Dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới: Bất thường trong đặt trạm thu phí

Trong báo cáo kiểm toán hoạt động xây dựng và quản lý vốn đầu tư dự án tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới và nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 3 đoạn Km75-km100 theo hình thức hợp đồng BOT mới công bố, Kiểm toán Nhà nước đã chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế.

Đáng chú ý, Kiểm toán Nhà nước yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể cá nhân có liên quan đối với việc phê duyệt dự án bao gồm cải tạo, nâng cấp 7km trên Quốc lộ 3 cũ vào tuyến mới Thái Nguyên - Chợ Mới và đặt thêm 1 trạm thu phí trên quốc lộ 3 dẫn đến người dân phải trả một phần chi phí cho tuyến BOT mà mình không tham gia.

“Việc đặt thêm trạm trên nhánh Quốc lộ 3 cũ để đảm bảo lưu lượng phương tiện hoàn vốn cho dự án và để hạn chế việc phương tiên đi trên tuyến Quốc lộ 3 cũ tránh phí trên tuyến mới nhưng tạo ra những bất cập trong việc thu phí”, Kiểm toán Nhà nước nêu.

Trước đó, kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ cũng đề cập tới nội dung này. Theo Thanh tra Chính phủ, quy định về quản lý hệ thống giao thông thì việc cải tạo nâng cấp đoạn tuyến Quốc lộ 3 phải thực hiện bằng nguồn Quỹ bảo trì đường bộ nhưng Bộ Giao thông vận tải đã phê duyệt ghép vào dự án BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao) là không đúng quy định hiện hành” - Thanh tra Chính phủ khẳng định.

Cơ quan thanh tra khẳng định, nội dung quyết định đầu tư ghép việc cải tạo, nâng cấp 7 km Quốc lộ 3 với đầu tư xây dựng mới đường Thái Nguyên - Chợ Mới và sẽ đặt thu phí ở 2 nơi là không hợp lý.

"Khi dự án đi vào khai thác việc thu tăng mức phí đối với người sử dụng dịch vụ trên đoạn tuyến Quốc lộ 3 để bù đắp vốn đầu tư đoạn Thái Nguyên - Chợ Mới, trong khi họ không sử dụng dịch vụ trên tuyến đường này là sai nguyên tắc xác định giá, phí hàng hoá, dịch vụ và các khoản thu theo quy định tại Khoản 1 Điều 33 Nghị định 108/2009”, Thanh tra Chính phủ cũng nêu trong báo cáo trước đó.

Ngoài ra, tại kết luận kiểm toán lần này, Kiểm toán Nhà nước cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế khác trong quá trình đầu tư dự án. Cụ thể, công tác lập, thẩm định, phê duyệt tổng mức đầu tư còn tồn tại nhiều sai sót làm tăng tổng mức đầu tư gần 165 tỷ đồng.

Việc khảo sát, thiết kế lựa chọn vị trí trạm thu phí trên Quốc lộ 3 cũ gần khu vực chợ và trường học nên người dân phản đối phải dừng lại để điều chỉnh sang vị trí khác khi đã bắt đầu thi công làm kéo dài thời gian thực hiện gói thầu là 6 tháng do phải khảo sát, thiết kế lại và làm tăng dự toán 18,9 tỷ đồng.

Giải pháp thiết kế không phù hợp với thực tế địa chất dẫn đến trong quá trình thi công phải điều chỉnh, bổ sung công ngang, gia cố mái taluy, rãnh dọc, mương xây tại tuyến mới phân đoạn Thái Nguyên.

Trong quá trình nghiệm thu, việc kiểm tra, soát xét hồ sơ nghiệm thu hồ sơ nghiệm thu, thanh toán của tư vấn giám soát và doanh nghiệp chưa chính xác về khối lượng và đơn giá dẫn đến phải giảm trừ giá trị hơn 30 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc huy động vốn vay không tuân thủ theo phương án tài chính trong hợp đồng BOT; hạch toán chi phí lãi vay trong thời gian xây dựng chưa đúng theo quy định; tiến độ dự án còn chậm ở một số gói thầu….

Phương Dung