“Rừng Na Uy”: Tác phẩm khiến giới trẻ mê mệt

- Rừng Na Uy tuy không phải là kiệt tác đứng đầu trong những gì mà Murakami viết, nhưng nó lôi cuốn đông đảo bất kỳ nơi nào mà nó xuất hiện. Có nhiều lý do nhưng có thể do đây là một tác phẩm viết về giới trẻ đặc biệt chân thật và vì vậy hết sức gợi cảm.

Một lý do khác đáng kể là Rừng Na Uy rất dễ đọc, không giống với những tiểu thuyết sau này của ông, Rừng Na Uy là hiện thực pha chút lãng mạn, trong khi các tiểu thuyết về sau mang dấu ấn hậu hiện đại và đầy yếu tố siêu thực.

Hơn nữa, Murakami viết về các nhân vật nữ rất hay, tất cả đều xuất hiện với tầm vóc và tính cách của họ mà không bị cái nhìn trọng nam khinh nữ của truyền thống Nhật Bản tác động.

Tính dục cũng là một yếu tố làm cho người không quan tâm gì đến văn chương cũng tìm đến Rừng Na Uy. Cần lưu ý là những cảnh viết về tình dục của Murakami bao giờ cũng rất tự nhiên, không gượng ép và do đó không phải là tục tằn. Nhật Chiêu - dịch giả, nhà nghiên cứu văn học Nhật Bản đã chuyện trò cùng phóng viên rõ hơn về tác phẩm này:

Dịch giả, nhà nghiên cứu Nhật Chiêu và "Rừng Nauy" bản tiếng Anh.

Hầu hết các nhân vật trong "Rừng Na Uy" bị bủa vây bởi sự cô độc, đó có phải là hình ảnh chung cho các nhân vật của Murakami?

Nỗi buồn thường có ở nhân vật của Murakami là vì họ bao giờ cũng theo đuổi một lối sống độc lập và do đó luôn rơi vào cô đơn. Chính Murakami cho rằng trong xã hội có tính ý thức cộng đồng chặt chẽ như Nhật Bản, một tinh thần độc lập là rất khó sống.

Haruki Murakami sinh năm 1949 tại Kyoto. Thành công lớn của tiểu thuyết Rừng Na Uy (1987) đã khiến ông trở thành một thần tượng văn hóa đại chúng và là nhà văn quan trọng nhất, được đọc nhiều nhất của Nhật Bản sau Kenzaburo Oe. Sách của ông đã được dịch ra 16 thứ tiếng.

Nhân vật của Murakami có tính hiện đại vì niềm khao khát được là chính mình, sống như một bản nguyên chứ không phải là một sự sao chép bầy đoàn. Họ là những nhân vật đi tìm chính mình và do đó thường khi rơi vào bi kịch bởi vấp phải những quán tính trơ lì của bầy đoàn.

Trong tiểu thuyết mà Murakami yêu thích nhất - tác phẩm Người tình Sputnik, vệ tinh nhân tạo Sputnik của Liên Xô phóng vào quĩ đạo trái đất năm 1957 trở thành một ẩn dụ trong tiêu đề của Murakami: con người cô đơn xoay quanh một quĩ đạo vô hình, có thể đó cũng là hình ảnh tượng trưng chung cho những nhân vật của Murakami.

Còn về khía cạnh sống - chết trong tác phẩm, như Kizuki và Naoko phải chọn cái chết để tìm lối thoát?

Trong tác phẩm có nhiều cái chết nhưng nó không tạo nên một không khí bi thương chán nản mà nó dường như làm nổi bật khát vọng yêu đương và sống còn, tựa như phải có nhiều bóng tối thì mới thắp sáng được hoa đăng.

Ông có nghĩ rằng Murakami là một tác giả xa rời nền văn học truyền thống Nhật Bản?

Murakami cũng thường bị lên án là một tác giả xa rời truyền thống văn học Nhật Bản, chí ít là đứng ngoài dòng chính thống. Hiểu theo nghĩa nào đó, thì nói như chính Murakami là ông không có một giọt mực truyền thống nào trong ngòi bút của mình. Thế nhưng, ông lại cho rằng mình chính là một nhà văn Nhật Bản đang tìm một ngôn ngữ mới để thích hợp với thời đương đại, mà đời sống đương đại của Nhật thì đâu có giống với đời sống xưa kia. Nói tiếng nói mới của Nhật thì không là nhà văn Nhật chứ là cái gì.

Rõ ràng là Murakami không đi theo con đường của các bậc tiền bối lừng danh. Ông không theo đuổi cái đẹp bi cảm như Kawabata, cái đẹp quí phái như Tanizaki hay cái đẹp bạo liệt như Mishima mà ông tạo dựng một cái đẹp mới: cái đẹp của đời sống thường ngày và tự nhiên.

Tuy là nói vậy nhưng người đọc vẫn cảm thấy nhiều trang viết của Murakami cũng phảng phất một nỗi buồn bi cảm mà người ta vẫn thường bắt gặp trong truyện Genji của thế kỷ 11 hay trong tác phẩm của Kawabata.

Murakami không thích ngôn ngữ quá mơ hồ của các nhà văn tiền bối. Ông thiên về một ngôn ngữ sống động, tự nhiên và khá là sáng sủa. Dịch Murakami ra tiếng nước ngoài hẳn là dễ dàng gấp bội việc dịch các tác giả Nhật tiền bối của ông.

Theo Linh Thoại

Tuổi Trẻ