Thủ Đức - “Hạt nhân tiên phong” trong lộ trình phát triển khu đô thị sáng tạo

Bài học từ thế giới

Trên thế giới, nhiều quốc gia phát triển đã chú trọng hình thành khu đô thị sáng tạo hay các thành phố nghiên cứu, sáng tạo.

Điển hình như thành phố khoa học Tsukuba - hạt nhân tiên phong trong những tiến bộ về nghiên cứu cơ bản của xứ sở Phù Tang, cũng là nơi khởi nguồn cho rất nhiều kết quả nghiên cứu đẳng cấp thế giới về khoa học và kỹ thuật. Daejeon (Hàn Quốc) được xem là “Thung lũng Silicon của châu Á”, với hơn 200 viện nghiên cứu lớn từ các tập đoàn công nghệ như Samsung, LG, các trường đại học Daejeon, Hannam hay Viện nghiên cứu KH-CN KAIST.

Tại Đức, Jena được biết đến là thành phố sinh viên, với tỷ lệ 27.000 sinh viên (thống kê năm 2015. Khu công nghệ cao One North với hệ sinh thái sáng tạo tiếp giáp Đại học Quốc gia Singapore (NUS). Gần Việt Nam, có khu đô thị sáng tạo Siam nằm trong lòng thủ đô Bangkok (Thái Lan).

Những khu vực này có chung đặc điểm, đó là sự tập trung đồng bộ chất xám, của nghiên cứu, của đổi mới sáng tạo… được hỗ trợ bằng các nền tảng cơ sở hạ tầng thuận lợi, thân thiện. Các khu đô thị sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng khoa học, công nghệ cao trong mọi mặt đời sống, tạo tiền đề thúc đẩy đất nước phát triển. Tại Việt Nam, việc hình thành khu đô thị sáng tạo là nhiệm vụ cấp thiết tạo ra những giá trị tri thức, nghiên cứu các ứng dụng mới thiết thực và phù hợp với tình hình phát triển của khu vực, đất nước.

Đến chính sách “hướng đông”

Xét về vị trí địa lý và nguồn lực sẵn có, khu Đông gồm 3 Quận: Thủ Đức – Quận 9 – Quận 2 hoàn toàn phù hợp để phát triển khu đô thị sáng tạo. Theo đó, Quận 2 là trung tâm Hành chính – Tài chính mới của toàn thành phố, Quận 9 phát triển các khu công nghệ cao và Thủ Đức sở hữu 12 trường đại học với trên 12.000 tiến sĩ, giảng viên và 70.000 sinh viên. Tổng khu vực này hiện có 1 triệu dân và trong tương lai sẽ nâng lên 1,5 – 2 triệu dân.

Từ hiện trạng này, mô hình xây dựng đô thị thông minh sẽ xuất phát từ khu Đại học Quốc gia TPHCM (Thủ Đức); đào tạo xong sẽ nghiên cứu tại trường và ứng dụng vào Khu Công nghệ cao, với nguồn kinh phí cung cấp từ Trung tâm Tài chính Thủ Thiêm.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh: “TP.HCM muốn xây dựng khu đô thị sáng tạo thành hạt nhân của sự phát triển công nghệ cao, của cuộc cách mạng 4.0 và trong tương lai trở thành đầu tàu để phát triển TPHCM, là trung tâm thông minh nhất của TPHCM”.

Sức bật của Thủ Đức

Là nơi tập trung đào tạo và cung cấp nguồn lực trí tuệ, chất xám, Thủ Đức được xem là “hạt nhân tiên phong” trong lộ trình phát triển đô thị sáng tạo. Để đảm bảo tiến trình này, Thủ Đức đang được thành phố ưu tiên đầu tư, cải thiện hệ thống tiện ích và hạ tầng giao thông.

Ngoài những tuyến đường huyết mạch đã có sẵn như Xa lộ Hà Nội, đại lộ Phạm Văn Đồng, những công trình giao thông quan trọng đóng vai trò làm thay đổi diện mạo Thủ Đức sẽ được tập trung giải quyết triệt để trong thời gian tới như khép kín đường Vành đai 2, 3, đường Tô Ngọc Vân mở rộng lên 30 mét, tuyến Metro số 1,… Thêm vào đó, khu vực làng Đại Học tiếp tục được chỉnh trang, đầu tư nâng cấp nhằm tạo điều kiện tốt nhất để đào tạo ra nguồn lực chất lượng cao.

Bên cạnh nguồn lực là nghiên cứu sinh nội địa, để phát triển thành công đô thị sáng tạo, Việt Nam rất cần thu hút lượng lớn chuyên gia nước ngoài đến sinh sống và làm việc. Do đó, song song với hạ tầng, Quận Thủ Đức nói riêng và khu Đông nói chung trong thời gian tới sẽ tích cực phát triển đồng bộ hệ thống tiện ích cao cấp.

Như vậy, việc hình thành đô thị sáng tạo chính là đòn bẩy vô cùng quan trọng để tạo sức bật cho Thủ Đức. Không chỉ tạo ra sự đồng bộ về cơ sở hạ tầng, dịch vụ tiện ích, bằng việc cung cấp những cư dân tương lai thông minh, trí tuệ, đô thị sáng tạo sẽ thổi luồng gió mới, đưa Thủ Đức từ Quận vốn đang ổn định trở thành khu vực trẻ trung, sôi động. Đồng thời, là nơi tiên phong trong các ứng dụng khoa học, kỹ thuật công nghệ cao. Từ đó, tạo ra không gian sống tiện nghi, văn minh, đồng bộ. Đây chính là mô hình mà nhiều Quốc gia trên thế giới đang học tập và ứng dụng.