc nào kể từ Mao Trạch Đông.

Cụ thể, tờ Nhân dân Nhật báo đã đề cập tới tên ông Tập trên trang nhất 1.311 lần trong suốt 18 tháng đầu tiên kể từ khi ông nhậm chức, so với con số 1.411 lần cũng trong 18 tháng đầu tiên nắm quyền sau đại hội Đảng lần 9 vào năm 1969 của lãnh đạo Mao Trạch Đông.

Ông Tập “muốn trở thành một Mao Trạch Đông, nhưng tôi nghĩ điều đó tiềm ẩn nguy hiểm bởi ông không phải là Mao Trạch Đông”, Perry Link, giáo sư tại Đại học California, Riverside, một học giả nổi tiếng về Trung Quốc nhận định. Ông Link cũng cho rằng nếu cuộc chiến chống tham nhũng của ông Tập không thành công như mong đợi, khó có thể biết điều gì sẽ xảy ra.

Vũ Quý
Tổng hợp