Những “kẻ phá bĩnh” đường con cái

Nhiều đấng mày râu cứ “miệt mài” tìm kiếm một đứa con để nối dõi tông đường nhưng rồi “lực bất tòng tâm” mà không rõ nguyên do. Trong thực tế có một nguyên do mà ít ai nghĩ đến, đó là dược phẩm.

Rất nhiều loại thuốc kê toa có thể dẫn đến vô sinh nam giới, thường là tạm thời nhưng đôi khi vĩnh viễn. Thuốc viêm khớp, thuốc trầm cảm, thuốc cao huyết áp, thuốc về tiêu hóa,  thuốc kháng sinh và thuốc chống ung thư chỉ là một số trong nhiều loại thuốc có thể can thiệp vào tiến trình sản xuất tinh trùng, chức năng tình dục và xuất tinh. Dưới đây là một số dược phẩm phổ biến có thể là “kẻ phá bĩnh” đối với ước mơ có người “nối dõi tông đường”.

1. Cimetidine

Cimetidine được dùng để điều trị chứng loét dạ dày và chứng trào ngược dạ dày thực quản. Thuốc này có tác dụng làm giảm lượng axít có trong dạ dày, được dùng cho cả phái nam và phái nữ. Sử dụng quá thường xuyên cimetidine có thể làm tăng hàm lượng prolactin, dẫn đến tăng khả năng vô sinh cho cả phụ nữ lẫn nam giới. Ở nam giới, khi prolactin tăng lên sẽ làm giảm hàm lượng LH và testosterone khiến số lượng tinh trùng thấp hơn, giảm chức năng tình dục và dẫn tới vô sinh. Nếu bạn đang sử dụng thuốc cimetidine để trị loét dạ dày hoặc bệnh trào ngược, cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ để được thay một loại thuốc khác không ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.

2. Thuốc chẹn kênh canxi

Thuốc chẹn kênh canxi thường được kê toa cho những bệnh nhân cao huyết áp. Cơ chế tác động của thuốc là làm thay đổi cách di chuyển của canxi vào các tế bào tim và các mạch máu, làm tăng lượng máu, ôxy cần cung cấp cho tim nhằm giảm áp lực trên tim. Các nhà y học cho rằng các thuốc chẹn kênh canxi can thiệp vào quá trình thụ tinh. Đặc biệt, các loại thuốc nhóm này có thể ngăn chặn khả năng tinh trùng thâm nhập vào trứng. Việc chuyển sang những loại thuốc trị cao huyết áp khác có thể phục hồi khả năng thụ tinh. Có rất nhiều loại thuốc trị cao huyết áp không thuộc nhóm chẹn kênh canxi nên không ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

3. Kháng sinh

Kháng sinh thường được kê toa để điều trị một loạt các nhiễm trùng do vi khuẩn. Thông thường, kháng sinh chỉ được dùng trong một thời gian ngắn và những tác dụng phụ có hại lên chức năng sinh sản sẽ mất đi sau khi ngừng thuốc. Tuy nhiên, có những dạng kháng sinh được sử dụng lâu dài để điều trị các rối loạn kinh niên, chẳng hạn như mụn trứng cá. Những loại thuốc kháng sinh đã bị “vạch mặt” có khả năng gây  giảm chức năng truyền giống ở nam giới bao gồm:

- Nitrofurantoins: Kháng sinh này thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng đường tiết niệu. Chúng có thể làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới hoặc  ngăn chặn quá trình sản xuất tinh trùng.

- Aminoglycosides: Đây là loại kháng sinh thường chỉ được sử dụng cho các nhiễm trùng nặng do vi khuẩn, như bệnh lao và được quản lý dưới sự giám sát y tế chặt chẽ. Các aminoglycosides có thể ảnh hưởng đến sản xuất tinh trùng. Khét tiếng trong nhóm thuốc này là neomycin, làm giảm cả số lượng tinh trùng lẫn khả năng chuyển động của tinh trùng.

- Minocycline: Kháng sinh này thường được sử dụng để trị mụn,  cũng có thể được sử dụng để điều trị viêm phổi, nhiễm trùng đường hô hấp, da, nhiễm trùng sinh dục, tiết niệu. Dược phẩm này thuộc về nhóm kháng sinh tetracycline. Dù chưa có được bằng chứng rõ rệt về tác động làm giảm số lượng tinh trùng ở người nhưng thực nghiệm đã chứng minh thuốc này gây giảm số lượng tinh trùng ở bò. Vì thế, các nhà khoa học tin rằng nhóm kháng sinh này cũng có tác động làm giảm tinh trùng ở người.

- Macrolide: Được sử dụng để điều trị bệnh chlamydia, macrolide tương tự như với penicillin và có thể được sử dụng  thay thế penicillin ở người bị dị ứng với kháng sinh này. Những nghiên cứu trên súc vật cho thấy nhóm kháng sinh này có tác dụng làm giảm tinh trùng.

- Sulfasalazine: Chủ yếu được sử dụng trong các trường hợp viêm ruột, tiêu chảy, chảy máu trực tràng và đau bụng ở những người bị viêm loét đại tràng. Đây là loại thuốc chống viêm, được sử dụng cho những người bị viêm khớp dạng thấp. Sử dụng sulfasalazine đã được chứng minh sẽ làm giảm số lượng tinh trùng cũng như ảnh hưởng đến sự vận động của tinh trùng, cũng có nghĩa là giảm khả năng sinh sản ở nam giới.

4. Hóa trị liệu

Những người đàn ông đã được chẩn đoán với bệnh ung thư thấy rằng khả năng sinh sản của họ bị ảnh hưởng khi trải qua giai đoạn hóa trị và xạ trị. Các thuốc dùng trong hóa trị thường gây giảm số lượng tinh trùng và khả năng vận động của tinh trùng. Những tác dụng này có thể là tạm thời hoặc vĩnh viễn. Trong một số trường hợp hóa trị, bệnh nhân được đề nghị lưu trữ tinh trùng trước khi thực hiện liệu pháp này.

Theo Dược sĩ Nguyễn Bá Huy Cường

Người lao động