Rau đắng đất - Vị thuốc dân dã

Công nhân thu hoạch rau đắng đất.

“Rau đắng” hay còn gọi là “rau đắng đất” mọc hoang nhiều ở vùng Nam Bộ và Nam Trung Bộ. Cây rất dễ sống, do khả năng phân nhánh khỏe nên thường mọc thành đám ở ruộng trồng ngô, khoai, sắn, ở bãi sông, nương rẫy và thậm chí ở ven đường đi.

Thứ rau này tuy dễ kiếm nhưng lại hiếm khi bán ngoài chợ; thường là người dân tìm thấy, nhổ cả bụi, mỗi chỗ một ít đem về rửa sạch nấu canh ăn. Món lẩu cá kèo, lẩu mắm hay canh cá lóc, canh cá rô đồng... đặc sản miền Tây không thể thiếu rau đắng đất – thứ rau mới cho vào miệng thì có vị đắng, nhưng khi trôi xuống họng lại có vị ngọt khó quên. “À ơi… Canh rau đắng, cá rô đồng; Nồi cơm mẹ nấu à ơi... thơm nồng buổi trưa”; “Rau đắng ngọt lịm tình quê, anh đi lục tỉnh anh mê không về”... Rau đắng đã vào ca dao, theo câu hát ru đi vào tâm hồn người Việt như thế.

Trong các bữa nhậu lai rai của người miền Nam, đĩa rau đắng đất vừa là thứ rau gia vị, vừa có tác dụng giải rượu rất hiệu quả. Rau đắng đất được coi là cây thuốc quý mà thiên nhiên ban tặng cho con người bởi sự lành tính và những lợi ích tuyệt vời của nó.

Một số cách sử dụng rau đắng làm thuốc

GS.TS Đỗ Tất Lợi viết trong tài liệu “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam”: rau đắng đất hay còn gọi là cây xương cá hay cây càng tôm là loài cây cỏ mọc bò gần sát mặt đất, lá nhỏ có bẹ chìa, hoa màu hồng tím mọc tụ 1-5 hoa ở kẽ lá. Rau đắng đất mọc khắp nơi tại các tỉnh của Việt Nam, thường mọc nhiều nơi ẩm ướt.

Trong rau đắng đất có chứa 0.35 % tanin, Vitamin C (900mg% đối với cây khô kiệt), Catotin ( 39%), đường, tinh dầu và một ít ancaloit. Rau đắng có tính bình, không độc, lợi tiểu, sát trùng bàng quang, ăn nhiều có thể chữa đái buốt, sỏi thận, giải độc...

Cách dùng rau đắng đất hiệu quả

Rau đắng được dùng làm thuốc lợi tiểu, chữa tiểu buốt, sỏi thận, giải độc, chữa rắn cắn, mụn nhọt, vàng da: Ngày dùng 6-12 g (khô) dưới dạng thuốc sắc. Có thể dùng tươi, sao khô rồi sắc uống. Dùng ngoài giã nát đắp không kể liều.

Ngày uống 12g rau đắng phơi hay sấy khô dưới dạng thuốc sắc. Chữa tiểu tiện khó khăn, tiểu buốt, tiểu ra sỏi cạn.

Rau đắng khô 12g, hoạt thạch 10g, mộc thông 5g, xa tiền thảo (cây mã đề) 8g, nước ba bát, sắc còn một bát. Chia 3 lần uống trong ngày. Chữa viêm bàng quang, viêm đường tiểu tiện, tiểu buốt.

Ngoài ra, có thể dùng bài thuốc rau đắng đất kết hợp với Actiso, Bìm bìm biếc trong thuốc bổ gan Boganic để cải thiện các triệu chứng suy giảm chức năng gan, viêm gan như ăn kém, khó tiêu, đầy bụng, da xạm vàng, nước tiểu vàng, đau hạ sườn phải.

Các kết quả nghiên cứu trên lâm sàng tại Bệnh viện K Trung ương, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Thái Bình đã cho thấy: Boganic giúp hạ men gan với tỷ lệ lui bệnh 67% sau 10 ngày dùng.

Quy trình thu hái, bảo tồn dược liệu rau đắng đất Công ty dược phẩm Traphaco đã sử dụng rau đắng đất là một trong ba dược liệu chính sản xuất ra thuốc bổ gan Boganic. Dù cây rau đắng đất dễ sống, mọc hoang, nhưng để làm sao để cây rau này đáp ứng nhu cầu sản xuất thuốc với số lượng lớn, các cán bộ Công ty dược phẩm Traphaco đã hướng dẫn bà con nông dân phát triển cây rau đắng đất mọc hoang hóa thành cây dược liệu trồng tập trung, đặc biệt là hướng dẫn bà con thực hiện quy trình thu hái cây rau đắng đất theo tiêu chuẩn GACP – WHO (thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc). Từ nguyên liệu sạch này, các hoạt chất sẽ được chiết xuất, sản xuất thành thuốc chữa bệnh cho người dân. Một niềm vui lớn với cán bộ, nhân viên Công ty dược phẩm Traphaco khi mới đây, ngày 02/06/2014, Boganic đã được hội đồng chuyên gia Bộ Y tế bình chọn và trao giải thưởng “Ngôi sao thuốc Việt”. Bạn đọc có thể tham khảo cách chăm sóc gan khỏe bằng thảo dược thiên nhiên tại Website: www.boganic.vn Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng