4 đội tinh nhuệ Ukraine phản công hè 2023 đã "tan đàn xẻ nghé"

Từ khí thế hừng hực...

Trong cuộc phản công lớn mùa hè của quân đội Ukraine năm 2023, hướng tiến công quan trọng nhất là ở phía nam thị trấn Orekhov - Tokmak, thuộc vùng Zaporizhia, miền Nam Ukraine.

Quân đội Ukraine đã tung vào hướng này tổng cộng 4 đội, gồm 12 lữ đoàn chiến đấu cùng lực lượng hỗ trợ. Nhiệm vụ của họ là mở cuộc tấn công tổng lực nhằm chiếm Tokmak và thọc sâu xuống Biển Azov. Hầu hết các đơn vị tham gia phản công, đều thuộc dự bị chiến lược của Kiev, được tổ chức biên chế theo khối NATO, thậm chí là sử dụng chiến thuật của Liên minh.

Đội 1 đảm nhiệm đợt tấn công đầu tiên, bao gồm 3 lữ đoàn bộ binh cơ giới số 33, 47 và 65. Trong đó, lữ đoàn 33 và 47 được trang bị mạnh theo chuẩn NATO, đảm nhiệm tiến công trên hướng chủ yếu, có nhiệm vụ đột phá qua tuyến phòng thủ phía trước và tấn công tuyến phòng thủ chính của Nga ở Rabotine.

Riêng lữ đoàn 65 làm nhiệm vụ phòng ngự ở hướng Orekhov từ đầu, trang bị và quân số của họ thuộc dạng trung bình, làm nhiệm vụ dự bị cho 2 lữ đoàn trên.

Đội 2 cũng bao gồm 3 lữ đoàn bộ binh cơ giới 116, 117 và 118. Ba lữ đoàn này đều được trang bị vũ khí hạng nặng. Mặc dù trên danh nghĩa là các lữ đoàn 116, 117 và 118 biên chế trang bị theo chuẩn NATO, nhưng thực tế họ chủ yếu được trang bị vũ khí hạng nặng của Liên Xô. Nhiệm vụ của họ là tấn công các vị trí của quân Nga khi đội 1 đã xuyên qua tuyến phòng thủ chính.

Đội 3 bao gồm Lữ đoàn xung kích đường không số 46, Lữ đoàn Chasseur số 71 và Lữ đoàn xung kích đường không số 82. Ba lữ đoàn này đều trang bị theo chuẩn NATO với xe tăng Challenger 2 của Anh và xe chiến đấu bộ binh Marder 1A3 của Đức nhưng chủ yếu là dồn cho Lữ đoàn xung kích đường không 82, các lữ đoàn còn lại chủ yếu là vũ khí có nguồn gốc Liên Xô.

Nhiệm vụ của họ là sau khi tuyến phòng thủ chính của quân đội Nga bị đánh bại, các lữ đoàn này nhanh chóng sử dụng xe thiết giáp bánh hơi, bánh xích có khả năng cơ động nhanh, thực hiện tấn công thọc sâu xuống bờ biển Azov, cắt đứt tuyến liên lạc từ lãnh thổ Nga đến Kherson và bán đảo Crimea, đồng thời mở rộng kết quả trận chiến.

Đội 4, có nhiệm vụ chốt giữ các khu vực mà đội 3 vừa chiếm được, ổn định vùng kiểm soát. Lực lượng gồm 3 lữ đoàn cơ động số 3, 14 và 15 của Lực lượng Cận vệ tấn công.

Nhiệm vụ của họ là sau khi lực lượng chủ lực của quân đội Ukraine đã chiếm được một khu vực rộng lớn, họ có nhiệm vụ củng cố khu vực vừa giành được, sau đó tiếp tục mở rộng cuộc tấn công, nhằm thu được kết quả lớn hơn.

Tuy nhiên, "lý tưởng" của quân Ukraine đã gặp trở ngại trước tuyến phòng thủ Surovikin của quân Nga. Bốn đội nói trên chỉ có thể chọc thủng tuyến phòng thủ phía trước, chứ chưa thể tấn công vào tuyến phòng thủ chính của quân Nga.

... đến "tan đàn xẻ nghé"

Sau khi cuộc phản công mùa hè của Quân đội Ukraine thất bại vào tháng 11/2023, kể từ đó, cuộc chiến ở Zaporizhia bị đóng băng, trong khi quân đội Nga liên tiếp mở các cuộc phản công, còn lực lượng Kiev đang cố gắng hết sức, để duy trì kết quả ít ỏi của cuộc phản công mùa hè, nhưng chiến tuyến quả thực bị thu hẹp.

Do tình hình trên các chiến trường khác có sự thay đổi, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã phải liên tiếp điều quân từ Zaporizhia để ứng cứu khẩn cấp. Trong số đó, 3 đội tinh nhuệ của lực lượng tổng dự bị, từng đảm nhiệm nhiệm vụ chiến lược, giờ đây đã bị "tan đàn xẻ nghé", mỗi đơn vị một hướng chi viện cho các chiến trường.

Đầu tiên là Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47, khi Avdiivka có nguy cơ "vỡ trận", đơn vị được rút từ Zaporizhia về gấp rút tăng viện cho Avdiivka, nhưng không thể cứu vãn được tình hình. Lữ đoàn đang chiến đấu ở phía tây Ocheretine, nhằm ngăn quân Nga tiến sâu thêm.

Lữ đoàn tấn công đường không số 46 được điều về phía tây và phía bắc thành phố Marinka. Kể từ khi quân đội Nga chiếm hoàn toàn Marinka, đơn vị tiếp tục mở rộng hoạt động của mình sang các khu vực xung quanh.

Lữ đoàn xung kích đường không số 79 ban đầu được triển khai ở khu vực Marinka, sau đó việc phòng thủ ở phía tây được giao cho Lữ đoàn 46. Khi quân đội Nga tiến vào Krasnogorivka, đơn vị này phải căng mình để bảo vệ thành phố và đang chiến đấu quyết liệt.

Lữ đoàn Chasseur số 71 lần đầu tiên được triển khai tới hướng Avdiivka để tiếp viện, chủ yếu là ngăn chặn quân Nga tiếp tục đột phá ở phía bắc thành phố. Tuy nhiên, sau khi cuộc chiến ở Kharkov bắt đầu, Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã rút Lữ đoàn 71 để tiếp viện cho hướng Volchansk của Kharkov.

Lữ đoàn cuối cùng, Lữ đoàn tấn công đường không số 82, đã ở lại Zaporizhia với tư cách là lực lượng dự bị và ngăn Tập đoàn quân 58 của Nga đột phá sâu. Nhưng sau khi mặt trận Kharkov bùng nổ, Lữ đoàn tiếp tục được điều động để tăng cường ở biên giới phía bắc.

Vì Lữ đoàn 82 được trang bị đồng thời cả xe tăng Challenger 2, xe chiến đấu bộ binh Marder 1A3 và xe bọc thép Striker, do đặc tính chiến đấu của trang bị bánh xích và bánh lốp là khác nhau, nên hiện tại chỉ có thể thấy trang bị bánh lốp của Lữ đoàn 82 ở hướng mặt trận Liptsy. Trong trận chiến, phương tiện bánh xích vẫn chưa xuất hiện, rất có thể vẫn còn để lại ở Zaporizhia, lực lượng chủ lực đến trước để tiếp viện.

Vì 3 đội đã được đưa vào chiến đấu nên lực lượng dự bị của quân đội Ukraine giờ đây phải thành lập thêm các lữ đoàn chiến đấu mới.