"Quẳng gánh lo" AI, tự tin biến trí tuệ nhân tạo thành trợ thủ của tương lai

Sự phát triển của AI lan rộng trên toàn cầu

Khái niệm AI đã được nhen nhóm từ những năm 1950 bởi nhiều nhà khoa học, toán học và triết gia. Tuy nhiên rào cản lớn là thời điểm đó, máy tính chỉ có thể nhận lệnh và thực thi mà không thể nhớ chúng đã làm gì. Sáu năm sau, dự án nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo ở Dartmouth (DSRPAI) do John McCarthy và Marvin Minsky tổ chức đã lần đầu tiên đưa khái niệm AI đến với thế giới.

Trong hai thập kỷ sau đó, AI phát triển mạnh mẽ với sự đầu tư của nhiều tổ chức, chính phủ nhưng một lần nữa, việc máy tính thời đó không thể lưu trữ đủ thông tin và xử lý không đủ nhanh khiến giấc mơ AI chưa thể thành hình.

Bước sang thập niên 90, với việc đương kim vô địch cờ vua thế giới và đại kiện tướng Gary Kasparov bị đánh bại bởi Deep Blue của IBM - chương trình máy tính chơi cờ vua vào năm 1997, thế giới đã lần đầu tiên được chứng kiến khả năng và tiềm lực vô hạn của AI.

Đến nay, có thể nói chúng ta đang bước vào kỷ nguyên AI với cuộc chạy đua ở quy mô toàn cầu. Theo builtin.com, khoảng 44% các công ty trên thế giới đang tìm cách đầu tư nghiêm túc vào AI và gần 1/3 số bằng sáng chế trong năm 2021 liên quan đến AI.

AI hiện tại đã vô cùng rõ nét, được hiểu đơn giản là quá trình mô phỏng trí tuệ con người thông qua máy móc, đặc biệt là các hệ thống máy tính.

Theo báo cáo về "Chỉ số sẵn sàng trí tuệ nhân tạo của chính phủ" do Oxford Insights thực hiện năm 2022, Việt Nam xếp hạng 55 trong tổng số 181 quốc gia trên thế giới trong việc khai thác những ứng dụng của AI để vận hành và cung cấp dịch vụ.

Lĩnh vực ngân hàng đang áp dụng AI trong việc định danh điện tử (eKYC) để xác thực, dùng AI chatbox để tư vấn cho khách hàng. Trong lĩnh vực y tế, VinBigData đã sử dụng AI (VinDr) để giúp các bác sĩ chẩn đoán bệnh tốt hơn.

Mới đây nhất, một mô hình ngôn ngữ lớn mang tên PhởGPT, một phiên bản ChatGPT chuyên biệt cho người Việt ra đời góp phần đẩy cuộc đua AI tại Việt Nam trở nên nóng hơn bao giờ hết.

Những nỗi sợ hiện hữu

Xã hội vẫn còn không ít băn khoăn và lo lắng về AI. Khảo sát của Viện Nhân loại Tương lai của Đại học Oxford (Anh quốc) với 352 nhà nghiên cứu AI cho thấy nguy cơ trí tuệ nhân tạo thay thế công việc của con người, đặc biệt là các nhóm ngành nghề liên quan đến viết, mã hóa, sáng tạo nội dung....

Những quan ngại liên quan đến lừa đảo thông qua deepfake (công nghệ sử dụng AI để tạo ra các video, hình ảnh giả mạo), phát tán tin tức giả làm ảnh hưởng đến kinh tế, chính trị cũng đã xảy ra. Vào năm 2019, một công ty năng lượng đã bị lừa 243.000 USD bởi thủ đoạn giả mạo hình ảnh, giọng nói của lãnh đạo công ty, yêu cầu nhân viên chuyển tiền. Tổng thiệt hại trong các vụ lừa đảo deepfake trên thế giới trong năm 2022 đã lên đến 11 triệu USD.

Về phía người dùng phổ thông, bên cạnh hứng thú tương tác cùng các công cụ như ChatGPT, họ cũng có không ít lo lắng. Trong đó phổ biến là nỗi lo vi phạm quyền riêng tư và lộ thông tin cá nhân hoặc thông tin nhạy cảm.

Cách áp dụng AI mang lại hiệu quả

Trong bối cảnh AI đang phát triển mạnh mẽ, có hai yếu tố cần được quan tâm nhất là cấu trúc AI cũng như tư duy, định hướng của các nhà phát triển.

Về cấu trúc AI, hiện đa số vẫn đang hoạt động trên các nền tảng đám mây, được người dùng tiếp cận thông qua Internet. Tuy nhiên trong tương lai, kiến trúc AI lai (Hybrid AI) - kết hợp giữa nền tảng đám mây với thiết bị phần cứng tích hợp AI (điện thoại thông minh, ô tô, máy tính cá nhân, thiết bị IoT...) sẽ được tận dụng vì ưu điểm giúp nâng cao bảo mật và có thể tiết kiệm chi phí hơn so với mô hình AI đám mây thông thường.

Samsung là một trong những nhà sản xuất đi đầu trong việc phát triển mô hình AI lai. Tháng 11, hãng đã giới thiệu Galaxy AI - trải nghiệm AI di động toàn diện, được hỗ trợ bởi công nghệ AI tích hợp trên thiết bị phát triển của Samsung (ứng dụng một phần từ mô hình AI tạo sinh Samsung Gauss) và AI dựa trên đám mây, ra đời từ sự hợp tác của Samsung với các chuyên gia hàng đầu.

Nếu cấu trúc AI lai là chìa khóa cho việc tối ưu hiệu suất và quyền riêng tư thì định hướng phát triển AI của các nhà sản xuất cũng cần đi theo hướng trao quyền cho người dùng, giải quyết các nỗi lo về bảo mật để người dùng tự tin sử dụng…

Với việc các nhà sản xuất tầm cỡ, có hệ sinh thái sản phẩm đa dạng như Samsung và các tập đoàn hàng đầu có những động thái rõ ràng hơn trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, người dùng có thể kỳ vọng một kỷ nguyên quyền năng mới của điện thoại, đặt những lợi ích của AI vào tay người dùng.