Ai có nguy cơ đột quỵ khi tập gym?
Thời gian gần đây, các trường hợp tập luyện bị chấn thương nặng, dẫn đến thoát vị đĩa đệm, thoái hóa đốt sống cổ, đặc biệt đột quỵ,...
không còn là hiện tượng hiếm gặp. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ tập luyện sai cách, không phù hợp với sức khỏe. Vậy nên tập luyện thế nào để phòng ngừa đột quỵ?
Theo các thông tin đăng tải, các trường hợp đột quỵ đều còn rất trẻ. Trong lúc đang tập thể hình tại một phòng tập gần nhà, nam thanh niên 17 tuổi (ngụ Bình Chánh, TP.HCM) bất ngờ bị đột quỵ, nhập viện trong tình trạng xuất huyết não nghiêm trọng, được cứu sống ngoạn mục. Rồi trường hợp đang tập gym tại phòng tập, nam thanh niên 23 tuổi, quốc tịch Australia, bị đột quỵ, ngừng tuần hoàn. Một sự việc đau lòng khác xảy ra cách đây không lâu tại Thanh Hóa, một nam sinh lớp 12 đã tử vong ngay tại phòng tập gym. Nguyên nhân ban đầu được xác định nam thanh niên này bị đột quỵ.
Đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi một phần não bộ bị tổn thương do tắc mạch máu đi nuôi não gây đột quỵ, hoặc nhồi máu não hay vỡ mạch máu não làm đột quỵ xuất huyết não. Não không được cung cấp oxy, đột ngột ngưng trệ trong vài phút, tế bào não bắt đầu chết dần, có thể tử vong bất cứ lúc nào.
Khi tập luyện, nhịp tim sẽ thay đổi, đập nhanh hơn. Nếu không thường xuyên tập luyện để kiểm soát nhịp tim, sẽ rất nguy hiểm khi nhịp tim tăng nhanh, huyết áp cũng tăng cao, kèm theo đó là các cơn thiếu máu não, thường chỉ thoáng qua, kéo dài trong vài phút sau đó người bệnh trở lại trạng thái bình thường. Nhưng đó lại dự báo những cơn đột quỵ sau này.
Các dấu hiệu của đột quỵ có thể nhận thấy như: Đau đầu dữ dội, choáng váng, cứng cổ và buồn nôn. Gặp khó khăn trong việc nói và hiểu người khác nói gì. Mắt mờ hoặc mù một bên, thấy hình nhân đôi. Mất ý thức: người bệnh sững sờ, không biết gì, khó đánh thức hoặc đột ngột, đôi khi tử vong ngay.
Những người mắc các bệnh liên quan đến tim mạch, tăng huyết áp hoặc huyết áp thấp, bệnh về hô hấp, hen suyễn, nghiện rượu bia, thuốc lá, người cao tuổi đang có rối loạn về nhận thức là những đối tượng dễ gặp đột quỵ khi tập gym.
Tập luyện trong phòng gym phù hợp hầu hết mọi đối tượng. Tuy nhiên, thể trạng của mỗi người không giống nhau, nên phải căn cứ vào tình trạng sức khỏe để điều chỉnh lượng bài tập, chế độ dinh dưỡng sao cho hợp lý.
Khi tập luyện, người mắc các bệnh trên cần cẩn thận, tránh vận động quá sức, tốt nhất nên có huấn luyện viên quan sát và kiểm tra nhịp tim liên tục để đảm bảo sự an toàn. Người mắc các bệnh mạn tính liên quan đến tim mạch, hô hấp cần lưu ý chế độ tập luyện, dinh dưỡng sau: Luôn kiểm tra nhịp tim và giữ nhịp tim ở vùng an toàn khi tập luyện (<75% nhịp tim tối đa). Kiểm tra huyết áp mỗi ngày (huyết áp luôn giữ ổn định ở mức 120/80mmHg).
Luôn mang theo thuốc xịt hen suyễn (phòng khi bị lên cơn trong lúc tập luyện). Nên điều chỉnh trọng lượng cơ thể để tránh béo phì ảnh hưởng đến các bệnh về tim mạch. Ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi ngày. Tập luyện 3-5 ngày/tuần để cải thiện và duy trì tình trạng sức khỏe tốt. Không nên ăn quá mặn, giảm lượng muối không quá 1,5g/ngày. Tránh thức ăn có lượng cholesterol cao. Không uống nhiều rượu bia, không hút thuốc lá. Uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày.
Để an toàn khi tập gym, bạn nên kiểm tra sức khỏe tổng quát trước khi tập để đảm bảo mình hoàn toàn khỏe mạnh để chịu được môn thể thao gắng sức và tìm đến một huấn luyện viên thể hình hướng dẫn các bước tập ban đầu, phù hợp với sức khỏe của bạn. Tập luyện với tư thế chuẩn, kể cả chi tiết nhỏ nhất. Nên tập các bài tập có tác dụng tăng sức khỏe cho hệ tim mạch.
Khi tập luyện, chỉ nên chạm ngưỡng cao nhất là mức độ hơi khó thở nhưng vẫn có thể trò chuyện được. Không lao vào tập gắng sức liên miên mà nên đan xen các khoảng nghỉ. Nguyên tắc là chỉ tập hiệp tiếp theo khi nhịp tim, hơi thở và huyết áp đã trở lại ổn định. Tập luyện ở những nơi thoáng khí, cố gắng ra ngoài hít thở thật nhiều oxy nếu bạn đang phải tập ở nơi thiếu oxy.
Nếu ngày hôm đó tập luyện mà bạn bị mệt hoặc cảm thấy có dấu hiệu khác thường, hãy dừng việc tập luyện ngay lập tức và nghỉ ngơi trong ít nhất 3 ngày. Nên đi khám bác sĩ ngay nếu thấy các dấu hiệu của đột quỵ ngày một rõ nét.
Theo BS. Nguyễn Đức Hùng
Sức khỏe & Đời sống