Nguy hiểm như 5 phương pháp giảm cân cực đoan

Có thể kể các phương pháp giảm cân nguy hiểm sau:

Tự gây chán ăn

Chế độ này thường được gọi là Anna Boot Camp hay ABC. Chế độ này dựa trên một giả thuyết rằng, khi bạn thực hiện chế độ ăn kiêng, cơ thể bị đẩy vào “chế độ đói” và sẽ đáp ứng bằng cách tăng cường hấp thu dinh dưỡng từ thức ăn. Do vậy nếu bạn thay đổi số lượng calo mỗi ngày bạn có thể  “lừa” cơ thể ngăn ngừa chế độ đói. 

Những người tham gia liệu trình này phải thực hiện chế độ ăn giảm calo xuống còn từ 100-500 kcal mỗi ngày và thường xuyên thay đổi mức calo khác nhau giữa các ngày. Liệu trình kéo dài khoảng 50 ngày. Chế độ ăn uống thất thường như vậy làm cho người ăn kiêng cảm thấy chán ăn. Một số người còn cho rằng ngoài đói, thì đau còn giúp giảm cân tốt nên những người thực hiện biện pháp này còn tự hành xác, thận chí cắt xẻ vào thịt da mình.

Do ăn chế độ ít calo thất thường và kéo dài, nhiều người bị tổn thương đường tiêu hóa nghiêm trọng và trở thành biếng ăn và suy kiệt vĩnh viễn. Trung tâm Quốc gia về Rối loạn ăn uống Úc còn tổng kết thấy nhiều tai biến nghiêm trọng xảy ra ở người thực hiện chế độ ABC nói trên như: Có cơn đau tim, tổn thương não vĩnh viễn, suy các cơ quan quan trọng như gan, dạ dày, tuyến tụy, suy kiệt và rối loạn tâm thần.

Chế độ Thanh lọc cơ thể  (Cleansing hay Detox)

Là chế độ nhịn ăn và chỉ dùng một số loại nước hoa quả. Thường được áp dụng nhất là chế độ nhịn ăn và uống nước pha muối với 8-12 quả chanh mỗi ngày và với ớt bột hay hạt tiêu. 

Mặc dù được gọi là chế độ thanh lọc cơ thể, nhưng các nhà khoa học không tìm thấy chất độc cụ thể nào được thanh lọc mà lại thấy nhiều chất chuyển hóa độc được sản sinh trong chế độ ăn kiêng này. Cụ thể, cơ thể phải tiêu hủy các mô dự trữ  như mô mỡ, mô cơ và phải sử dụng các sản phẩm chuyển hóa độc hơn như ketonic để sinh năng lượng. 

Khi quá trình nhịn ăn nếu kéo quá dài, cơ thể khi hết nguồn dự trữ phải tiêu hủy các mô quan trọng để sinh năng lượng như mô cơ, thậm chí cả cơ tim và não thì người ta có thể tử vong. Ngoài ra chế độ này có thể gây thiếu hụt vitamin, rối loạn nước điện giải trầm trọng hoặc gây suy giảm chức năng nhiều cơ quan.

Cho đến nay, Tại Mỹ đã thống kê được hơn 60 trường hợp tử vong khi thực hiện giảm cân bằng chế độ thanh lọc cơ thể. Và mới đây, tháng 7/2014 tại Việt nam cũng có trường hợp nữ sinh 18 tuổi tử vong vì nhịn ăn thanh lọc cơ thể. 

Chế độ KE Bride Diet

KE Bride Diet là một chế độ giảm cân khá kỳ cục, người ăn kiêng không ăn gì cả mà chỉ đặt một ống truyền qua mũi xuống dạ dày và đeo một túi dịch để nhỏ giọt liên tục một dung dịch loãng, chứa ít protein và gluco, vitamin và điện giải vào dạ dày. Do đó người ta không cần ăn, chỉ hấp thụ ít calo mà vẫn không thấy đói.

Tuy nhiên, chế độ này thường gây tình trạng teo niêm mạch dạ dày ruột, táo bón nếu dùng kéo dài. Một số trường hợp vẫn có thể gây viêm mũi xoang do ống thông hoặc suy chức năng cơ quan nghiêm trọng do thiếu năng lượng.

