Những loại virus lây qua đường tình dục nguy hiểm bậc nhất

Không chỉ HIV, nhiều loại virus lây truyền qua đường tình dục đang âm thầm tấn công sức khỏe con người, gây ra các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi ngày có hơn 1 triệu ca nhiễm các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STIs) được ghi nhận trên toàn cầu, trong đó nhiều trường hợp do virus gây ra.

Những virus này không chỉ lây qua quan hệ tình dục không an toàn mà còn có thể lan truyền qua tiếp xúc da - niêm mạc, dịch tiết cơ thể, thậm chí từ mẹ sang con.

1. HIV

HIV (Human Immunodeficiency Virus) là virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS). Virus này tấn công hệ miễn dịch, khiến cơ thể mất khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng và ung thư.

Theo UNAIDS, tính đến năm 2023, toàn cầu có khoảng 39 triệu người sống chung với HIV, trong đó 1,3 triệu ca nhiễm mới chỉ trong vòng 1 năm.

HIV lây truyền chủ yếu qua:

- Quan hệ tình dục không an toàn.

- Dùng chung kim tiêm, dụng cụ xăm trổ.

- Truyền máu nhiễm HIV.

- Từ mẹ sang con khi mang thai, sinh nở hoặc cho con bú.

Hiện nay, tuy chưa có thuốc chữa khỏi HIV, nhưng các liệu pháp điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) giúp người bệnh sống khỏe mạnh và ngăn ngừa lây truyền nếu tuân thủ đúng phác đồ.

2. HPV

HPV (Human Papillomavirus) là loại virus phổ biến nhất lây qua đường tình dục, với hơn 600 triệu người nhiễm trên toàn cầu (theo CDC Hoa Kỳ). Có hơn 100 chủng HPV, trong đó khoảng 14 chủng được coi là nguy cơ cao vì có thể gây ung thư cổ tử cung, hậu môn, dương vật, hầu họng...

Phần lớn người nhiễm HPV không có triệu chứng rõ ràng và tự khỏi sau vài tháng đến vài năm. Tuy nhiên, nếu nhiễm chủng nguy cơ cao kéo dài, tế bào tại cổ tử cung có thể biến đổi ác tính dẫn đến ung thư.

Vaccine phòng HPV hiện được WHO khuyến cáo tiêm cho trẻ em và thanh thiếu niên từ 9 đến 26 tuổi. Việc tầm soát định kỳ và tiêm phòng đúng thời điểm có thể giảm tới 90% nguy cơ ung thư cổ tử cung.

3. Virus Herpes (HSV)

Virus Herpes simplex (HSV) gồm 2 type: HSV-1 (gây mụn rộp môi) và HSV-2 (gây mụn rộp sinh dục). Cả hai đều có thể lây qua đường tình dục hoặc tiếp xúc trực tiếp với vùng da, niêm mạc bị nhiễm virus.

Theo WHO, có khoảng 3,7 tỷ người dưới 50 tuổi nhiễm HSV-1 và 491 triệu người từ 15-49 tuổi nhiễm HSV-2.

HSV gây ra các nốt mụn nhỏ đau rát ở bộ phận sinh dục, hậu môn, miệng hoặc môi. Dù không nguy hiểm đến tính mạng, virus này không thể loại bỏ hoàn toàn khỏi cơ thể, dễ tái phát nhiều lần, gây khó chịu và ảnh hưởng tâm lý người bệnh.

Việc sử dụng bao cao su có thể giúp giảm nguy cơ lây nhiễm nhưng không bảo vệ tuyệt đối do virus có thể lây qua tiếp xúc da ở vùng không được che phủ.

4. Viêm gan B

Virus viêm gan B (HBV) có thể lây truyền qua đường máu, tình dục và từ mẹ sang con. Đây là một trong những nguyên nhân chính gây xơ gan và ung thư gan trên toàn thế giới.

Theo ước tính của WHO, khoảng 296 triệu người đang sống chung với viêm gan B mạn tính, trong đó hơn 800.000 người tử vong mỗi năm do các biến chứng nặng.

Viêm gan B thường diễn tiến âm thầm, không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến tổn thương gan không thể hồi phục.

Hiện có vaccine phòng viêm gan B rất hiệu quả, được khuyến cáo tiêm ngay sau sinh và tiêm nhắc đầy đủ theo lịch.

5. Cytomegalovirus (CMV)

CMV là một loại herpes virus ít được biết đến nhưng lại có thể gây biến chứng nghiêm trọng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh. Virus này lây qua nước bọt, máu, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con.

Hầu hết người nhiễm CMV không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, nếu phụ nữ nhiễm CMV lần đầu trong khi mang thai, virus có thể lây sang thai nhi, gây dị tật bẩm sinh, chậm phát triển trí tuệ, khiếm thính, thậm chí tử vong.

Hiện chưa có vaccine phòng CMV, vì vậy phòng tránh lây nhiễm qua đường tình dục là một trong những biện pháp quan trọng.