Bị sỏi mật nên ăn gì - kiêng gì và những điều cần ghi nhớ

Thứ năm, 14/03/2019 - 09:00

(Dân trí) - Khi bị sỏi mật, chế độ ăn đủ dinh dưỡng nhưng không quá nhiều chất béo (cholesterol) sẽ giúp người bệnh không bị đau, đầy trướng bụng, phòng biến chứng do sỏi. Vậy với người bị sỏi mật nên ăn gì và cần kiêng ăn gì - tất cả sẽ được giải đáp trong bài viết sau.

Bị sỏi mật nên ăn gì - kiêng gì và những điều cần ghi nhớ - 1

Người sỏi mật thường xuyên gặp phải các triệu chứng như đau tức hạ sườn phải, chậm tiêu, đầy trướng, buồn nôn sau ăn, đặc biệt là khi ăn nhiều chất béo. Vì sự xuất hiện của sỏi làm cản trở lưu thông của dịch mật xuống đường ruột để hấp thu chất béo. Bởi vậy, chế độ ăn hợp lý cho người sỏi mật thường là cắt giảm bớt lượng chất béo. Tuy nhiên nếu từ bỏ toàn bộ chất béo, túi mật sẽ không được kích thích để co bóp đẩy dịch mật xuống đường tiêu hóa.

Vậy vấn đề làm sao giảm chất béo xấu, bổ sung chất béo tốt, để đảm bảo hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa?

Người bị sỏi mật nên ăn gì?

Cũng như những người bình thường khác, chế độ ăn của người sỏi mật cần cân đối giữa các nhóm chất béo, chất xơ, chất đạm, chất bột đường, hoặc sữa.

- Chất béo: Ăn chất béo lành mạnh như chất béo từ cá, dầu oliu, dầu đậu nành, quả bơ hay các loại hạt như óc chó, hạnh nhân, vừng… rất tốt cho người sỏi mật, giúp giúp túi mật hoạt động tốt hơn.

- Chất xơ: Các loại rau xanh, củ quả, ngũ cốc nguyên hạt như yến mạch, gạo nâu, yến mạch, bánh mỳ đen… Những thực phẩm này cung cấp cho nhiều vitamin, khoáng chất, đặc biệt là chất xơ hòa tan giúp ngăn ngừa sự hình thành sỏi cholesterol, bùn mật.

- Sữa và các sản phẩm từ sữa ít béo: Các loại sữa ít béo như sữa tươi tách kem, sữa tách béo, sữa chua giúp bổ sung dinh dưỡng mà không làm tăng cholesterol. Nhưng tốt nhất nên dùng sữa đậu nành hoặc sữa gạo.

- Chất đạm: Chỉ nên ăn cá hoặc các loại thịt trắng (thịt gia cầm) nhưng cần bỏ da và không dùng nước luộc thịt vì chứa nhiều chất béo. Tốt nhất nên bổ sung đạm thực vật từ đậu nành, đậu xanh, đậu lăng thường xuyên hơn.

- Chất bột đường: Có nhiều trong cơm trắng, ngũ cốc. Đây sẽ là nguồn nguyên liệu để cơ thể tạo ra cholesterol. Vì thế nên ăn những thực phẩm này khi còn vỏ cám như: gạo lật, ngũ cốc nguyên hạt, bánh mì đen.

Bị sỏi mật nên ăn gì - kiêng gì và những điều cần ghi nhớ - 2 — Người bị sỏi mật nên ăn nhiều rau xanh, hoa quả

Sỏi mật kiêng ăn gì?

Các cơn đau do sỏi mật, đặc biệt là sỏi túi mật thường xuất hiện sau một bữa ăn nhiều dầu mỡ. Vì thế, khi bị mắc sỏi mật, bạn nên tránh những thực phẩm chứa nhiều chất béo, nhiều calo trong danh sách dưới đây:

- Các loại thịt màu đỏ, phủ tạng động vật: Những thực phẩm này chứa khá nhiều cholesterol vì thế ăn nhiều sẽ gây khó tiêu, đau bụng, làm tăng kích thước sỏi.

- Tinh bột tinh chế: Hạn chế các món tráng miệng, đồ ăn nhẹ như bánh quy, socola bởi những loại thực phẩm này chứa nhiều đường, tinh bột tinh chế, nhiều chất béo.

- Sữa và sản phẩm từ sữa béo: Các loại sữa nguyên chất, bơ, kem, phô mai cũng cần hạn chế tối đa.

- Đồ uống kích thích: Các loại đồ uống như rượu, bia, cà phê, trà, soda chỉ nên dùng với lượng vừa phải bởi chúng làm tăng gánh nặng cho gan, dễ làm gan nhiễm mỡ, xơ gan sẽ ảnh hưởng tới chức năng tiết mật của gan.

Bị sỏi mật nên ăn gì - kiêng gì và những điều cần ghi nhớ - 3 — Thịt đỏ, đồ ăn chiên rán là những thực phẩm cần tránh ăn khi mắc sỏi mật

Một số mẹo chế biến món ăn cho người sỏi mật

Chế biến không đúng cách có thể vô tình làm gia tăng cholesterol và chất béo xấu trong món ăn, gây ra đầy chướng, khó tiêu, chậm tiêu ở người sỏi mật. Vì thế bạn có thể áp dụng một số mẹo sau đây khi nấu nướng:

- Hạn chế chiên rán; thay vào đó hãy chuyển sang nướng, hấp, luộc.

- Nếu chế biến đồ chiên hãy chú ý dùng giấy thấm bớt dầu sau khi chiên xong để bớt bị ngấm nhiều dầu vào món ăn. Vớt bọt chất béo khi chế biến món hầm. Tránh đổ dầu quá tay khi nêm nếm hoặc nấu ăn.

- Đặc biệt, trong giai đoạn sỏi đang gây viêm túi mật cần kiêng tuyệt đối chất béo từ động vật. Những trường hợp ngay sau cắt túi mật cũng cần hạn chế chất béo tối đa để tránh làm tăng gánh nặng lên hoạt động của hệ thống gan mật. Lúc này, người bệnh chỉ nên ăn cháo, súp hoặc cơm mềm, rau củ và những thức ăn khác dễ tiêu hóa.

Bên cạnh chế độ ăn uống lành mạnh, bạn cũng nên dành thời gian tập luyện thể dục. Bởi vận động thường xuyên từ 30 – 45 phút mỗi ngày cũng sẽ giúp hạn chế sự ứ trệ dịch mật, từ đó hỗ trợ điều trị và phòng ngừa bệnh hiệu quả hơn.

Ngoài chế độ ăn , nhiều người bị sỏi mật đã kết hợp sử dụng các thảo dược truyền thống tốt cho gan mật, đặc biệt là 8 thảo dược quý Uất kim, Chi tử, Sài hồ, Hoàng bá, Kim tiền thảo, Nhân trần, Diệp hạ châu, Chỉ xác sẽ đem lại giải pháp toàn diện và hiệu quả hơn trong hỗ trợ điều trị sỏi mật.