Trang bị kỹ năng “thế kỷ 21” cho học sinh

Phát triển tư duy sáng tạo

Giờ học môn khoa học của lớp 6A7 (Trường THCS Hồng Bàng, quận 5, TPHCM) cuốn hút sự tò mò, hứng thú của học sinh với bài học về kính hiển vi. Được thực hành quan sát trực quan từng tế bào da phóng to cực đại, các em ồ lên thích thú. Vừa giảng dạy, hướng dẫn học sinh thực hành, thầy giáo nước ngoài vừa pha trò khiến các em cảm thấy việc học nhẹ nhàng, đầy hứng thú.

Thầy Suart, giảng dạy môn khoa học của lớp cho biết: “Những tiết học gắn với thực hành, quan sát trực quan, xem clip sẽ giúp học sinh tư duy tốt hơn, hiểu bài học ngay trên lớp mà không phải tưởng tượng điều mình đang học. Như thế về nhà các em cũng không phải đầu tư học bài, mất thời gian”.

Tương tự, những giờ học môn Lý làm thí nghiệm, thực hành về chủ đề sóng, gia tốc,... của lớp 10.2 Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa cũng tạo không khí sôi động, cạnh tranh giữa các đội nhóm. Các học sinh phải vận dụng kiến thức đã học vào thực tế, thiết kế sáng tạo để làm ra sản phẩm thực hành theo yêu cầu bài học. Sau khi cùng thiết kế, kết nối những chiếc que tre bằng keo dán, rồi gắn những cục gôm xanh đỏ lên, các học sinh thích thú với sản phẩm tạo sóng do mình làm ra.

Thầy Timor phụ trách môn Lý nhận định: “Cầu nối thực hành, thí nghiệm trong các tiết học sẽ giúp học sinh nhớ kiến thức lâu hơn và quan trọng là biết vận dụng nó vào thực tiễn chứ không phải học để thi”.

Học sinh lớp 8A Trường THPT chuyên Trần Đại Nghĩa khi được hướng dẫn làm lồng đèn trong giờ khoa học cũng thú vị không kém. Sau khi được giáo viên nước ngoài hướng dẫn, đưa ra yêu cầu, học sinh chia thành bốn nhóm bắt đầu thiết kế, tạo khung, dán giấy để hoàn thiện sản phẩm.

Từ nguyên liệu, dụng cụ để thiết kế chiếc đèn lồng gồm dây kẽm, giấy, nến, hồ..., học sinh phải tính toán, đo đạc chính xác để lắp ghép thành công. Và sản phẩm đầu tiên hoàn thành sớm nhất được thầy Jonathan Barley dẫn xuống sân trường để hoàn tất công đoạn cuối cùng.

Đó là đốt lửa để tạo năng lượng đẩy chiếc lồng đèn bay lên. Nữ sinh Hà Phương thay mặt nhóm chia sẻ: “Tất cả những giờ khoa học của chương trình tiếng Anh tích hợp đều mới lạ-thú vị, hấp dẫn vì chúng em được làm thí nghiệm, thực hành rất nhiều”.

Cũng theo các em, thông qua các chủ đề gắn với thực tế đời sống, học sinh phải động não, tư duy sáng tạo, ứng dụng những kiến thức đã học gồm Toán, Khoa học, công nghệ vào thực hành, tạo ra sản phẩm thực học. Thầy Jonathan cho rằng những giờ thực hành, trải nghiệm sẽ giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết như tham gia đội nhóm, tăng khả năng tư duy, sáng tạo, linh hoạt...

Tạo hứng thú trong học tập

Với các chủ đề gắn với cuộc sống, những giờ thực hành, thí nghiệm đối với môn khoa học tự nhiên như Lý, Hoá đã giúp học sinh tiếp thu kiến thức sâu, tạo nền tảng kiến thức vững chắc để học lên bậc học cao hơn.

Hiệu ứng tích cực nhất của phương pháp giáo dục STEM là nó tạo nên sự hứng thú học tập, đặc biệt đối với những học sinh bình thường tỏ vẻ chán nản trong việc học.

Thầy Paul Steven-Kings, Trưởng bộ môn Toán - Khoa học Chương trình tiếng Anh tích hợp cho biết: “STEM có thể hiểu là sự tích hợp các môn học ở nhiều lĩnh vực khác nhau. Đây là một xu thế mới trong giáo dục nhằm phát triển sâu về tư duy toán học và khoa học cho học sinh. Điều này hướng tới mục đích chuẩn bị kỹ năng cần thiết để các em sẵn sàng thích ứng trong môi trường làm việc ở thế kỷ 21”.

Cũng theo nhận định của thầy Paul Steven-Kings, định hướng này không chỉ gói gọn trong mục tiêu giúp học sinh phát triển nghề nghiệp. STEM là sự kết hợp giữa tư duy, suy luận, làm việc nhóm, nghiên cứu cũng như các kỹ năng sáng tạo khác. Học sinh có thể áp dụng, vận dụng linh hoạt trong tất cả các khía cạnh của cuộc sống. STEM không phải là một chương trình học riêng biệt mà nó được tích hợp một cách khoa học vào trong các tiết học, ở các môn học khác nhau xuyên suốt trong khung chương trình tích hợp hiện nay.

Theo nhận định của phòng giáo dục trung học Sở GD-ĐT TPHCM, ưu điểm của chương trình tiếng Anh tích hợp là chú trọng thực hành, trải nghiệm nhiều. Điều này giúp học sinh năng động, sáng tạo, biết vận dụng những kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề mà cuộc sống đặt ra.

Nội dung, chương trình giáo dục tiên tiến và phương pháp giáo dục hiện đại này đã đi đúng định hướng phát triển giáo dục STEM của chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và ngành giáo dục đào tạo trong năm học 2017-2018.

Cốt lõi của giáo dục STEM là định hướng cho học sinh tư duy về những vấn đề gắn với thực tiễn của cuộc sống và giải quyết nó bằng cách vận dụng kiến thức trong các lĩnh vực toán học, khoa học, công nghệ, kỹ thuật. Qua đó, hình thành kiến thức, kỹ năng giải quyết vấn đề thực tiễn. Trong quá trình vận dụng, học sinh sẽ năng động, sáng tạo, hình thành các kỹ năng cần thiết của thế kỷ 21.

Quỳnh Thi