Chuyên gia cảnh báo nguy cơ suy thoái toàn cầu do đòn thuế quan của Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 2/4 công bố loạt chính sách thuế quan mới. Theo đó, Mỹ áp thuế cơ sở 10% với tất cả hàng hóa nhập khẩu, và chính sách thuế đối ứng với hàng chục quốc gia có thặng dư thương mại lớn nhất với Mỹ. Theo chính sách thuế đối ứng, Washington sẽ đánh thuế bằng một nửa mức thuế mà các nước đó áp lên hàng hóa Mỹ.

Takahide Kiuchi, nhà kinh tế trưởng tại Viện nghiên cứu Nomura, cho biết: "Thuế quan của Mỹ có nguy cơ phá hủy trật tự thương mại tự do toàn cầu mà chính Mỹ đã tiên phong kể từ Thế chiến II".

Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại Moody's Analytics, mô tả chính sách thuế quan mới của Mỹ có thể là "nguồn cơn cho suy thoái kinh tế".

Bản thân chính quyền Tổng thống Trump cũng không loại trừ nguy cơ suy thoái kinh tế. Phát biểu tại Nhà Trắng vào đầu tháng này, ông Trump cho biết khả năng sẽ có "một chút xáo trộn" cần thiết để khôi phục nền sản xuất trong nước, tái lập các công việc sản xuất được trả lương cao.

Thuế quan có thể đe dọa tăng trưởng kinh tế và việc làm vì thuế đánh vào hàng nhập khẩu có nguy cơ làm tăng chi phí cho các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguyên liệu thô từ nước ngoài.

Trước mắt, trong những tháng tới, tác động đơn giản và rõ ràng nhất là tình trạng tăng giá làm giảm nhu cầu tiêu dùng do thuế mới áp lên hàng nghìn mặt hàng.

Các chuyên gia dự đoán các nhà nhập khẩu sẽ chuyển một phần gánh nặng thuế quan cho người tiêu dùng dưới hình thức tăng giá, điều này có thể khiến các công ty kém cạnh tranh hơn vì họ có thể phải vật lộn để giữ chân những khách hàng đang bị sốc giá.

Nếu hiệu suất kinh doanh bị ảnh hưởng, các công ty có thể sẽ đóng băng hoặc giảm đầu tư, đe dọa đến tăng trưởng kinh tế. Khi đầu tư kinh doanh giảm, điều đó có nguy cơ gây ra suy thoái", Anne Villamil, giáo sư kinh tế tại Đại học Iowa, cảnh báo.

"Tôi coi đây là xu hướng khiến kinh tế Mỹ và toàn cầu suy giảm, bất ổn và tiến tới điều mà chúng ta có thể gọi là suy thoái toàn cầu", Antonio Fatas, chuyên gia kinh tế vĩ mô tại trường kinh doanh INSEAD ở Pháp, nhận định.

Kara Reynolds, một nhà kinh tế tại Đại học American, cũng nhấn mạnh: "Nếu cả doanh nghiệp và người tiêu dùng bắt đầu lo lắng và cắt giảm chi tiêu, điều đó có thể đẩy nền kinh tế vào suy thoái".

Nếu thuế quan đẩy kinh tế Mỹ vào suy thoái, điều đó sẽ gây ảnh hưởng nặng nề đến các nước đang phát triển, những nước có lợi ích gắn chặt với nền kinh tế lớn nhất thế giới.

"Những gì xảy ra ở Mỹ sẽ không gói gọn ở đó. Nền kinh tế quá lớn và quá kết nối với phần còn lại của thế giới thông qua thương mại và dòng vốn khiến phần còn lại của thế giới không thể không bị ảnh hưởng", Barry Eichengreen, giáo sư kinh tế và khoa học chính trị tại Đại học California, Berkeley, bình luận.

Trong khi đó, Tổng giám đốc Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva cho rằng không nhận thấy nguy cơ suy thoái toàn cầu vào lúc này. Mặc dù vậy, bà cho biết, IMF sẽ sớm hạ một chút dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu năm 2025.