"Không có quỹ bình ổn, giá xăng đã tăng thêm 2.000 đồng từ tháng 2"

Đây là những khẳng định được nêu ra trong bản báo cáo về việc quản lý, sử dụng Quỹ Bình ổn giá xăng dầu của Chính phủ do tân Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng ký vừa được gửi tới các đại biểu Quốc hội. Báo cáo này là một trong những nội dung Chính phủ được Quốc hội yêu cầu chuẩn bị thêm trong kỳ họp này.

Bộ trưởng Tài chính phân trần: “Không phải lúc nào doanh nghiệp cũng được sử dụng quỹ. Chỉ khi giá thế giới tăng làm cho giá cơ sở tăng cao hơn giá bán hiện hành và Chính phủ thực hiện kiềm chế mức tăng giá hoặc điều tiết để không tăng giá bán xăng dầu trong nước. Liên Bộ có công văn chỉ đạo doanh nghiệp mới được sử dụng quỹ”.

Cơ chế quản lý, kiểm tra, giám sát quỹ, ông Dũng giải thích, các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối phải chấp hành đúng quy định của Liên Bộ về việc trích lập, sử dụng quỹ. Doanh nghiệp không được phép tự động trích, tự động sử dụng tiền từ quỹ. Đây là nguyên tắc được người đứng đầu ngành Tài chính nhấn mạnh.

“Quỹ bình ổn được hạch toán vào tài khoản tiêng và chỉ được sử dụng vào mục đích Bình ổn giá. Nghiêm cấm sử dụng vào mục đích khác” – báo cáo của Chính phủ nêu rõ.

Tân Bộ trưởng Tài chính khái quát, thời gian qua, Bộ đã tổ chức các đoàn kiểm tra, thanh tra tình hình hoạt động, kết quả kinh doanh; tình hình trích lập, sử dụng quỹ ở tất cả các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu đầu mối và công khai kết quả kiểm tra trước công luận (vào cuối năm 2011 và giữa năm 2012).

Kết quả kiểm toán chuyên đề cuối năm 2011 về nội dung này, Kiểm toán nhà nước cungxc ó những đánh giá tốt về hiệu quả của quỹ. Báo cáo trích dẫn: “Việc hình thành cơ chế trích lập, quản lý và sử dụng quỹ là có cơ sở pháp lý và phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn khi chuyển đổi việc quản lý giá xăng dầu thực hiện theo cơ chế thị trường, xóa bao cấp bù lỗ và phù hợp với hội nhập kinh tế quốc tế vì mục tiêu chung là bình ổn giá, kiềm chế lạm phát”.

Bộ Tài chính cho biết trong thời gian tới sẽ tiếp tục có các đoàn kiểm tra, thanh tra về tình hình sản xuất kinh doanh xăng dầu tại một số doanh nghiệp, trong đó có nội dung kiểm tra việc trích lập, quản lý, sử dụng quỹ để có tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện quy định.

Cơ chế công khai minh bạch trong việc quản lý quỹ cũng được người đứng đầu Bộ Tài chính khẳng định, bảo đảm. Theo chỉ đọa của Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đầu tháng 5 vừa qua, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục thực hiện công khai tình hình trích lập, sử dụng, quản lý quỹ hàng quý trên trang thông tin điện tử của Bộ.

Đánh giá hiệu quả của quỹ, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng, việc trích quỹ nhằm tạo ra một nguồn lực tài chính để thực hiện bình ổn giá xăng dầu góp phần vào việc bình ổn mặt bằng giá nói chung, kiểm soát lạm phát. Một lần nữa, ông Dũng nhắc lại nguyên tắc, chỉ phục vụ mục tiêu bình ổn giá thị trường trong nước khi giá xăng dầu thế giới tăng cao, không sử dụng vào mục đích nào khác. Quỹ cũng không thu vào ngân sách nhà nước.

Theo ông Dũng, đây là một trong những biện pháp tài chính được nhiều nước trên thế giới thực hiện để bình ổn giá.

“Từ năm 2010 đến nay, nếu không có công cụ quỹ bình ổn thì giá xăng dầu trong nước đã phải tăng cao hơn và tần suất tăng giá cũng nhiều lần hơn. Ví dụ, nếu không sử dụng quỹ thì ngay trong thời điểm Tết nguyên đán 2011, 2012 và 2013 (các thời điểm nhạy cảm thường có chỉ số CPI cao) đã phải điều chỉnh giá xăng dầu và mức giá phải điều chỉnh cao hơn nhiều” – Bộ trưởng Tài chính viết trong báo cáo.

Mặt khác, không có quỹ bình ổn trong một số thời điểm sẽ phải nhiều lần liên tiếp điều chỉnh giá xăng dầu trong nước. Ngay trong những tháng đầu năm 2013, nếu không có công cụ này thì giá xăng dầu trong nước đã phải tăng ngay từ những ngày đầu năm, đặc biệt trước và sau Tết đã phải tăng giá xăng dầu ở mức cao (có thể lên mức 2000 đồng/lít xăng tại thời điểm ngày 26/2/2013).

Bộ trưởng Tài chính chốt lại báo cáo bằng việc nhận định, thực tế đã chứng minh quỹ bình ổn giá là công cụ hữu hiệu để thực hiện bình ổn giá trong điều kiện kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước.

P.Thảo