Bé 11 tuổi lao lực vì nuôi bà, chăm em

“Nhà con sắp sập rồi, em con sắp chết rồi, bà con già yếu lắm rồi, con sẽ phải bỏ học để làm thuê nuôi bà nuôi em thôi. Nhưng bác ơi, con không muốn bỏ học, vì bỏ học là con từ bỏ ước mơ trở thành bác sỹ để không ai còn phải chết vì bệnh như ông và mẹ con, không cón đứa trẻ nào phải nằm liệt giường như em con. Bác ơi cứu con với...”.

Đó là bức thư tràn đầy nước mắt của em Trần Thị Tân (ở xóm 4, xã Quỳnh Trang, huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An) gửi qua PV Dân trí thường trú tại Nghệ An khi cháu Tân đang điều trị tại BVĐK huyện Quỳnh Lưu.

Em Trần Thị Tân nhập viện trong tình trạng lao tâm lao lực, các bác sỹ tại BVĐK Quỳnh Lưu nhận thấy nguyên do là em đã làm việc quá sức, quá đỗi chịu đựng với một bé gái mới 11 tuổi như Tân. Theo trình bày của Tân và bà con lối xóm, thì công việc của em hằng ngày là sáng đi học, chiều ra đồng cắt cỏ bán, gánh cỏ nặng trĩu chỉ mang lại 15.000 đồng cho gia đình em. Số tiền ít ỏi đó Tân chỉ dám mua gạo, còn rau cỏ trong vườn, ấy là thức ăn của cả nhà.

Tối đến Tân giúp bà nấu ăn, giặt giũ, những công việc đó đáng lẽ phải là người lớn trong gia đình đảm trách. Rồi khi hàng xóm láng giềng bắt đầu tắt đèn đi ngủ, thì lúc đó Tân mới có thời gian ngồi vào bàn học cũng là lúc Tân đã mệt mỏi lắm rồi nhưng phải cố gắng chứ không biết làm sao nữa. Tân cũng đi ngủ khi xóm làng chỉ còn sáng ánh đèn thôn, lập lòe đom đóm. Rạng sáng, Tân bừng tỉnh để làm vệ sinh cho đứa em trai tật nguyền nằm một chỗ rồi vội vã đến trường. Vòng quay đó được lặp đi lặp lại tháng này qua tháng khác và… dường như Tân đã kiệt sức.

Còn nơi ở của Tân và em bây giờ là hai gian ngói đã xuống cấp đến mức cực kỳ nghiêm trọng, xơ xác, tan hoang. Tường vôi bong tróc, mái ngói tiêu điều, đứng trong nhà ngó lên thấy ánh mặt trời dọi qua đến nhức cả mắt, tứ bề hở hoác không ngăn nổi gió. Cửa sổ, cửa chính đều đã mục nát, rui hoành mối mọt ăn rơi lả tả trắng cả nền nhà, mái ngói oằn xuống, trĩu nặng như chực chờ đổ ụp.

Trong nhà, khung cảnh còn thê lương, ảm đạm hơn. Hai gian nhà trống hoác, nghèo đến nỗi không còn gì để kể. “Nhà em có cái bàn thờ là còn ngay ngắn” Tân lí nhí nói khi thấy tôi ái ngại. Trên cái nền đất lổn nhổn, ở một góc nhỏ Tân kê cái tấm ván làm bàn, các cuốn sách vở được đặt ngay ngắn. Tường loang lổ nhưng có đến cả chục giấy khen, giấy chứng nhận học sinh giỏi từ lớp 1 đến lớp 5 mang tên Trần Thị Tân. Trong đó có 2 năm Trần Thị Tân vượt khó, được Phòng giáo dục huyện Quỳnh Lưu trao chứng nhận danh hiệu học sinh giỏi huyện.

Trên chiếc giường xập xệ, nhiều góc chiếu rách bươm lên màu cáu bẩn, em trai Tân, Trần Văn Thịnh nằm bất động, vô hồn. Em Thịnh bị bệnh bại não từ lúc mới sinh, năm 2003, ra khỏi lòng mẹ là Thịnh đã làm bạn... với giường. Gần 10 năm nay Thịnh cứ như thế. Bà nội Tân, Lưu Thị Hương, mới năm mươi tuổi nhưng bà đã còm cõi, cong vênh như bản lề nghẽo ngặt lâu ngày. Bà Hương rên hừ hừ vì tật bệnh hành hạ. Bà bóp chân tay cho Thịnh rồi sụt sùi kể lại quãng đời cơ cực của mình.

