Những nhà văn 8X “chưa nở đã tàn”

Năm 2004, khi phong trào sáng tác đang ở đỉnh cao thì cộng đồng nhà văn 8X ở Trung Quốc có tới gần 1.000 người. Đến nay, chỉ chưa đến 10 người trong cộng đồng này còn đang viết.

Trung tuần tháng 8 vừa qua, Quách Kính Minh thành lập Công ty TNHH văn hóa truyền thông Kha Ngãi Thượng Hải, trở thành “lão bản” đầu tiên trong số các nhà văn 8X Trung Quốc.

Hàn Hàn cũng mải mê với việc đua xe, ra album ca nhạc. Hai người này là những nhân vật đứng đầu thế hệ nhà văn 8X, tác phẩm mới thì chả thấy đâu, xem ra các nhà văn 8X ngày càng xa rời chuyện viết lách.

Năm 2004, khi phong trào sáng tác đang ở đỉnh cao thì cộng đồng nhà văn 8X có tới gần 1.000 người, trong đó khoảng 100 được coi là ở tuyến một, tuyến hai. Vậy mà đến nay chỉ chưa đến 10 người trong cộng đồng này là còn đang viết.

Phóng viên báo điện tử Thiên Long đã điều tra đối với 68 nhà văn 8X. Hình thức điều tra: Phỏng vấn trực tiếp và gửi câu hỏi qua thư. Kết quả cho thấy: 90% đã bỏ viết, nguyên nhân là do áp lực của cuộc sống, buộc phải chuyển nghề. 10% còn sáng tác. Lý do: Yêu nghề viết, nhưng nay viết chỉ là thú vui chứ không coi sáng tác là nghề chính.

Ở Trung Quốc, văn học 8X là chỉ tác phẩm của những cây bút sinh ra trong thập niên 80 của thế kỷ trước, thời kỳ đỉnh cao của họ là các năm 2003, 2004.

Người phụ trách cuộc thi Văn học khái niệm mới kể, năm 2004 họ nhận được gần 10 vạn tác phẩm dự thi của gần 1.000 cây bút, những tác phẩm của họ đến với người đọc rất nhanh. Một bản thống kê cho thấy, hồi đó tác phẩm của các cây bút 8X chiếm 10% tổng lượng xuất bản, còn năm 2006 này thì chưa tới 1%.

“Cộng đồng nhà văn 8X nay chả còn được ai hỏi tới, điều này đã khiến nhiều nhà văn 8X đi vào bước đường cùng” - Một biên tập viên NXB Xuân Phong, cái nôi của các nhà văn 8X, buồn rầu nói.

Hồi các nhà văn 8X mới xuất hiện, có người đã cảnh báo: Đó là cộng đồng những người chưa tới 25 tuổi, cuộc sống không được đảm bảo nên rất không ổn định.

Nhà văn Chu Tiêu - một người tiếp xúc nhiều với họ thì nói: “Nhà văn 8X là một đám ngọc đá lẫn lộn, nhiều người thấy người ăn khoai cũng vác mai đi đào… Nay cái danh nhà văn 8X không làm họ thấy tự hào nữa thì họ tan rã”.

Ông Hoàng Tập Vĩ, Phó TGĐ NXB Tiếp Lực thì nói: “Nhà văn 8X thực ra là một khái niệm được lăng - xê mà nên. Nhờ nó mà người ta được lợi, nay khi vầng hào quang tan đi thì khái niệm ấy chả còn ý nghĩa gì nữa”.

Trong số 68 cây bút 8X được phỏng vấn, hầu như không ai muốn nhận mình là nhà văn 8X, thậm chí rất ghét nhắc đến khái niệm này, cho rằng đó là cái mũ mà người ta cố chụp lên đầu họ. Vào năm 2004, ai có sách in là đều được đội cho cái mũ ấy.

“Ngoài vài người như Hàn Hàn, Quách Kính Minh ra, hiện nay các nhà xuất bản chẳng muốn in sách của các nhà văn 8X, có viết ra cũng xếp xó” - Nhiều người đã than vãn khi trả lời phỏng vấn.

Ngay vào lúc phong trào đang ở đỉnh cao, NXB Văn nghệ Hồ Nam đã tập hợp tác phẩm của một loạt cây bút 8X lại để in thành tập, nhưng in rồi mà chẳng bán được.

Vậy những nhà văn 8X ấy hiện đang làm gì. Xin kể ra đây mấy “ngã rẽ” của họ:

Tiểu Phạn: Lấy vợ sinh con rồi lo kiếm sống. Tác phẩm điển hình “Bầu trời không yên ả”. Sau khi tốt nghiệp ĐHSP Hoa Đông, do bạn gái mang thai nên Tiểu Phạn kết hôn rồi làm website cho một xí nghiệp có vốn nước ngoài ở Thượng Hải. Ngày nào cũng phải làm ca đêm.

“Tiền kiếm được chỉ đủ nuôi sống bản thân. Thỉnh thoảng cũng cầm đến bút nhưng làm đêm mệt lắm, chả còn sức lực và thời gian để mà viết nữa” - Tiểu Phạn than thở.

Tiểu Thôn: bán quần áo, bán hàng vỉa hè. Tác phẩm tiêu biểu: “Phê bình 10 tác gia trẻ”. Bỏ học giữa chừng. Trong những ngày trôi nổi ở Bắc Kinh, Tiểu Thôn đã thuê ki-ốt mặt phố để bán quần áo, rồi bán hàng vỉa hè, có lúc làm chạy bàn ở quán ăn. “Viết văn ư? Tôi cũng muốn lắm, nhưng phải kiếm sống cái đã!”

Tưởng Phong: làm chế bản ở tạp chí “Trang phục đàn ông”. Tác phẩm tiêu biểu: “Khó mà dứt bỏ vết thương”. Bỏ học giữa chừng, Tưởng Phong hiện làm chế bản cho tạp chí, được coi là người khá giả trong những người cùng hoàn cảnh khi trước.

“Thuê nhà ở, có cái ăn, tiền kiếm được cũng đủ tiêu” - Tưởng Phong có vẻ đắc ý. Lúc đầu tìm việc này vì thích tự do, công việc cả tháng làm một tuần là xong, bây giờ thỉnh thoảng vẫn viết.

70% nhà văn 8X đang viết thuê. Z từng đoạt giải Nhì Văn học khái niệm mới, nay không có việc làm, chuyên viết thuê cho đầu nậu. Thu nhập khoảng từ 1.000 - 2.000 tệ/tháng. Tiếng là làm biên tập viên, nhưng thực ra là viết thuê cho đầu nậu theo đặt hàng. Hiện có tới 70% các cây bút 8X khi trước đang làm công việc này.

20% bôn ba cầu học. Có khoảng 20% các cây bút đang học hành ở đâu đó. Họ là những người có điều kiện kinh tế khá giả. Chỉ có không đầy 10% số nhà văn 8X là còn đang viết.

Theo Thu Thủy 
Tiền Phong/Ynet