Bộ Xây dựng “khai tử” sản xuất tấm lợp amiăng: Hiệp hội Tấm lợp phản kháng

Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam vừa có văn bản gửi Bộ Xây dựng góp ý Dự thảo Đề án “Lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023".

Hiệp hội này cho rằng ý kiến của Tổ chức Y tế thế giới WHO và Tổ chức lao động Quốc tế ILO trong thư gửi Thủ Tướng Chính phủ ngày 05/08/2014 là “một khuyến cáo”.

Tuy nhiên khuyến cáo đó không phù hợp với quan điểm và hướng dấn cách tiếp cận loại bỏ các bệnh liên quan đến amiăng được nêu trong Nghị quyết của Hội đồng Y tế Thế giới (WHA) và Công ước số 162 năm 1986 về vấn đề an toàn sư dụng amiăng có kiểm soát của Tổ chức lao động Quốc tế ILO, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam cho biết.

“Các tổ chức quốc tế khác cũng khuyến cáo nhiều vấn đề với Chính phủ Việt Nam nhưng chỉ là để tham khảo trong quá trình xây dựng, chính sách”, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam nói thêm.

Cũng theo cơ quan này, đến thời điểm hiện tại có 139 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 6 tỷ người chưa cấm sử dụng amiăng trắng và các sản phẩm chứa amiăng trắng, trong đó các nước: Mỹ, Nga, Trung Quốc, Ấn Độ, Canada, Mexico và các nước Đông Nam Á.

“Về quan điểm vì sức khoẻ để đưa ra một lệnh cấm sử dụng amiăng trắng và dừng sản xuất tấm lợp AC vào năm 2023 mà quý Bộ nêu trong Tờ trình và dự thảo Quyết định phê duyện đề án là chưa chính xác, thiếu khách quan và không thuyết phục”, văn bản góp ý nêu rõ.

Theo Hiệp hội Tấm lợp, 55 năm tồn tại của ngành tấm lợp AC dưới sự quản lý của nhà nước chưa phát hiện ra một ca ung thư trung biểu mô nào, chưa gây nên một trường hợp chết người nào.

Hiệp hội dẫn chứng thêm, trong 20.000 ca bệnh bụi phổi mà Bộ Y tế thống kê được chỉ có 3 trường hợp là bụi phổi amiăng, còn lại là bụi phổi silic của các ngành sản xuất: khai thác đá, sản xuất xi măng, khai thác than, khai thác mỏ, xây dựng giao thông…

“Vậy thì ngành nào là gánh nặng cho ngân sách về bảo vệ sức khoẻ? Quý Bộ cần so sánh, cân nhắc để đưa ra chính sách cônng bằng, hợp lý”, Hiệp hội Tấm lớp chất vấn.

Do vậy, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam cho rằng cần xem xét đến điều kiện làm việc, môi trường tiếp xúc, nồng độ chất độcc hại trong môi trường làm việc, thời gian tiếp xúc và biện pháp phòng ngừa, trình độ quản lý, chứ không phải cứ "có tên trong khuyến cáo đó là phải cấm".

Đặc biệt theo hiệp hội này, trong hơn 100 chất, hoá chất, ngành nghề xếp cùng nhóm với amiăng trắng hiện nay ở Việt Nam và thế giới vẫn được phép dùng và sản xuất.

Bên cạnh đó, Hiệp hội Tấm lợp cũng cho rằng cơ sở pháp lý của đề án và dự thảo lộ trình dừng sử dụng amiăng trắng để chấm dứt sản xuất tấm lợp amiăng từ năm 2023 còn nhiều bất cập.

Về lộ trình giảm dần tiến tới chấm dứt sử dụng amiăng trắng nêu trong mục tiêu cụ thể, Hiệp hội cho rằng “không khả thi”.

“Về xây dựng chính sách hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi sang sản xuất tấm lợp xi măng sợi không amiăng là nhưng chính sách nào? Nội dung và mức hỗ trợ bao nhiêu? Nguồn tài chính từ đâu? Bao giờ xây dựng xong chính sách?...”, Hiệp hội Tấm lợp đặt ra một loạt câu hỏi.

Đồng thời, Hiệp hội Tấm lợp cũng đặt ra vấn đề: Amiăng trắng sử dụng trong nhiều lĩnh vực khác của nền kinh tế có bị cấm sử dụng không? Nếu amiăng trắng độc hại mà chỉ cấm trong sản xuất tấm lợp amiăng xi măng liệu cố công bằng và khách quan? Nếu cấm tất cả thì giải pháp nào để thay thế? Lộ trình và nguốn lực ra sao?

“Cấm sử dụng amiăng trắng để sản xuất trong nước thì giải pháp cấm nhập khẩu tấm lợp có chứa amiăng trắng từ Trung Quốc, Thái Lan như thế nào? Ai thực hiện? Có vi phạm hiệp định thương mại song phương không?”, Hiệp hội Tấm lợp bày tỏ băn khoăn.

Được biết, tấm lợp amiang ximăng là vật liệu được sử dụng phổ biến tại khu vực nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa.

Tuy nhiên, thời gian qua xuất hiện nhiều thông tin trái chiều về ảnh hưởng của amiang trắng tới sức khỏe và cần phải đưa ra khỏi sản xuất. Nhiều chuyên gia cho rằng amiăng trắng là một chất gây ra cái chết từ từ cho người dân…

Liên hiệp Các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam (VUSTA) cũng từng đã có kiến nghị Thủ tướng Chính phủ dừng sử dụng amiăng trắng vào năm 2020 và chỉ đạo các bộ, ngành thực hiện lộ trình này. Đồng thời tuyên truyền trong xã hội về tác hại của amiăng trắng và các biện pháp phòng chống, bảo vệ sức khỏe người lao động, người tiêu dùng và cộng đồng.

Việc tranh cãi có nên tiếp tục hay dừng sản xuất tấm lợp từ amiang trắng đã kéo dài khoảng 10 năm nay và vẫn chưa có hồi kết.

Nguyễn Khánh