Vụ bắt cựu Chủ tịch Bình Thuận và 4 lãnh đạo: Phi vụ giao đất "thần tốc"

Quá trình giao 9,2ha đất khiến 5 lãnh đạo "xộ khám"

Theo hồ sơ, năm 2004, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành quyết định về việc phê duyệt quy hoạch sử dụng đất Khu dịch vụ Phú Hài và hai bên đường 706B (thuộc các phường Phú Hài và Hàm Tiến, TP Phan Thiết). Sau đó, UBND tỉnh Bình Thuận có quyết định giao đất cho Quỹ đầu tư hạ tầng và Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Thuận (nay là Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh Bình Thuận).

Ngày 4/10/2013, UBND tỉnh Bình Thuận ban hành quyết định phê duyệt đấu giá quyền sử dụng đất đối với 3 lô đất (18, 19, 20) thuộc quỹ đất hai bên đường 706B (nay là đường Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Thông) phường Phú Hài, TP Phan Thiết có tổng diện tích 9,26ha thuộc quỹ đất hai bên đường 706B với giá khởi điểm 111 tỷ đồng. 

Phương thức đấu giá theo hiện trạng đất thô, khách trúng đấu giá tự bỏ toàn bộ kinh phí để đầu tư cơ sở hạ tầng. Tuy nhiên, đơn vị liên quan đã ra thông báo sau 6 lần thông báo đấu giá (từ 2013 - 2015) nhưng không có khách hàng đăng ký tham gia. Nguyên nhân vì khu đất chưa có hạ tầng, từng là nghĩa trang, có nhiều mồ mả chưa di dời.

Ngày 16/1/2017, Công ty Cổ phần Tân Việt Phát có công văn xin được giao 3 lô đất trên không thông qua đấu giá.

Ngày 3/2/2017, ông Hồ Lâm - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (Sở TN&MT) - đã có công văn gửi UBND tỉnh Bình Thuận xin ý kiến giao đất không thông qua hình thức đấu giá đối với 3 lô đất theo đơn đề nghị của Công ty cổ phần Tân Việt Phát. 

Lúc này, UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu lấy thêm ý kiến của Sở Tài chính. Sở TN&MT tiếp tục có văn bản gửi Sở Tài chính.

Ngày 22/2/2017, ông Ngô Hiếu Toàn - Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Thuận - ký văn bản thống nhất với tờ trình của Sở TN&MT về chủ trương giao đất không thông qua hình thức đấu giá 3 lô đất (18, 19, 20), áp dụng bằng giá khởi điểm năm 2013 là 1,2 triệu đồng/m2. Trong khi đó, đất năm 2016 tại khu vực này đã có giá 1,6 triệu đồng/m2.

Chỉ một ngày sau đề xuất trên của Sở TN&MT, ngày 23/2/2017, UBND tỉnh Bình Thuận ra văn bản đồng ý chủ trương giao đất cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát với mức giá đấu giá được xây dựng từ năm 2013.

Tháng 3/2017, UBND tỉnh tiếp tục ra quyết định thu hồi diện tích 92.600 m2 do Trung tâm Phát triển quỹ đất tỉnh quản lý để giao và cho thuê đất cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát.

Trong đó, cho thuê 50 năm trả tiền một lần lô đất số 18 (23.298 m2) với mục đích thương mại dịch vụ; giao lô 19 và 20 (69.300 m2) có thu tiền sử dụng đất để sử dụng vào mục đích đất ở kết hợp thương mại dịch vụ.

Khoảng 2 tháng từ lúc Công ty cổ phần Tân Việt Phát đề xuất thì đã được UBND Bình Thuận giao - cho thuê 92.600 m2 tại 3 lô mặt tiền đường 706B.

Ngày 16/5/2017, Công ty Cổ phần Tân Việt Phát nộp tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, tiền lệ phí trước bạ nhà đất với 111,3 tỷ đồng và được Sở TN-MT ký hợp đồng thuê đất vào ngày 13/6/2017.

Có được 92.600 m2 với giá "hời" này, Công ty cổ phần Tân Việt Phát lập tức lập dự án Tân Việt Phát 2 có tổng diện tích hơn 126.200 m2 với tổng mức đầu tư hơn 216 tỷ đồng.

Ngày 29/6/2017, UBND tỉnh Bình Thuận ra quyết định phê duyệt quy hoạch 1/500.

Ngày 19/3/2018, UBND tỉnh Bình Thuận có quyết định chấp thuận cho Công ty cổ phần Tân Việt Phát làm chủ đầu tư dự án.

Không kịp "quay xe"

Đầu tháng 1/2021, UBND tỉnh Bình Thuận ra văn bản chỉ đạo triển khai thực hiện việc xác định giá trị quyền sử dụng đất theo quy hoạch chi tiết 1/500 của dự án Việt Tân Phát 2. 

Ngày 27/4/2021, UBND tỉnh Bình Thuận ra tiếp quyết định phê duyệt dự toán kinh phí xác định giá đất cụ thể để làm cơ sở thu tiền thuê đất dự án Tân Việt Phát 2.

Tuy nhiên, đến thời điểm Thanh tra Chính phủ vào kiểm tra, Sở TN&MT của tỉnh chỉ đang tiến hành thủ tục đấu thầu lựa chọn đơn vị tư vấn xác định giá đất, chưa xác định lại giá đất cụ thể. Thời điểm này, Công ty Cổ phần Tân Việt Phát đã hoàn thành việc đầu tư toàn bộ hạ tầng của dự án.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, do diện tích 92.600 m2 của 3 lô đất có nguồn gốc là nghĩa trang, mang yếu tố tâm linh nên không có nhà đầu tư đăng ký đấu giá dù từ năm 2013-2015 đã 6 lần thông báo đấu giá.

Do vậy, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, diện tích trên đủ điều kiện để UBND tỉnh Bình Thuận xem xét, giao - cho thuê đất không qua đấu giá quyền sử dụng đất cho Công ty Cổ phần Tân Việt Phát thực hiện dự án là phù hợp với quy định.

Tuy nhiên, việc lãnh đạo tỉnh này sử dụng giá khởi điểm đấu giá để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi giao đất, cho thuê đất vào tháng 3/2017 là chưa đúng quy định.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị tổ chức kiểm điểm, rút kinh nghiệm về những thiếu sót trong việc sử dụng giá khởi điểm đấu giá nhưng không có khách hàng tham gia để thu tiền sử dụng đất khi giao - cho thuê đất tại dự án Tân Việt Phát 2. Khẩn trương xác định lại giá đất cụ thể để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại dự án này.

Vụ việc cũng được Bộ Công an thụ lý, điều tra. 

Đầu tháng 1/2022, cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an phối hợp các đơn vị liên quan đến xác định hiện trường tại dự án Tân Việt Phát 2.

Đến ngày 10/2, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã bắt tạm giam đối với 5 bị can: Nguyễn Ngọc Hai (SN 1962) - nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận; Lương Văn Hải (SN 1960) - nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận; Hồ Lâm (SN 1960) - nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Thuận; Lê Nguyễn Thanh Danh (SN 1980) - nguyên Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bình Thuận; Ngô Hiếu Toàn (SN 1977) - Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Bình Thuận.

Cả 5 bị can bị bắt về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí" xảy ra tại Dự án Khu thương mại dịch vụ và dân cư Tân Việt Phát 2.