Vaccine 6 trong 1 - Cơ hội phòng bệnh sớm cho trẻ từ 2 tháng tuổi

6 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm với trẻ nhỏ

Trong năm 2023, nhiều địa phương khan hiếm vaccine khiến không ít gia đình bỏ lỡ lịch tiêm chủng cho trẻ. Các chuyên gia y tế lo ngại tình trạng tiêm chủng thấp, tiêm không đầy đủ, đúng lịch khiến miễn dịch cộng đồng giảm, các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có nguy cơ quay trở lại và bùng phát. Trong đó, có 6 bệnh truyền nhiễm hàng đầu ở trẻ nhỏ là bạch hầu, uốn ván, ho gà, bại liệt, viêm gan B, bệnh do vi khuẩn Hib.

Theo các chuyên gia y tế, bạch hầu vẫn đang xuất hiện rải rác chùm ca bệnh ở các tỉnh thành, bệnh gây nhiều biến chứng như suy hô hấp, rối loạn nhịp tim, liệt cơ hô hấp, có tỷ lệ tử vong đến hơn 20% nếu xảy ra ở trẻ dưới 5 tuổi.

Còn bệnh ho gà xuất hiện ở mọi nơi trên thế giới và thường xảy ra ở trẻ em. Trước khi có vaccine, bệnh ho gà có tính chu kỳ khoảng 3 - 4 năm ở nhiều nước. 90% ca mắc và tử vong thường xảy ra ở trẻ dưới 1 tuổi. Từ đầu năm đến nay, nước ta đã ghi nhận 3 ca mắc bạch hầu và gần 130 ca mắc ho gà chủ yếu ở trẻ chưa tiêm chủng hoặc tiêm chủng chưa đầy đủ.

Uốn ván là bệnh nguy hiểm và khó chữa, tỷ lệ tử vong 25-90% ở trẻ nhỏ và lên đến 95% ở trẻ sơ sinh. Ở Việt Nam, từ năm 2015 đến nay, trung bình có 350 ca uốn ván mỗi năm. 

Trẻ mắc bại liệt để lại di chứng tàn tật suốt đời, ảnh hưởng đến cuộc sống, học tập và hòa nhập cộng đồng. Tại Việt Nam, trước khi có vaccine, bại liệt là gánh nặng bệnh tật lớn, tỷ lệ mắc 126,4/100.000 dân. Mỗi năm, có hàng chục nghìn trẻ em bị di chứng liệt suốt đời.

Tháng 4/2023, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) cảnh báo bệnh bại liệt nguy cơ cao xâm nhập Việt Nam do tỷ lệ tiêm vaccine thấp trong khi bệnh đang trỗi dậy ở nhiều nước và tình hình du lịch, giao thương giữa các nước ngày càng thuận lợi.

90% trẻ sơ sinh nhiễm virus viêm gan B sẽ tiến triển thành bệnh mạn tính, nguy cơ xơ gan, ung thư gan về sau. Vi khuẩn Hib gây viêm phổi, viêm màng não với di chứng tổn thương não, điếc, trí tuệ sa sút, giảm khả năng học tập, khó khăn khi vận động…

Do đó, tiêm vaccine cho trẻ ngay những tháng đầu đời tạo rào chắn bảo vệ trẻ. Theo Quỹ Nhi đồng Liên Hợp Quốc (UNICEF), vaccine cứu sống 4,4 triệu người mỗi năm, có thể tăng lên 5,8 triệu người vào năm 2030 nếu đảm bảo không để ai bị bỏ lại phía sau. UNICEF và Bộ Y tế khuyến cáo trẻ cần tiêm chủng khi đến lịch, tiêm bù, tiêm vét các vaccine quan trọng.

Cơ hội vàng phòng bệnh sớm cho trẻ từ 2 tháng tuổi

Theo các chuyên gia, thời tiết chuyển mùa, nhiệt độ chênh lệch giữa ngày và đêm là điều kiện để các mầm bệnh phát triển và dễ bùng phát. Giai đoạn đầu đời là thời điểm vàng để bé được xây dựng nền tảng sức khỏe bởi lúc này hệ miễn dịch của bé non yếu, chưa thể kháng lại các mầm bệnh từ môi trường xung quanh. Chủng ngừa đóng vai trò quan trọng để bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Các chuyên gia cho biết, mốc trẻ 2 tháng là cơ hội vàng để phụ huynh chuẩn bị hành trang sức khỏe cho trẻ bằng vaccine, trong đó vaccine 6 trong 1 là một trong những mũi tiêm quan trọng nhất.

6 trong 1 là loại vaccine phối hợp sử dụng trong chương trình Tiêm chủng dịch vụ phòng được nhiều bệnh nhất (ho gà, bạch hầu, uốn ván, viêm gan B, bại liệt và viêm phổi - viêm màng não do vi khuẩn Hib) chỉ trong một mũi tiêm. Phụ huynh cần cho trẻ tiêm đủ phác đồ 3 mũi trong 6 tháng đầu đời và mũi 4 (mũi nhắc lại) lúc trẻ 16-18 tháng tuổi, lưu ý cần hoàn thành phác đồ trước 2 tuổi.

Vaccine 6 trong 1 chứa thành phần kháng nguyên ho gà vô bào nên ít gây sốt, hạn chế quấy khóc. Trẻ tiêm vaccine 6 trong 1 không cần uống bổ sung vaccine bại liệt, còn đối với trẻ tiêm vaccine 5 trong 1 trong chương trình tiêm chủng mở rộng, cần bổ sung thêm vaccine bại liệt.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, nếu trẻ được tiêm vaccine 6 trong 1 đủ mũi, đúng lịch thì hiệu quả bảo vệ đạt 95-100%. Ngược lại, nếu trì hoãn hoặc tiêm không đủ mũi thì hiệu quả không tối ưu. Ví dụ nếu chỉ tiêm một mũi 6 trong 1, hiệu quả bảo vệ đối với bại liệt chỉ đạt khoảng 40%, bạch hầu và ho gà chỉ đạt 30%.

Tại Việt Nam, vaccine 6 trong 1 có hai loại gồm loại của Pháp ở dạng pha sẵn, loại của Bỉ sẽ qua bước pha hồi chỉnh trước khi tiêm. Lịch tiêm, hiệu quả và độ an toàn của hai loại như nhau. Ba mẹ hãy tham vấn bác sĩ ở các điểm tiêm khi đưa con đi tiêm chủng và quan trọng là cần tiêm đủ liều, đúng lịch cho con.

"Hiện các bệnh như bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, viêm gan B và các bệnh do vi khuẩn Hib chưa được loại trừ mà vẫn bùng phát lẻ tẻ và có thể quay lại. Vì vậy, gia đình cần cho trẻ tiêm ngừa đúng, đủ lịch, đặc biệt từ mốc 2 tháng tuổi để trẻ phát triển khỏe mạnh", bác sĩ Chính nói.