Năm 1979, bà Hương kết duyên cùng ông Trần Văn Cò, một năm sau sinh được con trai đầu lòng Trần Văn Hưng. Năm 1998, khi tròn 18 tuổi ông Hưng đi bộ đội đóng quân ở Gia Lai, ba năm sau anh xuất ngũ trở về quê hương sinh sống làm ăn. Cùng năm đó anh Hưng đón chị Lý Thị Hà (SN 1981), về cùng hưởng đời sống gia đình. Trong năm, anh Hưng chị Hà đã sinh được cô con gái đầu Trần Thị Tân. Hai năm sau, cháu Trần Văn Thịnh ra đời.

Gánh nặng cuộc đời trên vai bé gái 11 tuổi

Cũng từ năm 2003 này, tai họa dồn dập ập đến với từng người trong gia đình bé nhỏ, nghèo khổ nơi núi rừng này. Bắt đầu là ông Cò bị ung thư phổi. Gia đình vắt kiệt đến những đồng tiền tích góp cuối cùng vẫn không thể cứu ông thoát khỏi tay tử thần. Cháu Thịnh sinh ra đã mang án “chung thân” với chứng bại não, ăn uống vệ sinh tại chỗ. Bí bức, năm 2009, anh Hưng vào miền Nam đi thuyền đánh cá thuê.

Làm ăn nơi đất khách quê người chưa được mấy xu lo cho gia đình thì ở nhà nhận được hung tin anh biệt tích trong một lần đi biển cho đến tận hôm nay. Mẹ con bà cháu côi cút dựa vào nhau sống trong cảnh thiếu vắng đàn ông. Hoạ vô đơn chí, đầu năm 2011, chị Hà phát hiện mình mang ung thư. Gia đình tán loạn, bán tất cả những gì có thể, vay tất thảy những người có thể vay, chạy vạy khắp nơi nhưng rồi chị vẫn mãi vĩnh viện ra đi về thế giới bên kia bỏ lại hai đứa con thơ dại. Hai đứa con nhỏ ở lại với bà nội còm cõi trong nỗi vàn khổ cực của cuộc sống.

Bà Hương kiệt sức khi vừa chăm đứa cháu nằm một chỗ vừa lo miếng ăn. Trong làng, trong xã ai thuê gì bà cũng làm, cực bao nhiêu bà cũng cố chịu. Bé Tân còn nhỏ nhưng nỗi đau dồn dập khiến cháu không còn thơ ngây được nữa. Tân lẽo đẽo đi cùng bà. Bữa ăn của bà và cháu thường chỉ có cơm trắng và nước mắm. Có đồng nào cũng chẳng dám ăn, chỉ dành mua chút thịt xay nhuyễn dành cho Thịnh. Khó khăn là vậy nhưng Tân luôn là học sinh giỏi, năm nào cũng là tấm gương vượt khó, ngoan ngoãn hiếu thảo.

Nhưng tai họa vẫn chưa buông tha, khi Tân bước vào lớp 6, tật bệnh tuổi già tràn đến “tấn công” bà Hương, đó là hậu quả của bao năm chèo chống quá sức. Từ đó, hầu như mọi việc trong gia đình đều qua tay Tân. Nay Tân ở 11 tuổi nhưng đã trở thành trụ cột, vừa là chỗ dựa cho bà nội và đứa em trai tật nguyền.

Biết hoàn cảnh khó khăn của gia đình cháu Tân, các ban ngành, đoàn thể xã Quỳnh Trang cũng đặc biệt quan tâm. Có hỗ trợ, quà tặng gì xã cũng đưa gia đình bé Tâm vào đầu danh sách, nhưng xã cũng đang nghèo nên chỉ giúp được ít lắm. Trưởng Phòng lao động thương binh xã hội huyện Quỳnh Lưu khi nghe chuyện gia cảnh cháu Tân cũng đã đến thăm và giúp đỡ chút ít, song sự hỗ trợ đó với gia đình cháu Tân như muối bỏ bể, như gió vào nhà trống. Tình hình này rồi chẳng bao lâu nữa Tân khó mà đến được trường lớp. Mới 11 tuổi đầu như Tân lại bị căn bệnh tắc ruột suốt ngày đau tím tái mặt mày, Tân biết làm gì bây giờ.

Hơn lúc nào hết, mọi sự giúp đỡ sẻ chia giúp cháu Tân tiếp tục được học, được sống, được thực hiện ước mơ làm bác sỹ chữa bệnh cho mọi người của mình. 

Nguyễn Duy - Nguyễn Đình