Bỏ mạng vì "miền đất hứa"
Dù đã có hàng nghìn người bỏ mạng trên biển song vẫn có hàng trăm nghìn người dân châu Phi vẫn phó mặc số phận mình để leo lên các con tàu cũ nát với hy vọng được đổi đời khi đến “miền đất hứa” châu Âu.
Các lực lượng Hải quân và Cứu hộ bờ biển Italia đêm 4, rạng sáng 5-4 đã cứu sống khoảng 1.500 người Bắc Phi nhập cư trái phép gặp nạn do đắm tàu ở vùng biển ngoài khơi Libya. Việc cứu hộ, cứu nạn được tiến hành ngay sau khi nhà chức trách Italia và quốc gia Bắc Phi nhận được cuộc gọi khẩn cấp thông báo về việc có khoảng 1.500 người tị nạn châu Phi đang ở trong tình trạng kiệt sức vì không có lương thực sau nhiều ngày lênh đênh ở Địa Trung Hải trên các con tàu cũ nát.
Dù bị bắt và có thể bị trục xuất về nơi xuất phát song những người Bắc Phi nhập cư bất hợp pháp trên các con tàu bị lực lượng chức năng Italia và Iceland bắt giữ còn may mắn hơn rất nhiều những người đã bỏ mạng trên biển khi đi tìm “miền đất hứa” tại trời Âu. Cao ủy LHQ về người tị nạn (UNHCR) cho biết ít nhất 3.400 người đã bỏ mạng trên biển trong năm 2014, trong số 207.000 người tìm cách vượt Địa Trung Hải đến Italia trên những con tàu ọp ẹp để tới châu Âu.
Tuy nhiên, con số hàng nghìn người tử nạn mỗi năm trên con đường vượt Địa Trung Hải đến châu Âu mà chặng dừng chân đầu tiên là Italia vẫn không đủ để ngăn dòng người nhập cư bất hợp pháp ngày càng nhiều từ Bắc Phi và Trung Đông. Theo số liệu của Bộ Ngoại giao Italia, trong giai đoạn từ ngày 1-1 đến 4-3-2015, đã có 8.918 người nhập cư trái phép vào nước này qua Địa Trung Hải, tăng 5.611 người so với cùng kỳ năm ngoái.
Năm 2014, khoảng 170.000 người đã nhập cảnh trái phép tại các bờ biển của Italia trong tổng số 278.000 người trên toàn EU. Cũng trong năm 2014, Italia đã xét hồ sơ xin tị nạn của 70.000 trường hợp (xếp thứ ba, chỉ sau Đức và Thụy Sĩ). Từ tháng 10-2014 đến tháng 1-2015, chiến dịch tuần tra, kiểm soát biển mang tên Triton của Cơ quan quản lý biên giới châu Âu (Frontex) triển khai đã cứu được khoảng 23.000 người nhập cư gặp nạn trên biển.
Là quốc gia ven Địa Trung Hải và trên hải trình chính từ Bắc Phi - Trung Đông tới châu Âu, Italia hàng năm phải đón nhận số lượng người nhập cư bất hợp pháp nhiều nhất, đồng thời cũng phải giải quyết nhiều vụ đắm tàu chở người di cư nhất. Sau vụ đắm tàu khủng khiếp khiến hơn 400 người nhập cư bất hợp pháp tử nạn tháng 10-2013, Chính phủ Italia đã triển khai chiến dịch đặc biệt mang tên “Mare Nostrum” (Biển của chúng ta), nhằm cứu sống hàng nghìn người di cư trái phép vào châu Âu trên những con thuyền ọp ẹp và quá tải.
EU cũng triển khai kế hoạch trợ giúp các nước châu Âu nằm ven Địa Trung Hải như Italia, Cyprus, Hy Lạp, Malta, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha… đối phó với người nhập cư bất hợp pháp và đấu tranh với nạn buôn người. Tuy nhiên, điều đó hoàn toàn chưa đủ để ngăn dòng người nhập cư đổ vào châu Âu, đặc biệt là bớt đi cái chết đau lòng của những con người vốn dĩ đã quá nghèo khó và khổ cực.