Tại sao nhiều đại gia thủy sản "đột tử"?

Câu chuyện vợ chồng Sơn, Huệ Trinh, chủ Cty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Thuận An (Tafishco) ở An Giang đang làm ăn ngon lành bỗng biến mất đang gây xôn xao giới thủy sản ở ĐBSCL.

DN được chọn thí điểm chuỗi liên kết dọc

Theo cơ quan chức năng: Ông Sơn và bà Huệ Trinh đã đi Trung Quốc để tham dự hội chợ nghề cá từ ngày 29/10/2016 và từ đó đến nay chưa về . Theo báo cáo nhanh của ngành chức năng: Cty TNHH Thuận An vay Ngân hàng NN&PTNT cùng các ngân hàng khác với tổng dư nợ trên 600 tỉ đồng và còn nhiều khoản nợ khác, trong đó có nợ tiền mua nguyên liệu của 12 hộ nuôi cá…

Đáng chú ý, Tafishco là đơn vị được UBND tỉnh An Giang chọn để thực hiện thí điểm chuỗi liên kết dọc trong sản xuất cá tra theo hình thức: Tafishco đại diện phần vốn vay của những hộ dân nuôi cá liên kết. Người nuôi được vay vốn từ Argibank An Giang nhưng không nhận tiền mặt mà thông qua việc nhận thức ăn nuôi cá. Cá nuôi đến kỳ thu hoạch sẽ được bán “độc quyền” cho Tafishco, sau đó Cty này sẽ thanh toán tiền cho người nuôi sau khi trừ đi khoản tiền mua thức ăn mà các hộ dân đã nhận trong vụ nuôi do ngân hàng đã trả trước đó.

Sau khi chuỗi liên kết này gãy đổ, đại diện UBND tỉnh An Giang cho rằng: Lúc lựa chọn đơn vị tham gia, Cty Thuận An đang khỏe mạnh, nhưng có thể qua quá trình hoạt động, Cty gặp khó khăn nên mới xảy ra tình trạng như hiện nay.

Đây không phải lần đầu các đại gia thủy sản vỡ nợ gây xôn xao dư luận mà trước đó còn có nhiều đại gia khác như: Đại gia thủy sản Phương Nam (Sóc Trăng) ôm hàng ngàn tỷ đồng ra nước ngoài sinh sống; sự suy sụp nhanh chóng của Cty thủy sản Bình An, An Khang, Thiên Mã (Cần Thơ); sự xuống sức, giảm lợi nhuận của nhiều “ông lớn” ngành thủy sản một thời được xem là “Vua” thủy sản …

“Tử huyệt” lãi vay và thiếu chuyên môn sâu

Bình luận về sự “ra đi” của hàng loạt DN thủy sản, ông Võ Thanh Hùng, Trưởng ban Quản lý các Khu chế xuất và Công nghiệp Cần Thơ cho rằng: Bên cạnh nguyên nhân khách quan do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế, chật vật trong tìm đầu ra thì cũng phải kể đến “tử huyệt” của những DN này là năng lực tài chính yếu, sử dụng chủ yếu vốn vay ngắn hạn để sản xuất, gặp lúc lãi suất tăng vọt, lợi nhuận làm ra không đủ trả lãi dẫn đến thua lỗ kéo dài. Mặt khác, Nhiều chủ DN không có chuyên môn sâu của ngành mình đang hoạt động, đa phần là các DN thương mại chuyển sang nghề nuôi trồng, chế biến thủy hải sản. Nghiên cứu thị trường không kỹ và không am hiểu đầy đủ luật pháp của các nước nhập khẩu, chỉ cần một đơn hàng chậm thanh toán hoặc bị hủy thì DN sẽ gặp điêu đứng ngay.

Đồng tình với quan điểm trên, TS Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Nghề cá VN, nguyên Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cho rằng có thời điểm lạm phát cao, lãi suất ngân hàng được đẩy lên đến hơn 20%. Với mức lãi suất này thì không một DN nào có thể chịu nỗi. Những DN thủy sản sụt đổ thời gian qua hầu hết đã “đổ bệnh” trong thời kỳ đó. “Mặt khác, cho đến nay chúng ta vẫn chưa tìm được mô hình liên kết sản xuất tối ưu nhất. Mỗi một mô hình liên kết điều có cái hay, cái dở, điển hình như mô hình giao cho doanh nghiệp làm đầu mối theo kiểu “nắm người có tóc” mà tỉnh An Giang áp dụng đối với Tafishco, về lý thuyết thấy chắc ăn nhưng thực tế vẫn xảy ra rủi ro”, ông Thắng phân tích.

Theo Huỳnh Khơi
Diễn đàn Doanh nghiệp