6 ứng viên cho ghế Giáo hoàng

Sau nhiều lần xét mình trước mặt Thiên Chúa, tôi đã đi tới sự xác tín rằng, sức lực của tôi vì tuổi cao, không còn thích hợp để điều hành sứ vụ Giáo hoàng một cách thích đáng nữa.

Trước một thế giới với quá nhiều thay đổi nhanh chóng và đang rúng động với những vấn nạn liên quan đến đời sống trong đức tin, để có thể lèo lái con thuyền của Thánh Phêrô và rao giảng Tin mừng, cả năng lực và trí óc lẫn thể xác đều là cần thiết.

Năng lực của tôi trong vài tháng qua đã xấu đi đến mức tôi phải thừa nhận sự bất lực của tôi không thể đáp ứng đầy đủ sứ vụ được giao phó cho mình. Tôi thành thật xin lỗi tất cả về những thiếu sót của tôi”.

Đức Benedict XVI đã quyết định từ nhiệm vào lúc 20h ngày 28-2-2013, chấm dứt 7 năm 10 tháng 10 ngày ở ngôi Giáo hoàng kể từ ngày 19-4-2005. Lúc 11h ngày 28-2, Đức Benedict XVI chia tay với Hồng y đoàn và lên máy bay về nghỉ ở Castel Gandolfo. Sau đó sẽ về sống ẩn dật tại một tu viện gần Vatican.

Lời tuyên bố từ nhiệm của Đức Benedict XVI, theo lời Đức Hồng y Angell Sodano “Sứ điệp cảm động của Đức Thánh cha vang lên trong dinh Tông tòa này như là tiếng sét đánh giữa trời thanh quang. Chúng con ngỡ ngàng nghe sứ điệp ấy như không thể tin được”.

Mà sét đã đánh thật tới 2 lần trên nóc đền thờ thánh Phêrô cao 186m chỉ vài giờ sau khi Giáo hoàng Benedict XVI tuyên bố từ nhiệm gây bàn tán trong dư luận khắp nơi mà nhà nhiếp ảnh Alessandro Di Meo đã may mắn chụp được.

Nhiều nhà lãnh đạo thế giới và tôn giáo đều chia sẻ sự kiện này và đánh giá cao tinh thần trách nhiệm của Đức Benedict XVI.

Ngài được bầu lên ngôi giáo hoàng khi đã 78 tuổi và qua 2.873 ngày trị vì, ngài đã xây dựng được ấn tượng triều đại của mình. Từ việc tha vạ cho 4 giám mục của nhóm TGM Lefevre đến việc công khai xin lỗi các nạn nhân lạm dụng tình dục ở Hoa Kỳ và Ireland.

Ngài đã bổ nhiệm một nữ tu N.V. Spezzati là Thứ trưởng đảm trách các dòng tu rồi đến tận nhà giam tha thứ cho người quản gia “bất trung” Paolo Gabriel…Phát biểu ngay sau lời từ nhiệm của Đức Benedict XVI, Hồng y Quốc vụ khanh Bertone đã nói: “Cảm ơn Đức Thánh cha đã cho chúng con tấm gương rạng ngời không chỉ là người thợ đơn sơ và khiêm tốn trong vườn nho của Chúa nhưng là một người thợ muốn thực hiện trong mọi lúc điều quan trọng nhất là mang Chúa đến cho con người và đưa con người đến cùng Thiên chúa”.

Lời tuyên bố từ nhiệm của Đức Benedict XVI gây bất ngờ với giới truyền thông. Một nữ phóng viên của Italia rất thạo tiếng Latin, khi nghe sứ điệp đã dịch ngay và đưa về tòa báo nhưng Ban biên tập không dám đăng. Họ phải điện thoại hỏi linh mục Federico Lampardi- phát ngôn của Tòa thánh - xin xác nhận lại rồi mới dám công bố.

Từ năm 2010, khi trả lời phỏng vấn nhà báo Đức Peter Seewala: “Liệu ngài có tính đến việc từ chức không?”, Đức Benedict XVI đã nói: “Người ta có thể từ chức trong khi thanh thản, được cho là không thể tiếp tục được nữa chứ không thể thoái lui trong lúc nguy hiểm và để người khác phải gánh vác lo toan”.

Giáo luật, điều 332, khoản 2 viết: “Nếu xảy ra trường hợp Đức Giáo hoàng Roma từ nhiệm, việc từ nhiệm phải được tự do và phải được bày tỏ cách hợp thức mới hữu hiệu, nhưng không cần được bất cứ ai chấp nhận”.

Nhiều nhà giáo luật học đã phân tích sự kiện và cho rằng Đức Benedict XVI đã từ nhiệm hợp thức theo giáo luật và không chịu bất kỳ sức ép nào.

Đức ông George Ratzinger, anh trai của Đức Benedict XVI năm nay 89 tuổi, cho biết: Em tôi ước ao muốn được nghỉ ngơi nhiều hơn lúc tuổi già, và điều này tôi cũng được báo trước ít giờ”.