Chế độ dùng sán dây giảm cân

Là một chế độ giảm cân được coi là  “ghê tởm”. 

Lý thuyết của chế độ giảm cân này là bạn nuôi một số sán dây trong ruột. Bạn có thể tiếp tục ăn bình thường nhưng giun sán sẽ tiêu hóa một nửa số calo bạn ăn vào. Chế độ này thỉnh thoảng vẫn có người ở châu Âu và Úc áp dụng. 

Để có sán dây trong ruột, người ta phải nuốt sống thịt lợn gạo hoặc thịt bò có ấu trùng sán. Ngoài việc bị các biến chứng do sán gây ra cho mình, những người này còn là nguồn gây lây lan bệnh giun sán ra cộng đồng.

Thuốc gây giảm cân cấp tốc

Có nhiều loại thuốc có thể hỗ trợ quá trình giảm cân. Đó có thể là thuốc làm giảm cảm giác thèm ăn, thuốc gây cảm giác no giả hiệu, thuốc tăng chuyển hóa. Một số thuốc đã được kiểm tra đảm bảo tính an toàn. Tuy nhiên cũng có một số thuốc gây nguy hiểm, dù đã bị cấm nhưng vẫn được bán trên thị trường chợ đen, trong đó phải kể đến 2,4- Dinitrophenol (DNP). 

Loại thuốc này gây tăng chuyển hóa, tăng thân nhiệt để tăng tiêu thụ calo làm tăng tiêu mỡ. Thuốc này có thể gây đục thủy tinh thể. Khi dùng quá liều, thân nhiệt bị tăng quá cao người dùng sẽ tử vong. Trên thế giới đã ghi nhận ít nhất 5 trường hợp tử vong như vậy. 

Ngay cả những thuốc được cho là an toàn với người bình thường như Sibutramine thì cũng có chống chỉ định với người có tiền sử bệnh tim vì làm tăng nguy cơ có các tai biến tim mạch. Chính vì vậy việc dùng các thuốc hỗ trợ giảm cân cần có sự tư vấn và theo dõi chặt chẽ của thầy thuốc. Tuyệt đối không nên tự dùng thuốc hỗ trợ giảm cân theo những lời mách bảo vu vơ, tin đồn hay những lời quảng cáo trên mạng.

Béo là hiện tượng lớp mỡ tích dần dưới da bụng, cằm, đùi, cổ do lượng calo nạp vào quá nhiều nhưng lại không tiêu thụ hết khiến người càng trở nên to béo, lên cân. Nguy hiểm hơn, ở một số người, mỡ lại tích ở tạng, gây tăng mỡ máu, gan, thận, tuỵ nhiễm mỡ… khiến các bộ phận này ngày càng giảm chức năng.

Cách giảm cân tốt nhất là khống chế lượng thức ăn ăn vào, buộc cơ thể phải lấy calo từ kho dự trữ vốn là lớp mỡ thừa. Theo đó, ăn đầy đủ nhóm dinh dưỡng nhưng ăn ít đi, chia nhiều bữa nhỏ để giảm tổng số calo nạp vào; giảm đồ mỡ, béo, ngọt và tăng cường nhiều rau, hoa quả, nước đậu nành... kết hợp với tăng cường vận động, ít nhất mỗi ngày 1 tiếng đi bộ.

Các bác sĩ cũng lưu ý, muốn giảm cân phải kiên trì, cần thời gian 1 - 3 cân/tháng là tối đa, để cơ thể thích nghi từ từ. Để tránh lên cân trở lại cần hình thành thói quen ăn uống, vận động như trong suốt quá trình thực hiện giảm cân.

Có một vóc dáng hoàn hảo là mơ ước của hầu hết chúng ta. Nhưng với người quá cân, việc thực hiện giảm cân phải được thực hiện khoa học thông qua chế độ dinh dưỡng hợp lý, chế độ lao động và tập luyện tiêu hao năng lượng phù hợp và tốt nhất nên có sự tư vấn của các chuyên gia về dinh dưỡng, về vận động thể thao.

ThS. BS Nguyễn Trung Cấp 

Khoa Cấp cứu - BV Bệnh nhiệt đới Trung ương