Dấu hiệu nhận biết ung thư tuyến giáp trẻ em

Ung thư tuyến giáp trẻ em là gì?

Ung thư tuyến giáp trẻ em là ung thư xuất hiện ở trẻ từ dưới 18 tuổi. Mặc dù bệnh ít gặp hơn người lớn, tuy nhiên khi trẻ xuất hiện u giáp thì tỷ lệ gặp ung thư cao hơn.

Tại Hoa Kỳ, ung thư tuyến giáp chiếm 1,8% ở độ tuổi dưới 20 tuổi và tỷ lệ mắc bệnh ngày càng tăng. Đây là một trong 8 bệnh ung thư thường gặp ở độ tuổi 15-19 tuổi. Ung thư tuyến giáp là loại ung thư phổ biến thứ hai của trẻ nữ, tỷ lệ nữ/nam là 5/1.

Nguyên nhân gây ung thư tuyến giáp trẻ em   

Theo ThS.BS Nguyễn Văn Tâm, khoa Tai Mũi Họng, Bệnh viện Bạch Mai, nguyên nhân ung thư tuyến giáp ở trẻ em thường không xác định được giống như người lớn.

Các yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến giáp trẻ em:

- Tiền sử tiếp xúc tia xạ, đặc biệt ở trẻ dưới 5 tuổi là nhạy cảm nhất.

- Tiền sử mắc bệnh tuyến giáp, thiếu iod.

- Yếu tố di truyền (gặp trong các hội chứng đa u tuyến nội tiết, hội chứng Cowden, Carney complex,…)

Ung thư tuyến giáp trẻ em có những biểu hiện gì?

Trẻ em thường ít được chú ý thăm khám tuyến giáp, vì vậy bệnh thường phát hiện tình cờ qua khám sức khỏe.

Biểu hiện lâm sàng của ung thư tuyến giáp trẻ em thường là:

- Khàn tiếng.

- Khối sưng phồng vùng tuyến giáp.

- Hạch cổ.

Chẩn đoán ung thư tuyến giáp trẻ em

Chẩn đoán ung thư tuyến giáp trẻ em được thực hiện tương tự như với người lớn, gồm có:

- Khám lâm sàng: đánh giá tuyến giáp (có sờ thấy khối tương ứng với tuyến giáp, kích thước, mật độ, số lượng, …), hạch cổ, nội soi thanh quản đánh giá di động của hai dây thanh.

- Siêu âm tuyến giáp, đánh giá các đặc điểm hình ảnh để phân loại nguy cơ ác tính (TIRADS) và chọc hút tế bào u giáp dưới hướng dẫn siêu âm nếu nghi ngờ ung thư.

- Siêu âm phát hiện hạch cổ, chọc hút tế bào hạch khi nghi ngờ hạch di căn.

- Chụp cắt lớp vi tính vùng cổ có tiêm thuốc cản quang.

Thể ung thư thường phổ biến nhất là thể biệt hóa (ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang). Dựa trên lâm sàng và các thăm dò cận lâm sàng nói trên, ung thư tuyến giáp được phân giai đoạn TNM:

- T (Tumor - khối u nguyên phát): Ung thư tuyến giáp trẻ em thường phát hiện muộn nên hay xâm lấn các cấu trúc xung quanh như cơ dưới móng, khí quản, thực quản, dây thần kinh quặt ngược.

- N (Nodes - hạch cổ): thường xuất hiện hạch di căn vùng cổ.

- M (Metastasis - di căn xa): thường di căn phổi khi có di căn xa.

Giai đoạn bệnh trong ung thư trẻ em có hai giai đoạn là: giai đoạn I chưa có di căn xa và giai đoạn II đã có di căn xa.

Điều trị ung thư tuyến giáp trẻ em như thế nào?

Điều trị ung thư tuyến giáp trẻ em thường áp dụng là cắt toàn bộ tuyến giáp và nạo vét hạch cổ do khối u lớn, xâm lấn tổ chức xung quanh và di căn hạch cổ.

Sau phẫu thuật cắt toàn bộ tuyến giáp bệnh nhân được điều trị iod phóng xạ 131.

Mặc dù ung thư tuyến giáp trẻ em phát hiện muộn khi phát hiện thường có di căn hạch vùng cổ, tuy nhiên điều trị phẫu thuật tuyến giáp kết hợp với iod phóng xạ 131 cho tiên lượng tốt. Tỷ lệ khỏi bệnh cao tương đương ung thư tuyến giáp thể không biệt hóa ở người lớn.

Để phát hiện sớm ung thư tuyến giáp trẻ cần khám sức khỏe định kỳ 1 năm/lần, được kiểm tra vùng cổ và nội soi thanh quản đánh giá di động dây thanh. Cha mẹ cần cho trẻ khám ngay khi xuất hiện khối sưng phồng vùng cổ, nuốt nghẹn, nuốt vướng hay khàn tiếng, BS Tâm cho biết. 

Đặc biệt khi có yếu tố nguy cơ như tiền sử tiếp xúc tia xạ vùng đầu cổ, thiếu iod, tiền sử bệnh tuyến giáp hay gia đình có bệnh ung thư tuyến giáp, gia đình có hội chứng di truyền thì trẻ cần được khám tuyến giáp định kỳ 6 tháng/lần. Nếu phát hiện có u tuyến giáp, tùy theo mức độ nghi ngờ trên siêu âm mà bác sĩ khuyến cáo chọc hút kim nhỏ xét nghiệm giải phẫu bệnh ngay hoặc theo dõi và khám lại sau 3-6 tháng hoặc 6-12 tháng.