Tồn kho chồng chất, Hiệp hội Mía đường “cầu cứu” Thủ tướng dừng tạm nhập tái xuất

Chủ tịch Hiệp hội mía đường Việt Nam Phạm Quốc Doanh cho biết, Bộ Công Thương và UBND tỉnh Lào Cai đang có kiến nghị Thủ tướng cho phép gia hạn thực hiện các giấy phép tạm nhập tái xuất đường đã cấp qua các cửa khẩu thuộc tỉnh Lào Cai đến hết ngày 31/12/2019.

Trong văn bản gửi Thủ tướng, ông Phạm Quốc Doanh khẳng định, ngành mía đường trong nước vẫn đang rất khó khăn, giá đường đang ở mức rất thấp, nhiều nhà máy phải bán bằng giá đường nhập nhập lậu. Một số nhà máy đã phải bán dưới giá thành nhưng tiêu thụ vẫn rất khó khăn. Thậm chí, có nhà máy đã phải tạm ngừng sản xuất.

Trong khi đó, giá mua mía cho người trồng nguyên liệu vẫn mua bằng niên vụ 2012/2017, thậm chí có nơi địa phương quy định giá mía nguyên liệu phải mua cao hơn năm trước.

Hiện nay, niên vụ 2017/2018 đã vào vụ gần 2 tháng, nhưng lượng đường tồn của niên vụ cũ là 200 nghìn tấn vẫn chưa tiêu thụ hết và bán rất chậm.

Theo ông Phạm Quốc Doanh, việc xuất khẩu tiểu ngạch mặt hàng đường qua các cửa khẩu phụ gặp nhiều khó khăn. Nếu năm 2012 cho phép xuất khẩu 52 nghìn tấn, thực hiện được 100% thì các năm sau liên tục giảm dần và tới năm 2016 hầu như không xuất khẩu được. Đến năm 2017, do một số DN được phép xuất khẩu qua một số cửa khẩu phụ tại Lào Cai (từ tháng 8/2017) nên đã xuất khẩu được khoảng 2.500 tấn.

Nguyên nhân việc xuất khẩu tiểu ngạch đường khó khăn và giảm dần được cho biết là do nước nhập khẩu tăng cường biện pháp chống buôn lậu và kiểm soát chặt nhập lậu, trong nước thì phải cạnh tranh quyết liệt với hàng tạm nhập tái xuất hàng đông lạnh và đường.

Đứng trước loạt khó khăn kể trên, Hiệp hội mía đường Việt Nam đã kiến nghị Chính phủ chỉ đạo thành lập tổ công tác liên ngành gồm: Bộ Công Thương chỉ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp - Phát triển và Nông thôn, Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan, Hiệp hội Mía đường Việt Nam kiểm tra đánh giá việc thực hiện tạm nhập tái xuất đường đã được cấp phép (22 nghìn tấn) đến hết ngày 31/12/2017 cho các doanh nghiệp tại tỉnh Lào Cai.

Cơ quan này cũng đề nghị với số lượng đường còn lại trong giấy phép tạm nhập tái xuất, không xem xét gia hạn theo kiến nghị của UBND tỉnh Lào Cai và Bộ Công Thương mà khuyến khích các DN tiêu thụ trong nước, vì giá đường trong nước hiện nay đang rất thấp.

“Nhiều DN đang xuất khẩu tiểu ngạch đường trong nước thông qua cửa khẩu phụ tại tỉnh Lào Cai, nhưng bị hàng tạm nhập tái xuất cạnh tranh quyết liệt, nên rất khó xuất khẩu”, lãnh đạo Hiệp hội mía đường VN nhấn mạnh.

Đối với lượng đường đã tạm nhập về mà đến nay chưa tái xuất được (hiện tồn kho ở Lào Cai khoảng gần 40.000 tấn), Hiệp hội này đề nghị thực hiện đúng khoản 4, điều 11, chương 3, Nghị định 187/2013/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành Luật Thương mại về hoạt động mua bán hàng hóa quốc tế và các hoạt động đại lý mua, bán, gia công và quá cảnh hàng hóa với nước ngoài. Theo đó, lượng hàng này buộc phải xuất trả trở lại nước ban đầu.

Nguyễn Khánh