Vì sao khó phát hiện sớm ung thư gan?

Minh Nhật

(Dân trí) - Việt Nam nằm trong khu vực có tỷ lệ mắc ung thư gan cao nhất thế giới, bệnh có xu hướng gia tăng.

Đáng lưu ý đây cũng là loại ung thư có tỷ lệ tử vong hàng đầu cho cả hai giới. Đa số bệnh nhân đến khám khi đã muộn, thời gian sống trung bình không quá một năm. 60% đến viện khi đã ở giai đoạn trung gian và tiến triển, tỷ lệ được phát hiện sớm rất thấp.

Vì sao ung thư gan thường phát hiện muộn?

Tỷ lệ tử vong do ung thư gan cao, do ung thư gan thường phát hiện ở giai đoạn giữa và cuối khi đã có những biểu hiện bệnh rõ ràng. Chuyên gia gan mật chỉ ra rằng, vì không có cảm giác đau ở gan nên ngay cả khi khối u phát triển bên trong người bệnh cũng khó lòng phát hiện. Khi khối u phát triển đến mức đau bụng, chướng bụng, da và tròng trắng mắt chuyển vàng, chán ăn, sụt cân, buồn nôn, hôn mê thì thường có nghĩa là tế bào ung thư đã tăng sinh đáng kể, ung thư gan đã tiến triển đến giai đoạn giữa hoặc giai đoạn cuối và chức năng gan đã suy giảm trầm trọng.

Vì sao khó phát hiện sớm ung thư gan? - 1

Ung thư gan phát triển rất nhanh và có thể tăng gấp đôi kích thước trong 3 tháng. Mất khoảng 6 đến 9 tháng để bệnh tiến triển từ giai đoạn đầu tiên lên giai đoạn thứ hai. Sẽ mất thêm 6 đến 9 tháng nữa để kết thúc giai đoạn này. Nếu phát hiện ở giai đoạn giữa và cuối, thường bệnh có thể gây tử vong trong vòng nửa năm hoặc một năm.

Trong khi đó, bệnh ung thư gan nếu được phát hiện ở giai đoạn đầu thì sẽ có nhiều phương án điều trị hơn và cơ hội chữa khỏi sẽ tăng lên. Theo hướng dẫn về viêm gan B của Hiệp hội Gan mật Châu Á - Thái Bình Dương, những người có nguy cơ cao mắc bệnh gan nên siêu âm ổ bụng và xét nghiệm máu để tìm mức độ alpha-fetoprotein (AFP) mỗi 6 tháng để theo dõi sức khỏe gan. Nếu có vấn đề trong quá trình khám, các bác sĩ có thể sử dụng phương pháp chụp cắt lớp vi tính hoặc chụp cộng hưởng từ để chẩn đoán theo dõi.

Đối tượng nào cần tầm soát ung thư gan sớm?

Tầm soát ung thư gan giúp ta phát hiện được bệnh ở giai đoạn rất sớm, ngay cả khi chưa có triệu chứng. Ở giai đoạn sớm bác sĩ phẫu thuật để loại bỏ khối u, giúp bệnh nhân hồi phục nhanh và không để lại di chứng. Phẫu thuật ở giai đoạn này còn giúp ngăn chặn khối u di căn đến các cơ quan khác trên cơ thể. 

Việc phát hiện sớm và điều trị cũng giúp cho bệnh nhân không phải chịu những thương tổn về thể chất hay tâm lý. Ngoài ra điều trị ở giai đoạn sớm sẽ không gây tốn kém về mặt kinh tế cho người bệnh. Do đó việc tầm soát ung thư gan sớm là điều nên làm với những đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh.

Theo các chuyên gia, thông thường chia làm 2 nhóm đối tượng có khả năng mắc ung thư gan cao lần lượt như sau:

- Đang nhiễm virus và các bệnh liên quan đến gan:

+ Tiền sử gia đình có người bị ung thư gan.

+ Virus viêm gan B và viêm gan C là nguyên nhân hàng đầu gây ung thư tế bào gan nguyên phát.

+ Viêm gan do nguyên nhân tự miễn, có thể đi kèm các bệnh tự miễn khác: như đái tháo đường type 1, basedow, viêm khớp dạng thấp, lupus ban đỏ....

+ Gan nhiễm mỡ không do rượu.

- Mắc các bệnh khác nhưng có nguy cơ bị ung thư gan:

+ Các bệnh béo phì, tiểu đường làm tăng nguy cơ bị ung thư gan.

+ Xơ gan do sử dụng rượu bia, các chất kích thích quá nhiều.

+ Ngoài ra còn những nguyên nhân tự phát mà khoa học chưa thể nghiên cứu và giải thích.

+ Khi có những biểu hiện như thường xuyên mệt mỏi, nước tiểu có màu vàng đậm, đau âm ỉ vùng gan, xuất huyết dưới da thì cũng nên khám thường xuyên để nhận được lời khuyên của bác sĩ.