GIST dạ dày có tiến triển thành ung thư?

Trường hợp thứ nhất là nam bệnh nhân 47 tuổi có tiền sử viêm dạ dày nhiều năm, điều trị không thường xuyên. Khoảng 6 tháng gần đây, bệnh nhân thấy đau tức vùng thượng vị, hay đầy bụng, ăn uống kém hơn.

Bệnh nhân cũng đã tự mua thuốc điều trị, nhưng tình trạng vẫn nặng lên, thậm chí còn tự sờ thấy khối ở vùng thượng vị. Lúc này, bệnh nhân đi khám tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai và được chẩn đoán GIST dạ dày. Tuy nhiên khối u lớn, ở giai đoạn muộn nên đã xâm lấn vào thân đuôi tụy.

Các bác sĩ đã tiến hành phẫu thuật mổ mở, cắt toàn bộ dạ dày, thân đuôi tụy và lách. Ca mổ đã cắt hết khối u, tuy nhiên các bác sĩ nhận định bệnh dễ tái phát hoặc di căn…

Trường hợp thứ là bệnh nhân N.Q.T, 62 tuổi (Sơn La) có tiền sử viêm dạ dày hơn 10 năm điều trị không thường xuyên.

4 năm vừa qua, bệnh nhân luôn cảm thấy đau tức thượng vị âm ỉ, tự mua thuốc điều trị đau dạ dày về uống.

Tuy các triệu chứng có giảm đi, nhưng bụng ông T. lại to lên. Lúc đầu, bệnh nhân còn nghĩ mình béo bụng do tích mỡ nên đã ăn ít hơn để giảm béo. Nhưng bụng bệnh nhân vẫn to dần lên, dù cân nặng không tăng.

Đặc biệt 3 tháng gần đây, ông T. ăn vào có cảm giác đầy bụng, khó chịu, sờ bụng có khối cứng kể cả lúc đói nên ông T đã quyết định đi khám ở một bệnh viện tại Sơn La, rồi được chuyển lên Bệnh viện Bạch Mai.

Các bác sĩ Bệnh viện Bạch Mai chẩn đoán ông T. mắc bệnh GIST dạ dày và được chỉ định phẫu thuật tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy. Sau ca mổ phức tạp, các bác sĩ đã cắt được khối u khổng lồ đường kính hơn 30 cm, nặng 5 kg cùng gần như toàn bộ dạ dày của ông T mà không làm tổn thương đến các tạng xung quanh.

GIST là tên viết tắt tiếng Anh của cụm từ "Gastrointestinal Stromal Tumor", dịch ra tiếng Việt là "U mô đệm dạ dày ruột", là loại u xuất phát từ mô đệm của dạ dày.

Do u xuất phát từ lớp giữa của dạ dày nên khối u có thể phát triển vào trong, xuyên qua niêm mạc của dạ dày và gây chảy máu đường tiêu hóa; u cũng có thể phát triển ra bên ngoài, trong trường hợp này, có thể không có triệu chứng sớm, ngoại trừ cơn đau. GIST thường gặp ở người trẻ tuổi và ở dạ dày nhưng một số ít trường hợp u có thể ở ruột hoặc thực quản.

Người bệnh có thể biểu hiện triệu chứng như đau bụng, xuất huyết tiêu hóa, nhưng cũng có thể không có triệu chứng và được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Tiên lượng bệnh GIST dạ dày có nguy cơ tăng dần theo kích thước khối u. u nhỏ dưới 2cm có nguy cơ thấp, u kích thước từ 2 - 5cm có nguy cơ trung bình và u kích thước trên 5cm có nguy cơ tiến triển ác tính cao thành ung thư dạ dày.

Phát hiện u càng sớm khi kích thước u còn nhỏ sẽ giúp cho bệnh nhân có cơ hội điều trị ít xâm lấn và triệt để về mặt ung thư học cao hơn. Như khi khối u dưới 5cm, người bệnh có thể được mổ nội soi cắt u, không cần cắt đoạn dạ dày, nhiều trường hợp không cần điều trị hóa chất bổ trợ sau mổ. Tuy nhiên, để phát hiện sớm khi kích thước u còn nhỏ, chưa có triệu chứng là một việc không dễ. Do vậy, vai trò của sàng lọc và tầm soát ung thư là rất quan trọng.