Ung thư đường mật: Chẩn đoán vô cùng khó khăn
(Dân trí) - Vàng da, phân bạc màu, ngứa, sụt cân… có thể là dấu hiệu cảnh báo ung thư đường mật, được chỉ được phát hiện ở giai đoạn muộn.
Thông thường nhiều người chỉ biết ung thư gan dạng ung thư tế bào gan, nhưng có dạng ung thư đường dẫn mật rất quan trọng mà chẩn đoán vô cùng khó khăn. Khi đã chẩn đoán ra bệnh thường đã quá trễ.
Chẩn đoán ung thư đường mật là một thách thức từ khi nó được mô tả lần đầu tiên bởi Durand -Fardel vào năm 1840.
Ung thư đường mật thường xảy ra ở người lớn trên 60 tuổi với nam giới hơi chiếm ưu thế, mặc dù thỉnh thoảng người trẻ vẫn mắc bệnh.
Theo bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, những điều kiện khác nhau như viêm đường mật, sỏi, tắc nghẽn đường mật có liên quan đến tần xuất gia tăng carcinoma đường mật.
Ví dụ, những bệnh nhân với viêm xơ chai đường mật nguyên phát có khả năng từ 6 đến 30% phát triển thành carcinoma đường mật trong suốt cuộc đời của họ. Khoảng 10% đến 30% của tất cả các bệnh nhân cần phải ghép gan do PSC có carcinoma đường mật bị che lấp tại thời điểm ghép. Hơn nữa, 2% đến 25% bệnh nhân nang ống mật chủ và 5% bệnh nhân sỏi gan phát triển ung thư đường mật. Vì thế, tắc mật nên được điều trị khi xảy ra, như phẫu thuật cắt bỏ ngay cả khi nang ống mật chủ không triệu chứng.
Một số yếu tố gây ung thư đường mật:
- Nhiễm sán lá gan
- Bệnh túi mật
- Viêm xơ đường ruột
- Viêm loét đại tràng
- Viêm gan C kèm nhiễm ký sinh trùng
Các dấu hiệu lâm sàng
Đặc điểm then chốt của carcinoma đường mật là sự gia tăng nghẽn đường mật với biểu hiện tắc mật. Những bệnh nhân biểu hiện vàng da với phân bạc màu, tiểu sậm và ngứa.
Những triệu chứng không đặc hiệu như mệt mỏi, chán ăn, sụt cân và sốt không tìm được nguyên nhân có thể đồng hành hoặc đi trước sự tiến triển của vàng da.
Carcinoma đường mật thỉnh thoảng cùng tồn tại với bệnh sỏi mật, mà nó là lý do gây nên sự giải thích sai lầm về lý do của sự tắc nghẽn.
Một mặt khác, carcinoma đường mật gần sự phân nhánh hay carcinoma trong gan sẽ không gây vàng da bởi vì chỉ cần từ 10% đến 20% mô gan chức năng không bị cản trở thì cũng đủ để bài tiết bilirubin hiệu quả.
Cản trở đường mật có thể gây nên những vấn đề thứ phát nghiêm trọng. Đầu tiên, những bệnh nhân tắc mật sẽ dẫn đến viêm đường mật.
Một vấn đề thứ phát thường gặp là thiếu nước và dinh dưỡng ở những bệnh nhân tắc mật trầm trọng do buồn nôn, nôn, và mệt mỏi toàn thân.
Ung thư biểu mô đường mật trong gan thường không có dấu hiệu lâm sàng đặc hiệu như: đau bụng, mệt mỏi, giảm cân. Khoảng 90% ung thư đường mật ngoài gan có biểu hiệu vàng da và dấu hiệu khác của tắc mật như: tiểu sẫm màu, mẩn ngứa, phân bạc màu. Thăm khám lâm sàng sờ thấy túi mật căng to vùng hạ sườn phải. Các xét nghiệm cận lâm sàng bao gồm chụp cộng hưởng từ, cắt lớp vi tính ổ bụng, marker ung thư CEA, CA 19-9.
Điều trị
Phẫu thuật là phương pháp duy nhất điều trị triệt để cho người bệnh. Các phương pháp phẫu thuật bao gồm: ung thư biểu mô đường mật trong gan cắt gan tiêu chuẩn, ung thư ống mật chủ cắt khối tá tụy, ung thư rốn gan cắt gan phải hoặc gan trái. Các phương pháp khác bao gồm: dẫn lưu đường mật ra da, đặt stent đường mật, hóa chất, xạ trị…