Gia đình và nguồn gốc tội ác

Những câu chuyện đau lòng

Chiều 3/9, tại huyện Đức Cơ (Gia Lai), nhiều người dân bàng hoàng khi nghe tin anh Hồ Đình Tân (22 tuổi) bị một học sinh lớp 10 dùng dao đâm nhiều nhát khiến anh Tân tử vong ngay tại chỗ. Nghi can Nguyễn Thanh Long (học sinh Trường THPT Lê Hoàn, huyện Đức Cơ) đã bị Công an huyện Đức Cơ bắt giữ ngay sau đó.

Theo Công an huyện Đức Cơ, câu chuyện đau lòng này xuất phát từ chuyện rất nhỏ: chiều 3/9, anh Tân tới một quán karaoke hát, uống bia và gặp nhóm của Long tại quán. Anh Tân đã mời Long và các bạn của Long uống bia nhưng Long từ chối khiến hai bên lời qua tiếng lại, giằng co trong quán.

Vụ việc tưởng như được giải quyết xong, hai bên đã “hạ nhiệt” khi có người vào can ngăn, ai đi đường đó. Rời quán karaoke, anh Tân cùng ba người bạn đi ngang qua Trường THPT Lê Hoàn thì gặp lại Long, tại đây anh Tân hỏi Long: “Sao chú còn nhỏ mà hỗn với anh?”, Long không trả lời, rút dao trong cặp đuổi đâm anh Tân nhiều nhát tới khi anh gục ngã.

Người dân sống trên đường 17, P.Tân Quy, Q.7 (TP.HCM) còn sợ hãi khi nhắc về câu chuyện xảy ra từ giữa tháng 7, một cô gái mang theo cây xăm gạo gõ cửa nhà ông Phạm Văn Năm (68 tuổi), vừa thấy ông mở cửa cô gái này đâm ông gục ngã ngay tại chỗ.

Con gái ông Năm thấy vậy la lên kêu cứu rồi chạy ra ngoài hòng trốn thoát, tuy nhiên cô cũng bị hung thủ đâm nhiều nhát cho tới khi nhiều người dân nghe tiếng ập vào khống chế, bắt giữ hung thủ. Người bị bắt là Hồ Thị Bích Phương (25 tuổi, ngụ Q.4). Phương khai chỉ vì có mâu thuẫn trong chuyện tình cảm, quan hệ giữa Phương và con gái ông Năm, Phương đã tức giận, mang theo hung khí tới “xử” cha con ông Năm cho hả giận.

Tỉ lệ độ tuổi của tội phạm giết người (nghiên cứu từ hơn 4.000 phạm nhân)

Tội phạm đang trẻ hóa

Theo đánh giá của Tổng cục Cảnh sát phòng chống tội phạm, Bộ Công an, tội phạm đang có xu hướng trẻ hóa, tỉ lệ thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên phạm tội rất đáng báo động. Theo thống kê của Công an TP.HCM, trong hai tháng 6 và 7/2011 trên địa bàn TP.HCM xảy ra hơn 900 vụ phạm pháp hình sự. Trong số này đối tượng phạm tội ở độ tuổi dưới 18 chiếm khoảng 24%, đối tượng có độ tuổi từ 18-30 chiếm hơn 55%.

Còn Trung tâm Nghiên cứu tội phạm học và phòng ngừa tội phạm (Học viện Cảnh sát nhân dân) đã nghiên cứu về tội phạm giết người trong giai đoạn từ tháng 1/2007 đến 9/2010, với trên 4.000 phạm nhân đang thụ án tại bốn trại giam thuộc Bộ Công an quản lý. Kết quả cho thấy độ tuổi phạm tội của tội phạm đang trẻ hóa và mức độ ngày càng hung hãn.

Thượng tá Nguyễn Minh Đức, phó giám đốc trung tâm, khẳng định tình hình tội phạm giết người trong những năm gần đây không tăng, nhưng độ tuổi phạm tội đang trẻ hóa và đây là hiện tượng đáng báo động. Trao đổi với PV, ông Đức cho biết:

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tội phạm giết người trong độ tuổi thành niên đang tăng. Trước kia tội phạm giết người trong độ tuổi từ 30 đến dưới 45 chiếm số lượng cao nhất, nhưng giờ giảm còn 34% so với 41% của độ tuổi 18 đến dưới 30 (độ tuổi từ 14 đến dưới 18 chiếm đến 17%).

Hành vi giết người được chuyển từ mâu thuẫn âm ỉ từ trước sang mâu thuẫn xảy ra tức thì. Khi đối tượng đang bị ức chế, bị stress tích tụ mà không được giải tỏa, nếu gặp phải tình huống xung đột, tức thì đối tượng sẵn sàng thể hiện ra bằng những hành động không kiểm soát được. Chỉ một va chạm nhỏ, do thiếu kiềm chế, không có kỹ năng sống để giải quyết cũng có thể dẫn đến việc giết người.

Theo ông, yếu tố gia đình tác động như thế nào đến hành vi phạm tội của người trẻ?

Trong xã hội chúng ta, bố mẹ là tấm gương, hình tượng để con cái noi theo học hỏi. Tuy nhiên, khi bố mẹ thường xuyên cãi vã, chửi bới nhau, ẩu đả, thiếu tôn trọng nhau sẽ gây ảnh hưởng xấu trong mắt con cái. Người trẻ, đặc biệt là tuổi dưới 18 là độ tuổi đang hình thành nhân cách nên những tác động xấu từ gia đình, xã hội hay môi trường xung quanh đều ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của các em.

Kết quả của nghiên cứu trên cũng cho thấy có đến 46% đối tượng phạm tội có gia đình phức tạp, trong nhà có người thân dính líu đến các hoạt động phạm pháp, 18% có hoàn cảnh bố mẹ ly dị. Chỉ 4% phạm nhân có xuất thân trong gia đình bình thường.

Ông nghĩ gì về tội phạm trẻ hiện nay?

Khi một người trẻ không được giáo dục, không còn biết sợ vì bị bố mẹ đánh đập quá nhiều đến mức chai lì thì các em sẽ hành động theo quán tính. Tiếp xúc với phim ảnh bạo lực, với hành vi bắn giết vô tội vạ trên game được mô tả một cách kỹ lưỡng, lại có khả năng kiềm chế kém nên khi gặp những tình huống thật ngoài đời sống các em dễ bị kích động và hành xử theo quán tính, chém giết như lúc đang chơi game. Một số phạm nhân phạm tội giết người bị nghiện game online mà nhóm nghiên cứu tiếp xúc cho biết cách hành xử bị ảnh hưởng nặng bởi game.

Khi bị tấn công thực ngoài đời các em tưởng tượng ngay đến cảnh trong game và hành xử như cách mình làm trong thế giới ảo. Chúng ta thường lên án và kiểm soát chặt chẽ văn hóa phẩm đồi trụy vì nó tác động xấu đến giới trẻ, nhưng những trò chơi, đồ chơi mang tính chất bạo lực không được kiểm tra đúng mức.

Theo Phi Long – Hoa Lư – Gia Minh

Tuổi trẻ