Bị cáo Lê Bạch Hồng cùng đồng phạm hầu tòa

5 bị cáo bị đưa ra xét xử về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Lê Bạch Hồng (cựu Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, cựu Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam), Nguyễn Huy Ban (cựu Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam), Nguyễn Phước Tường (cựu Trưởng Ban Kế hoạch - Tài chính, nay là Vụ Kế hoạch - Đầu tư, kiêm Kế toán trưởng BHXH Việt Nam), Hoàng Hà và Trần Tiến Vỹ, đều là cựu Trưởng Phòng Kế hoạch Tổng hợp, Ban Kế hoạch - Tài chính (nay là Vụ Kế hoạch - Đầu tư), BHXH Việt Nam.

Riêng bị cáo Trần Thị Thanh Thủy (cựu chuyên viên, sau là Phó Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Ban Kế hoạch - Tài chính, nay là Vụ Kế hoạch - Đầu tư, BHXH Việt Nam) bị xét xử về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

HĐXX gồm 5 thành viên với 2 thẩm phán và 3 hội thẩm nhân dân. Giữ quyền công tố tại phiên tòa gồm một kiểm sát viên của Viện KSND TP Hà Nội và một kiểm sát viên của Viện KSND Tối cao được biệt phái về Viện KSND TP Hà Nội để thực hiện nhiệm vụ thực hành quyền công tố tại phiên tòa.

Sáng 18/9, sau khi HĐXX thẩm tra căn cước các bị cáo và những người liên quan, đại diện Viện KSND TP Hà Nội công bố bản cáo trạng truy tố các bị cáo.

Cáo trạng xác định, pháp luật không cho phép Công ty Cho thuê tài chính II (viết tắt là ALC II) vay vốn của BHXH Việt Nam và cũng không cho phép BHXH Việt Nam cho ALC II vay vốn.

Tuy nhiên, tháng 2 và tháng 3/2008, do có nhu cầu về vốn kinh doanh trong lĩnh vực cho thuê tài chính, ông Vũ Quốc Hảo (khi đó là Tổng Giám đốc ALC II) đã gặp Nguyễn Huy Ban và Nguyễn Phước Tường để đặt vấn đề vay vốn và được đồng ý.

Từ tháng 4/2008 đến tháng 8/2009, các cán bộ BHXH Việt Nam đã lập 14 tờ trình đề nghị Nguyễn Huy Ban và Lê Bạch Hồng cho ALC II vay vốn từ Quỹ BHXH. Sau bút phê “đồng ý” của hai bị cáo này, 14 hợp đồng BHXH Việt Nam cho ALCII vay 1.010 tỉ đồng đã được thực hiện.

Việc cho vay vốn này bị các cơ quan tố tụng xác định là không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư Quỹ BHXH, trái với Điều 96, Điều 97 - Luật BHXH 2006.

Ngày 31/7/2018, TAND TP HCM tuyên bố ALC II bị phá sản. Tính đến thời điểm ALC II bị phá sản, công ty này mới tất toán một hợp đồng ngắn hạn, còn 13 hợp đồng quá hạn với tổng số tiền nợ BHXH Việt Nam là hơn 1.697 tỷ đồng (bao gồm hơn 769 tỷ đồng tiền gốc và hơn 928 tỷ đồng tiền lãi). Số tiền còn nợ này, ALC II không có khả năng thanh toán, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 1.697 tỷ đồng.

Cơ quan tố tụng xác định, ông Hồng đã ký và chỉ đạo thực hiện 3 hợp đồng cho ALC II vay vốn, đến nay không thu hồi được, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 434 tỷ đồng. Bị cáo Nguyễn Huy Ban ký và chỉ đạo thực hiện 11 hợp đồng cho ALC II vay 630 tỷ đồng không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư Quỹ BHXH, gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 1.263 tỷ đồng.

Theo cáo buộc, ông Vũ Quốc Hảo có dấu hiệu đồng phạm với các bị cáo về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Tuy nhiên, việc thất thoát tài sản của Nhà nước tại ALC II, trong đó có phần tiền vay của BHXH Việt Nam, ông Hảo và một số cấp dưới đã bị xét xử về các tội danh khác nhau trong các vụ án khác. Trong đó, ông Hảo đã hai lần bị tuyên phạt tử hình về tội “Tham ô tài sản”, hiện chờ thi hành án. Do đó, VKS không đề cập xử lý ông Hảo và các cán bộ cấp dưới có liên quan tại ALC II trong vụ án này.

Tiến Nguyên