Các cặp vợ chồng sẽ được tự quyết định số con muốn sinh?

Ông Nguyễn Văn Tân, Tổng cục trưởng Tổng cục Dân số cho biết đề xuất này được đưa ra trong dự thảo luật Dân số và đang lấy ý kiến cho dự thảo.

Theo đó, trước đề xuất này hiện tồn tại hai luồng ý kiến ủng hộ và không ủng hộ. Theo giải thích của ông Tân, bên ủng hộ thì cho rằng nên quay lại quy định như Pháp lệnh dân số 2003 rằng các cặp vợ chồng có quyền quyết định số con, khoảng cách giữa các lần sinh. Nguyên nhân là do tỉ lệ sinh ở nhiều vùng xuống rất thấp.

Còn luồng ý kiến không đồng tình cho rằng vẫn phải tiếp tục duy trì chính sách sinh 1-2 con hoặc nới lỏng hơn nữa cho phép sinh 2 con để làm chuẩn mực cho mọi người thực hiện.

Ông Tân cho biết, quan điểm của Tổng cục dân số là từng bước nới lỏng chính sách kiểm soát mức sinh giúp duy trì được mức sinh ở mức thay thế như trong thời gian qua.

“Nới lỏng chính sách dân số có thể khiến quy mô dân số tăng trong ngắn hạn nhưng dài hạn mức sinh sẽ không tăng nhiều”, ông Tân lý giải.

Năm 2014, quy mô dân số của Việt Nam là 90,5 triệu dân. Trong đó, tổng tỷ suất sinh luôn dưới mức sinh thay thế kể từ năm 2006- dưới 2,1 con/bà mẹ.

Tuy nhiên tại một số vùng như Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long mức sinh thấp duy trì suốt trong 5 - 6 năm qua như TP HCM là 1,68; Cà Mau là 1,7. Ngược lại có một số tỉnh như Hà Tĩnh tổng tỷ suất sinh lên đến 2,95; Quảng Trị là 2,75; Kon Tum là 2,7...

“Nếu để mức sinh xuống thấp quá thì sẽ rất khó để có vực lên được. Vấn đề này chúng ta đã thấy được bài học kinh nghiệm của nhiều nước láng giềng như Hàn Quốc, Nhật Bản... Các nước này mức sinh xuống rất thấp và dù đưa ra nhiều chính sách nhưng chưa quốc gia nào thành công trong việc đưa mức sinh từ thấp lên cao. Vì thế, nếu nới lỏng chính sách dân số có thể khiến dân số tăng trong một thời gian ngắn hạn”, ông Tân nói.

Cụ thể, dù chính sách dân số có nới lỏng trong thời gian qua, nhưng tỷ lệ sinh con thứ 3 trong 10 năm qua dù nới nhưng không tăng lên, vẫn duy trì khoảng 14-15% trong cả nước.

Các chuyên gia dân số cũng tính toán và đưa ra 3 phương án về quy mô dân số Việt Nam. Phương án 1, nếu tiếp tục trì tốc độ giảm sinh như hiện nay thì dự báo đến năm 2049 quy mô dân nước ta là 99 triệu.

Phương án 2, nếu tiếp tục duy trì mức sinh như hiện tại, quy mô dân số sẽ là 105-110 triệu vào năm 2049.

Phương án thứ 3 là mức sinh cao, dân số tăng lên sau đó bắt đầu giảm xuống mức sinh thay thế và đạt 120 triệu vào năm 2049.

“Trước 3 phương án về quy mô rất số Việt Nam hiện còn rất nhiều các ý kiến trái chiều, tranh cãi lựa chọn quy mô dân số này sẽ tốt nhất cho Việt Nam”, ông Tân nói.

Trong khi đó, về mức sinh thay thế, năm 2006 Việt Nam đẵ đặt mụ tiêu đạt mức sinh thay thế 2,1 con/phụ nữ tuổi sinh đẻ và đến năm 2015 mức sinh này vẫn được duy trì.

Vấn đề liệu có thay đổi chính sách dân số, tiếp tục chính sách giảm sinh mạnh hay thay đổi chính sách, khuyến khích mọi người sinh thêm để tăng mức sinh thay thế vẫn là bài toán cần đưa ra để bàn bạc.

“Việt Nam vẫn cần kiểm soát mức sinh nhưng kiểm soát như thế nào cho hợp lý để mức sinh không giảm sâu là vấn đề cần đặt ra”, ông Tân nói.

Được biết, Dự án luật dân số dự kiến sẽ được trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp này.

Tú Anh