Hé lộ vụ "hô biến" 44.000 tấn quặng thô bauxit thành tinh quặng xuất lậu

An Linh

(Dân trí) - Liên quan đến vụ xuất lậu hơn 44.000 tấn quặng bauxit thô của Công ty Bảo Nguyên, Cục Điều tra Chống buôn lậu vừa quyết định khởi tố vụ án buôn lậu và hé lộ thủ đoạn tinh vi của doanh nghiệp.

Được biết, quyết định khởi tố đã được Viện Kiểm sát nhân dân tối cao phê chuẩn.

Trước đó, theo Cục Điều tra Chống buôn lậu, Tổng cục Hải quan, ngày 17/10/2019, Công ty CP Thương mại Bảo Nguyên đăng ký tờ khai xuất khẩu số tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cẩm Phả, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh.

Hàng hóa theo khai báo là 42.000 tấn "tinh quặng Bauxit", thuế suất thuế xuất khẩu 20%, tổng trị giá lô hàng xuất khẩu 10 tỷ đồng.

Hé lộ vụ hô biến 44.000 tấn quặng thô bauxit thành tinh quặng xuất lậu - 1

Số bauxite bị tam giữ của Công ty Bảo Nguyên lên đến hơn 44.000 tấn

Công ty đã nộp thuế hơn 2 tỷ đồng, lô hàng trên đã hoàn thành thủ tục hải quan theo quy định. Tuy nhiên, căn cứ kết quả kiểm tra thực tế hàng hóa của cơ quan Hải quan và kết quả giám định của Viện Khoa học địa chất và khoáng sản, Bộ Tài nguyên và Môi trường, kết quả thực tế hàng hóa là "quặng Bauxit dạng thô" không được phép xuất khẩu theo chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 30/03/2015 của Thủ tướng Chính phủ, không phải là tinh quặng Bauxit như Công ty đã khai hải quan.

Ông Đỗ Quang Tuấn - Giám đốc, người đại diện theo pháp luật của Công ty Bảo Nguyên - xác nhận: Trước năm 2015, công ty chưa có hệ thống dây chuyền, máy móc thiết bị như đăng ký tại giấy chứng nhận đầu tư mà đi thuê.

Hé lộ vụ hô biến 44.000 tấn quặng thô bauxit thành tinh quặng xuất lậu - 2

Tinh quặng tồn nhiều loại tạp chất dạng thô sơ, chưa qua chế biến (ảnh: Tổng cục Hài quan cung cấp)

Từ năm 2016, công ty mới đầu tư mua sắm, đăng ký và kê khai các phương tiện khai thác, sản xuất vào tài sản của Công ty.

Đến năm 2017, công ty này đăng ký điều chỉnh và được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lạng Sơn phê duyệt là công suất khoảng 800 nghìn tấn quặng/năm và rút gọn hệ thống máy móc, thiết bị chính.

Vị này cho biết quặng sau khi được khai thác sẽ được đưa vào dây chuyền chế biến được lắp đặt tại mỏ để tách quặng và đất, đá, sau đó được đưa qua bộ phận nghiền, rửa làm giàu quặng theo kích thước 8cm.

Tuy nhiên, vì tỷ lệ hao hụt sau khi chế biến quặng thô thành tinh quặng, nên hàm lượng của quặng nguyên khai thu được không có tỷ lệ hao hụt so với quặng thực xuất khẩu nên Công ty Bảo Nguyên kê khai thuế, phí tài nguyên khối lượng quặng nguyên khai (quặng thô) và tinh quặng (đã qua chế biến) bằng nhau.

Như vậy, mặc dù đại diện Công ty cho rằng có hoạt động chế biến sau khi khai thác quặng bauxit để xuất khẩu nhưng không có tỷ lệ hao hụt là bất hợp lý.

Căn cứ điều tra và kết quả xác minh, cơ quan chức năng khẳng định: Công ty Bảo Nguyên khai sai tên hàng, mã số, thuế suất hàng hóa từ quặng bauxit thô, không được phép xuất khẩu thành tinh quặng bauxit để xuất khẩu.

Theo Cục Điều tra chống buôn lậu, Công ty Bảo Nguyên khai khống số lượng tinh quặng tồn năm 2018 để xin phép UBND tỉnh Lạng Sơn phê duyệt kế hoạch xuất khẩu 2019 tại Quyết định số 270/QĐ-UBND, trị giá hàng hóa vi phạm lớn (trên 10 tỷ đồng), có dấu hiệu của Tội buôn lậu theo Điều 188 Bộ Luật hình sự năm 2015 (đã được sửa đổi bổ sung 2017).

Trước đó, ngày 20/11/2020, Cục Điều tra Chống buôn lậu đã khởi tố vụ án hình sự về tội buôn lậu xảy ra tại cảng Cẩm Phả, tỉnh Quảng Ninh đối với vụ việc vi phạm của Công ty Bảo Nguyên. Quyết định khởi tố vụ án đã được chuyển cho Viện kiểm soát nhân dân tối cao để kiểm soát việc tuân thủ quy định của pháp luật.