Trong lịch sử Giáo hội Thiên chúa, người từ nhiệm sớm nhất là Giáo hoàng Pontion (230-235), đã từ nhiệm khi đang đi qua Sardinia để gặp gỡ linh mục Hypolyto để hòa giải mâu thuẫn nguy cơ chia rẽ giáo hội. Cả hai cùng bị lưu đày ở Sardinia rồi chết trong ngục và đều được phong thánh.

Năm 1294, Giáo hoàng Celestin V cũng từ nhiệm. Ngài lên ngôi lúc 84 tuổi khi ngôi Giáo hoàng bị bỏ trống 2 năm 3 tháng kể từ khi Đức Nicola V băng hà. Ngài bị bắt giam và qua đời năm 1296.

Năm 1313 Ngài được phong thánh tử đạo. Vị Giáo hoàng từ nhiệm gần đây nhất là Đức Gregory XII (1406-1417). Ngài lên ngôi ngày 30-11-1406 đúng thời ly giáo Tây phương bùng nổ mạnh mẽ. Đây cũng là thời kỳ đen tối trong lịch sử giáo hội khi có tới 3 người xưng ngôi Giáo hoàng là Benedict XIII, Alexander V và Joannes XIII.

Hoàng đế Sigismond đã triệu tập Cộng đồng chung XVI và ngài đã từ chức. Như vậy, Đức Benedict XVI là người thứ tư trong lịch sử giáo hội từ nhiệm ngôi
Giáo hoàng.

Ngày lễ Tro 13-2-2013, Đức Benedict XVI đã cử hành nghi lễ trước giáo dân trong chức vụ Giáo hoàng lần cuối. Ngỏ lời với giáo dân, ngài nói: “Đối với tôi, đây là cơ hội để cảm ơn tất cả mọi người, nhất là với các tín hữu thuộc giáo phận Roma, trong lúc tôi sắp kết thúc sứ vụ Phêrô và tôi xin mọi người đặc biệt nhớ đến tôi trong lời kinh nguyện. Hãy cầu nguyện cho tôi, cầu nguyện cho giáo hội và cho Đức Giáo hoàng tương lai”.

Như vậy, kể từ 1-3-2013, ngôi Giáo hoàng sẽ bị trống và theo thông lệ, sau 20 ngày tức khoảng 20-3 (nhưng cũng có thể sớm hơn) sẽ có tân Giáo hoàng trước lễ Phục sinh 31-3-2013.

117 vị Hồng y dưới 80 tuổi (trong đó có Hồng y Phạm Minh Mẫn của Việt Nam) sẽ được Hồng y niên trưởng Tarcisio Bertone mời về mật viện tại nhà nguyện Sixtine để bầu vị Giáo hoàng thứ 266 của Giáo hội Công giáo.

Cũng nên biết rằng, sau ngày 28-2, các quan chức trong Giáo triều Vatican cũng hết chức vụ chỉ trừ 3 vị là Hồng y T. Bertone- Nhiếp chính, Hồng y Fortinna- Chánh án Tòa Ân giải tối cao và Hồng y Aspostina Vallini- Giám quản giáo phận Roma.

Ai sẽ đắc cử Giáo hoàng? Báo chí Italia đưa ra danh sách 6 vị. Đứng đầu là Hồng y Peter Turkson 64 tuổi người Ghana thông thạo 6 ngoại ngữ trong đó có cả cổ văn Hy Lạp và Latin hiện là Chủ tịch Ủy ban Công lý và hòa bình của Tòa thánh.

Tiếp đó là Đức Hồng y Francis Arinze người Nigeria 80 tuổi, đang là Chủ tịch Ủy ban đối thoại liên tôn của Vatican. Vị trí thứ ba là Đức Hồng y Marc Ouellet nguyên Tổng giám mục Quebec (Canada), 64 tuổi, một chuyên gia về châu Mỹ Latinh.

Đức Hồng y Angelo Scola người Italia 60 tuổi được coi là “ bộ óc siêu việt của Italia”, Tổng giám mục Milan, với 2 bằng TS Triết học và Thần học, chuyên gia liên tôn Hồi giáo và Công giáo, đứng thứ 4.

Xếp thứ 5 là Hồng y Leonardo Sandi người Argentina, 69 tuổi hiện là Chủ tịch Hội đồng giáo hoàng về Công giáo Đông phương.

Vị trí thứ 6 là Hồng y Gianjanero Ravali người Italia đang là Chủ tịch Ủy ban giáo dục của Tòa thánh. Ngài được đánh giá là xuất sắc trong các hồng y hiện nay.

Dân cá cược Anh thì cầm chắc Hồng y Turkson sẽ đắc cử. Báo chí đã phỏng vấn và ngài nói rằng: Chắc chắn sẽ có ý nghĩa lớn không chỉ với tôi mà cả với người dân châu Phi. Tôi sẽ phải thay đổi rất nhiều chính bản thân mình, một sự thay đổi lớn về mọi khía cạnh…

Tuy nhiên, mọi sự vẫn phải chờ khi khói trắng ở mật viện Sixtine bốc lên trên mái nhà và tên vị Giáo hoàng mới được xướng lên. Còn như ngạn ngữ Italia vẫn nói: Ai vào mật viện là Giáo hoàng thì khi ra vẫn là Hồng y.