Lãi suất VND bật tăng, nhà điều hành lên tiếng

Sáng nay 23/6, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã tổ chức họp báo sơ kết hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm và triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2015. Tại cuộc họp này, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng đã giải đáp những thắc mắc của báo chí trước việc nhiều ngân hàng thương mại tăng lãi suất huy động hiện nay.

Thời gian gần đây, một số ngân hàng thương mại tăng mạnh lãi suất huy động VND. Theo đánh giá của bà, việc này có tạo thành xu hướng tăng lãi suất thời gian tới không và nguyên nhân do đâu?

Như báo cáo kết quả hoạt động ngân hàng 6 tháng đầu năm NHNN đã công bố, mặt bằng lãi suất 6 tháng qua tiếp tục giảm 0,2 - 0,5% so với cuối năm trước. Trong đó, lãi suất huy động giảm 0,2-0,5%, chủ yếu ở các kỳ hạn dài hơn 6 tháng, tạo điều kiện hỗ trợ giảm lãi suất cho vay trung và dài hạn. Lãi suất cho vay giảm khoảng 0,2-0,3%/năm, hiện phổ biến 6-9%/năm đối với ngắn hạn, 9-11%/năm đố với trung và dài hạn.

Qua nắm bắt, chúng tôi biết một số ngân hàng thương mại tăng lãi suất kỳ hạn ngắn dưới 6 tháng. Trước đây, một số ngân hàng này có lợi thế về quy mô huy động vốn nên để lãi suất huy động các kỳ hạn dưới 6 tháng thấp hơn nhiều so với trần lãi suất như quy định, vì thế, nay họ nâng lãi suất tăng trở lại để tương ứng với mức của các ngân hàng khác. Việc tăng lãi suất không phải là xu hướng phổ biến.

Với lãi suất huy động kỳ hạn trên 6 tháng, qua theo dõi cho thấy, mặt bằng của lãi suất các kỳ hạn này vẫn tương đối ổn định.

Tuy nhiên, dư luận lại cho rằng, việc NHNN hút mạnh tiền về là nguyên nhân chính khiến các ngân hàng phải tăng lãi suất huy động?

Việc NHNN điều tiết lượng thanh khoản hàng ngày chủ yếu tác động trên mặt bằng lãi suất liên ngân hàng, còn lãi suất huy động, cho vay phụ thuộc vào vốn của tổ chức tín dụng (TCTD), do cung - cầu trên thị trường.

NHNN theo dõi sát diễn biến trên thị trường liên ngân hàng để điều tiết cho phù hợp mục tiêu đề ra từ đầu năm. Xét trong tương quan điều hành tiền tệ và tỷ giá, NHNN bơm hút tiền linh hoạt để đưa lãi suất liên ngân hàng ở mức hợp lý, phù hợp mục tiêu chính sách tiền tệ và tỷ giá.

Thời gian qua, không chỉ NHNN điều tiết thanh khoản cho hệ thống mà còn phối hợp chặt với Bộ Tài chính để phát hành trái phiếu Chính phủ.

Một trong những nguyên nhân lãi suất tăng gần đây còn được các chuyên gia lý giải do cầu tín dụng tăng mạnh, đặc biệt là tín dụng bất động sản. Bà đánh giá thế nào về lý giải này?

Số liệu NHNN theo dõi cho thấy, đến cuối tháng 5 tín dụng bất động sản tăng 10,89% (chỉ chiếm tỷ trọng 8,3% tổng dư nợ), trong khi đó 5 tháng cùng kỳ năm trước tăng 7,96%.

Tín dụng bất động sản chủ yếu vào xây dựng, hoàn thiện các khu xây dựng nhà ở để bán và cho thuê, chứ không phải kinh doanh. Tín dụng bất động sản tăng góp phần tiêu thụ mặt hàng tồn kho, tạo dòng tiền cho nền kinh tế.

Như vậy, tín dụng bất động sản tăng khá mạnh nhưng không đột biến. Nói như vậy không có nghĩa là NHNN chủ quan với diễn biến này. Cũng ngay từ đầu năm, NHNN đã định rõ điều hành tín dụng theo phương châm mở rộng tín dụng đi đôi với an toàn hiệu qua.

Đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro, NHNN đặc biệt quan tâm, chỉ đạo rất cụ thể đối với các TCTD hướng dòng vốn tín dụng vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đặc biệt là 5 lĩnh vực ưu tiên.

Bên cạnh chủ trương về điều hành tín dụng, sự ra đời của Thông tư 36 là khuôn khổ pháp lý bổ sung một số quy định bảo đảm hoạt động ngân hàng chặt chẽ, đòi hỏi các TCTD phải có quy trình kiểm soát rủi ro tín dụng, thanh khoản. Với quy định như vậy, các TCTD mở rộng tín dụng đã và đang thực hiện theo quy định đề ra.

Với tư cách là Phó Thống đốc của NHNN, bà có thể cho biết liệu mặt bằng lãi suất thời gian tới có tăng không?

Ngay từ đầu năm, NHNN đã xác định điều hành lãi suất cơ bản ổn định. Đến nay tình hình kinh tế vĩ mô diễn biến theo hướng tích cực, tăng trưởng kinh tế khá tốt, lạm phát cả năm dự báo thấp. Với các yếu tố trên, về cơ bản lãi suất sẽ ổn định như hiện nay.

Trong quá trình điều hành, lãi suất của TCTD phụ thuộc vào cung-cầu vốn trên thị trường. Thời gian qua, tín dụng tăng khá nhanh, NHNN sẽ điều hành bơm hút tiền kịp thời, sẵn sàng tái cấp vốn để hỗ trợ nguồn vốn cho TCTD nhưng về tổng thể phải đạt mục tiêu chính sách tiền tệ như NHNN sẽ đề ra đầu năm.

-       Xin cảm ơn Phó Thống đốc!

Nguyễn Hiền